«بررسی تاثیر برنامه هفتگی استاندارد بر تعمیق فرآیند یاددهی یادگیری»

چکیده

     برنامه­های درسی راهنمایی است برای تهیه و تولید محتوای آموزشی و اجرای آن در مدرسه ها و کلاسهای درس. شالکة اصلی هر برنامة درسی شامل چهار مؤلفة ساختار، سازمان بندی، تعادل و اجرا در محیط واقعی آموزشی است. کتاب درسی و سایر مواد آموزشی و کمک آموزشی، ابزارهای اجرای برنامه هستند که به همراه راهنمای آموزش، در اختیار مجریان برنـــامه های درسی قرار می گیرند.

معلمان، مجریان اصلی برنامه های درسی در کلاس درس به شمار می روند و اجرای موفق هر برنامة درسی از جانب معلم در کلاس درس خود به واقع کسب تجربه ای ارزشمند است. تجربه های غنی معلمان از اجرای برنامه های درسی در کلاس درس، سودمندی حائز اهمیتی را در بر دارد و آن فراهم کردن زمینه های اصلاح یا تغییر و تکمیل برنامه است.

مقدمه

     جامعه و فرهنگ از زمانی که اولین مدارس جمعی بوجود آمدند به کلی تغییر یافته است. هدفهای مدارس امروزی هرگز نمی تواند به تحقق همان هدفهای اولیه بسنده کند، زیرا مهمترین هدف تعلیم و تربیت توانمند کردن یادگیرنده برای زندگی اجتماعی مطلوب و مفید به حال او و جامعه(هر دو) در بزرگسالی است.

پیشرفت های صنعتی و فناورانه تغییرات عظیمی را در محیط کار و چگونگی برخورد با آن بوجود آورده است و یاد گیرندگان امروز باید مجهز به مهارتهای خود باشند که دیروز مورد نیاز اجتماعات نبود.

بنابراین، رویکردهای نو به آموزش ضروری است تا بتوان افراد سالم، توانمند و ماهر در زمینه های مورد علاقه و متناسب با استعداد را روانه بازار کار و زندگی اجتماعی کرد.

متأسفانه هیچگاه تعلیم و تربیت نتوانسته است به طور جامع و کامل همپا با تغییرات دانش علمی و بستر توسعه آن و فناوریهایی که هر روز تغییر می یابد، پیش رود و دست و پای مدارس اغلب به چارچوب برنامه های درسی کهنه رسمی و روش های نا کار آمد اجباری بسته بوده است.

یافته های روانشناسی نشان داده است که افراد انسانی همانگونه که از نظر جسمی با هم تفاوت دارند

فلسفه آموزشی مونته سوری

     ماریا مونته سوری کودکان را انسانهایی می پنداشت که به طور طبیعی مایل به یادگیری هستند. بنابراین، باید به آنها اجازه داد که مطابق میل و خواسته خود یاد بگیرند و بدون دخالت مستقیم بزرگان، خود سکان هدایت و یادگیری شان را به دست گیرند. به نظر او کودکان از طریق حواس خود می آموزند.

از این رو ، فعالیتهای عملی در زندگی واقعی از طریق به کار گیری حواس، محمل بسیار خوبی برای یادگیری آنهاست. فلسفه تربیتی مونته سوری فلسفة کودک ـ محور و شناخت نیازهای کودک اولین نقطه شروع آن است.

     مونته سوری معتقد بود که کودکان در گذر از مراحل رشد دارای سه ویژگی متمایز و قابل تشخیص اند: این ویژگی ها عبارتند از؛ علاقه مندی و رغبت به کاوش و شناسایی مفاهیم مجرد دنیای اطراف خود (ورای فضای کلاس و مدرسه)، توجه به اخلاقیات و بالاخره رشد آگاهیهای اجتماعی.

بنابراین برنامه های درسی و محیط های آموزشی باید هماهنگ با این ویژگیها تهیه و تدارک دیده شوند. به نظر او رشد ذهنی از طریق گفتگو، کارهای یدی، همچنین مطالعه و نگارش و واکنش نسبت به اعمال و نتایج آنها صورت می گیرد. بنابراین، برای رشد و توسعه قوای ذهنی باید زمینه های انجام دادن این اعمال فراهم شود. به نظر مونته سوری کودکان همه با یکدیگر متفاوت هستند و به شیوه های متفاوت یاد می گیرند.

معلم، مجری برنامه ی درسی

     هر معلم به هنگام پذیرفتن مسئولیت اجرای برنامة درسی جدید، ابتدا باید مقدمات لازم را برای اجرای موفق برنامه فراهم کند و سپس به کلاس درس برود و به آموزش بپردازد.

کسب اطلاعات کافی در زمینه های زیر، معلمان را در اجرای موفق برنامه یاری می کنند:

هدف برنامه: مطالعه هدفهای کلی و جزئی برنامه، راهنمایی خوب برای انتخاب روشها و راهبردهای یاددهی ـ یادگیری است.

انتظارات برنامه: آگاهی از انتظارات برنامه در قالب آموخته های دانش آموزان، به معلم نشــان می دهد چگونه فرایند یاددهی ـ یادگیری را مدیریت کند تا دانش آموزان به انتظارات مورد نظر دست یابند.

توانمندی های خود: هر معلم قبل از اجرای برنامه درسی جدید، باید توانمندی خود را در مدیریت اجرای فرایند یاددهی ـ یادگیری در راستای تحقق هدفها و انتظارات همان برنامه، به بوتة آزمایش بگذارد و از خود سؤال کند: آیا من برای اجرای موفق برنامه، از توانایی لازم برخوردار هستم؟ چه اطلاعات جدیدی را باید به دست بیاورم؟

در چه زمینه هایی باید از پیش مطالعه کنم؟ در چه دوره ها یا کلاسهای آموزشی باید شرکت کنم؟ از چه کسانی می توانم کمک بگیرم؟ و بالاخره چه اقداماتی را قبل از اجرا باید انجام دهم؟

توانمندیهای دانش آموزان: آگاهی از توانمندیهای دانش آموزان قبل از اجرای هر برنامه درسی جدید، کمک خوب دیگری برای معلمان در اجرای موفق آن برنامه است. این آگاهی را می توان حداقل از مطالعه پیشینه های درسی دانش آموزان در پایه ها یا دوره های قبل، نمرات کارنامه ای و نیز از مطالعة محتوای آموزش در مراحل قبل به دست آورد. معلمی که از میزان توانایی ها و پیش آموخته های دانش آموزان خود مطلع باشد، بهتر می تواند در زمینه جبران کمبودها و تأمین بایسته ها قبل از تدریس برنامة درسی جدید اقدام کند و زمینه های لازم را برای یادگیری مفید را فراهم سازد.

معلم ارزشیاب برنامه درسی

همان طور که پیشتر نیز گفته شد، اجرای موفق برنامة درسی جدید توسط معلم در کلاس درس خود، نوعی تجربة ارشمند آموزشی است. این که معلم گزارش کند، در کلاس او به هنگام برنامة جدید چه اتفاقاتی رخ داده، چه فعالیتهایی صورت گرفته، چه کارهایی قابلیت اجرا داشته یا نداشته، و اینکه با همکاران دیگر خود در بارة رویدادهای کلاسی به هنگام اجرای برنامه، گفتگو و تبـــادل نظر و یا کوشش و هر رفتار دیگری در ارتباط با اجرای برنامه داشته است، همه موجب می شوند که معلمان، چه دربارة نحوة آموزش (یاددهی) خود و چه دربارة نحوة یادگیری دانش آموزان،  نکاتی را بیاموزند و به تجربه های جدیدی برسند [کوهن وهیل، 1998، نقل از آستین و همکاران، 2004]

مدیریت و تخصیص زمان

مربیان و معلمان اثر بخش از این امر آگاه اند که زمان چگونه صرف می شود. آنان هر دقیقه از وقت خود را حساب می کنند. از نظر آنان، زمان تنها عامل محدود کنندة تدریس و یادگیری به شمار می رود.

تمام منابع دیگر را می توان توسعه داد. پول، مردم، مواد و تجهیزات را می توان افزون کرد یا حداقل بسط داد. اما زمان محدود است. تنها کاری که در این مورد می توان انجام داد، آن است که باید نهایت استفاده را از زمان برد. به همین دلیل، زمان کمیاب ترین منبعی است که مربیان و کار آموزان در اختیار دارند و هرگز نباید هدر رود.

دریابیم که زمان چگونه صرف می شود

مربیان و آموزگاران اثر بخش، که مدیریت زمان را فرا می گیرند، اجازه نمی دهند که زمان آنها را در ادارة خود بگیرد. آنها می آموزند که زمان را در طرح درس وارد کنند و طی تدریس خود، آن را تحت اختیار بگیرند. کسانی که ندانند زمان چگونه صرف می شود، محال است بتوانند در این مورد اقدام چندانی صورت دهند. یک معلم مدیر زمان را برای چهار امر مورد استفاده قرار می دهد:

• برنامه ریزی آموزش و یادگیری
• سازماندهی آموزش و یادگیری
• هدایت آموزش و یادگیری
• ارزشیابی آموزش و یادگیری

     مدت زمانی که باقی می ماند، باید صرف انجام دادن وظایف شود. اما در ابتدا، زمان باید برای برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و ارزشیابی وظایف در نظر گرفته شود. به همین دلیل، مربیان اثر بخش، کار را با «برنامه ریزی» آغاز نمی کنند، «بلکه برنامه ریزی را پس از آن شروع می کنند که دریابند زمان آنها چگونه صرف می شود». این امر به معنای یک اختراع است. ثبت (نوشتن) کارهای آموزشی روزانه، به مدت یک تا دو هفته، به آسانی در خدمت دستیابی به این هدف قرار می گیرد.

برنامه ریزی برای استفاده از زمان

پس از پی بردن به این سؤال که زمان چگونه صرف می شود، این امکان به وجود می آید که در مورد نحوة مدیریت زمان اندیشه شود. لازم است مربیان و معلمان هنگام طرح یک درس به سؤالاتی پاسخ گویند و پاسخ به این سؤالات به آنها کمک می کند تا از زمان خود و نیز زمان دانش آموزان بهترین استفاده را ببرند.

برای مدیریت زمان، چهار تصمیم باید اخذ شود:

1- چه کارهایی باید و چه کارهایی نباید انجام شود؟

     شناسایی هدف آموزشی حائز اهمیت است و حفظ و حمایت آن اهمیت برابری دارد. این کار زمانی انجام پذیر است که درک روشنی از اولویت ها وجود داشته باشد.

2- چه کار هایی باید در فضای تحت نظارت و چه کارهایی باید در شرایط غیر نظارتی انجام پذیرد؟

     بعضی کارها باید تحت نظارت نزدیک انجام گیرد و بعضی کارها خارج از کارگاه و دور از نظارت مربی، مطلوب تر انجام می شود. اینکه «دانش آموزان باید هر آنچه را که آموزش داده می شود یاد بگیرند»، اصل چندان معتبری نیست و باید از آن احتراز کرد.

یادگیری از طریق برنامه درسی تلفیقی با فناوری

     این نوع نگرش به برنامه درسی دانش آموزان را در دستیابی به طیف وسیعی از اهداف برنامه درسی با استفاده از فناوری مورد حمایت قرار می دهند. در اینجا فناوری روش دسترسی به اطلاعات مورد نیاز، تجربه و تحلیل و ارائه مناسب آنها را برای دانش آموزان فراهم می کنند. کلید موفقیت در این زمینه درک عمیق نقش فناوری در اثر بخشی و کارایی فعالیتهای آموزشی و درسی است.

نتیجه گیری

مدیریت موثر در برنامه ریزی و برنامه اثر بخش در امر تدریس مبتنی است بر:

• شناخت نقش معلم.
• شناخت اهداف خود به عنوان یک معلم.
• بررسی نحوة گذران زمان در شرایط آموزشی.
• برنامه ریزی برای زمان و برای محتوی آموزش خود.
• به دست آوردن درک روشن تر از اهداف برنامة کاری خود.
• شناخت اولویتها و ادارة آنها.

فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
فلسفه آموزشی مونته سوری 4
معلم، مجری برنامه ی درسی 5
معلم ارزشیاب برنامة درسی 8
مدیریت و تخصیص زمان 9
دریابیم که زمان چگونه صرف می شود 10
برنامه ریزی برای استفاده از زمان 11
یادگیری از طریق برنامه درسی تلفیقی با فناوری 12
نتیجه گیری 14
منابع 15

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 15 صفحه متن (در قالب word ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 1800 تومان می باشد، جهت پرداخت و دریافت کامل متن مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

همچنین ببینید – مشاهده فهرست مقالات آموزش و پرورش

نوشته شده در 26 مرداد 1400