مقدمه

بسکتبال در سال 1891 توسط شخصی بنام دکتر (جیمز تایسمیت) که در انجمن تربیت بدنی بین المللی جوانان در اسپرینگ فیلد، ماساچوست سمت علمی را داشت بدعت گذاری شد، او نیز تحت سرپرستی شخصی بنام دکتر (لوتر گولیک) بود که تدارکات انجمن در ماه های زمستان را بعهده داشت. چنین مسئولیتی به دلیل عدم رقابتهای ورزشی زمستانی به عهده وی گذاشته شده بود. مشکل ایجاد تیم داخلی برای رقابت با تیمهای مختلف خارجی نیز به دکتر نایسمیت سپرده شده بود. دکتر نایسمیت تیمهای خارجی موجود را بررسی کرده و به نتایجی دست یافت، اول، اکثر تیمها از توپی استفاده می کردند که توسط ضربه زدن یا جلو رانده بطرف هدف پرتاب می شد ولی بازی داخل خانه احتیاج به توپ سبکتری داشت زیرا کنترل آنرا آسانتر می نمود. دوم، اکثر تیمها بر روی خشونت و تماس فیزیکی تاکید می کردند ولی این امر در داخل خانه خطرناک بود بنابراین دویدن با توپ و تماس فیزیکی حذف می شدند. سوم، خشن ترین بازی ورزشهای خارجی زمانی اتفاق می افتد که هر دو تیم در نزدیکی دروازه قرار می گرفتند و خطر بازی بوسیله قرار گرفتن توپ در بالای سر منازعین برطرف می شد. دکتر نایسمیت از دو سبد خالی به عنوان دروازه استفاده نمود و همین امر موجب بنیان گذاری بسکتبال شد. او 13 قانون در این مورد وضع کرد و برای استفاده همگان قوانین را نوشته و به تخته ای نصب کرد، این قوانین تا 50 سال بعد نیز دوام یافتند، سادگی، منطق و قابلیت وفق دادن بسکتبال به محبوبیت آن افزود تا سال 1913 قوانین به 30 زبان رایج جهان چاپ شده و بطور تقریبی 20000000 بازیکن در سرتاسر جهان بوجود آمدند.

تاریخچه بسکتبال

زادگاه بازی بسکتبال آمریکاست. این بازی در اوایل پاییز سال 1891 میلادی توسط شخصی به نام جیمز نای اسمیت پایه ریزی و ابداع شد. اما، از قرن ها پیش در میان ساکنان نقاط مختلف قاره آمریکا، به ویژه آمریکای مرکزی و جنوبی انواعی از بازی و مسابقه رایج بوده که کم و بیش به بسکتبال شباهت داشته است.  

سابقه تاریخی

در کشور آرژانتین، نوعی بازی سنتی و قدیمی در میان گله دار ها متداول است که آن را (پاتو) (PATO) می نامند. در این بازی، دو تیم سوار بر اسب در میدانی وسیع به تاخت و تاز می پردازند و هر تیم کوشش می کند توپی را که شش حلقه (مانند دستگیره) بر بدنه آن هست، با پرتاب کردن و پاس دادن به یاران خودی، به آن سوی میدان برساند و از حلقه و توری سبدی که در انتهای میدان بر روی ستونی چوبی نصب شده، عبور دهد. این بازی تا حدی شبیه بسکتبال است اما شباهت بازی پوک تاپوک با ورزش بسکتبال بیش از پیش است. پوک تاپوک، در میان اقوام متمدن قاره آمریکای جنوبی و مرکزی رواج بسیار داشت به ویژه اقوام مایا و تولتک (در ناحیه مکزیک کنونی) این بازی را کهن با توپ و حلقه های ثابت در میدانی وسیع انجام می شد، با علاقه و هیجان زیادی برگزار می کردند.  

تولد ورزشی به نام بسکتبال

جیمز نای اسمیت یک پزشک کانادایی بود که با ایالات متحده آمریکا مهاجرت کرد و تابعیت آن کشور را گرفت.  

در سال 1891 یعنی زمانی که دکتر نای اسمیت در دانشگاه ورزش اسپرینگ فیلد (واقع در ایالت ماساچوست آمریکا) درس می داد، رئیس دانشگاه از او خواست ورزشی ابداع و اختراع کند که دانشجویان بتوانند در فصل زمستان در سالن به آن بپردازند تا آمادگی جسمانی خود را برای پرداختن به مسابقات میدانی فوتبال، هاکی و بیسبال، در فصل بهار و تابستان حفظ کند.  

بسکتبال در ایران

دایره المعارف بریتانیا، سال ورود بسکتبال به کشور ما ایران را 1901 میلادی برابر با 1280 ه.ش نوشته است اما آنچه مسلم است اینکه اولین نشانه های ورود بسکتبال به ایران در سال های 1310 و 1311 دیده شده که آن هم توسط کارکنان سفارتخانه های خارجی در ایران بوده است.  

در سال 1314، یک مربی ورزش به نام “فریدون شریف زاده” ورزش بسکتبال را به دانش آموزان دبیرستان البرز (کالج البرز) تهران معرفی و پایه گذاری کرد و کم کم دیگر مربیان ورزش به گسترش و آموزش این ورزش پرداختند.  

در سال 1324، فدراسیون بسکتبال ایران تشکیل شد و نخستین حضور بسکتبال ایران در میدان های بین المللی، در بازی های المپیک لندن (1948) بود.

از میان بهترین بازیکنان تاریخ بسکتبال ایران در ان زمان می توان این نام ها را بر شمرد:

کامبیز مخبری، حسین سرودی، مسعود ماهتابانی، نادر کاشانی، سروش نگهبان، امیر ایلیاوی، مجید توفیق و مظفر بنی هاشم.

مشخصات عمده بسکتبال

بوسیله دو تیم که هر یک شامل پنج بازیکن است اجرا می گردد. هدف هر تیم کسب امتیاز توسط پرتاب توپ به طرف سبد حریف و جلوگیری از تسلط آنها بر توپ است.

اندازه زمین

زمین بازی مربع مستطیلی است که از سطح سخت ساخته شده و فاقد هر گونه مانع یا برجستگی است. طول زمین 26 متر و عرض آن 14 متر است. البته این اندازه گیریها از لبه داخلی خطوط مرزی است. اضافه یا کم کردن 2 متر بطول و یک متر به عرض نیز مجاز است. لازم به تذکر است که این اندازه ها نسبی هستند. در زمین چمن نیــز به هیچ وجه اجازه بـــازی داده نمی شود. زمین بازی باید توسط خطوط کناری و پایان علامت گذاری شود و تقریبا تا یک متری خطوط کناری در خارج زمین هیچگونه سد و مانعی وجود نداشته باشد.

توپ

مشخصات و رنگ: توپ کروی و به رنگ پرتقال است. در مورد بازیهای دانشگاه ها باید گفت که توپ بوسیله یک لایه چرمی پوشانده می شود مگر اینکه خود دانشجویان مخالف استفاده از چنین توپی باشند. توپ شکل ترکیبی دارد اگر چرمی باشد تکه های چرم به محیط کروی که آستر بدون محفظ توپ را احاطه می کند چسبانده می شود. عرض شیارهای توپ از 64/0 سانتیمتر تجـاوز نمی کند. محیط دایره آن حداقل 93/74 سانتیمتر و حداکثر 2/76 سانتیمتر است. وزن آن نیز کمتر از 567 گرم و بیشتر از 7/623 گرم نیست. توپ بوسیله فشار هوا پر شده است. زمانی که از ارتفاع 83/1 متری (اندازه گیری از قسمت بالای توپ) بطرف سطح زمین پرتاب می شود حداقل تا ارتفاع 64/124 سانتیمتر و حداکثر 16/137 سانتیمتر منعکس می شود.

توجه: توپ برای تعیین مقدار ارتفاع عکس العملی و فشار هوا در کارخانه آزمایش می شود.

محیط دایره توپ: پایین تر از سال آخر دبیرستان ـ حداقل 66/73 سانتیمتر و حداکثر 93/74 سانتیمتر.

بالاتر از سنین دبیرستانها: حداقل 93/74 سانتیمتر حداکثر 2/76 سانتیمتر است تیم میزبان مسئول فراهم کردن توپی مطابق قوانین است.

تمرین‌های اساسی حركت

كنترل حالت ایستادن صحیح

هدف: برای پیشرفت در مهارت حالت‌های مختلف ایستادن، به دست آوردن حالت مناسب و باقی ماندن در آن حالت.  

تجهیزات: فضای نیمه زمین بسكتبال (حداقل.)

روش:بازیكنان در زمین پخش می‌شود در حالی كه رو به مربی هستند و حالت‌های مختلف ایستادن ورزشی را به خود می‌گیرند و در همان حالت باقی می‌مانند تا بوسیله مربی یا دستیار كنترل شود.

استقرار مقابل آینه

هدف: ارزیابی شخصی از حالت‌های ایستادن از راه شناسایی حالت مناسب با نگاه كردن در آینه.

تجهیزات:بازیكن و یك آینه تمام قد.

روش: هر بازیكن همه حالت‌های مختلف ایستادن صحیح را مقابل آینه كنترل می‌كند، هر كدام از حالت‌ها را 5 ثانیه حفظ می‌كند از یك همكار می‌توان در صورت نبود یك آینه تمام قد استفاده كرد.  

شروع، گام برداشتن و توقّف با آرایش صفی

هدف: پیشرفت و مهارت شروع، چرخش و توقّف.

تجهیزات: زمین كامل.

روش: همه بازیكنان در چهار گروه پشت خط عرضی یك طرف زمین جای می‌گیرند، در حالی كه مربی وسط زمین ایستاده است. شكل 1- 12: مربی حالت‌هایی را كه بازیكنان باید اجرا كنند، اعلام می‌كند.

مقررات قبل از شروع مسابقه

قبل از شروع مسابقه مسئولین، کاپیتانهای دو تیم را در مرکز زمین آورده و به یکدیگر معرفی می کنند. داور پس از معرفی کاپیتانها مقررات را شرح داده، رنگ هر تیمی را مشخص کرده و موقعیت هر یک از سبدها را برای تماشاگران تشریح می کند.

مسابقه با پرتاب توپ از طرف داور در وسط زمین و میان دو بازیکن شروع می شود. قبل از رسیدن توپ به نقطه اوج هیچ یک از بازیکنان نمی توانند به آن ضربه بزنند. پس از پرتاب داور در جای خود ایستاده و به تمام بازیکنان اجازه ادامه مسابقه را می دهد و در جای مسئول مسابقه قرار می گیرد. پس از برش دو بازیکن برای تصاحب توپ داور بازی را اداره می کنند.

جابجا کردن و جلو بردن توپ

راههای مختلفی برای حرکت توپ به طرف زمین وجود دارد. بهترین و مطمئن ترین طریقه، کنترل توپ توسط نوک انگشتان است. طرق دیگر شامل پرتاب، دریافت و دریبل توپ است. بازیکن بسته به قدرت خود و موقعیت مسابقه یکی از انواع پاسها را انتخاب می کند و ممکن است که پاسهای پرشی یک یا دو دستی، پاس پرشی از عقب، پاس سینه و یا پاسهای مورد علاقه خود را بکار برد.

پاس یک دستی: روش اجرای این پاس صحیح نیست ولی در بدست آوردن توپ هنگامی که بطرف زمین زده می شود، موثر است.

پاس دو دستی با سینه: یکی از صحیح ترین انواع پاس است، هنگامی که بازیکن یک پای خود را به جلو قرار می دهد بهترمی تواند بدنبال توپ برود.

روش بازی

بازیکن پس از بدست آوردن توپ باید تلاش کند که در عرض دو ثانیه توپ را از روی خطوط مرکزی به بازیکن دیگر پاس دهد. مسئول مسابقه موظف است که تخلف از این مدت را گزارش دهد.

نگه داشتن توپ

زمانی اتفاق می افتد که هر دو حریف یک یا دو دست خود را بر روی توپ قرار دهند بطوری که هیچ یک از آنها بدون بکار بردن خشونت نمی تواند صاحب توپ شود. زمانی که یکی از بازیکنان واقع در جلوی زمین توپ را نگاه می دارد هر یک از مسئولین مسابقه موظف به شمارش پنج ثانیه برای اعلام تخلف هستند.

پرش برای تصاحب توپ

در شروع مسابقه، وقتهای اضافی و یا پس از خطای دوبل توپ در دایره مرکزی بین دو حریف پرتاب می شود و هر یک از آنها با برشی که انجام می دهند سعی در تسلط بر توپ می کنند. پس از نگاه داشتن توپ، مسئول مسابقه توپ را در نزدیکترین دایره ای که خطا صورت گرفته است میان دو حریف پرتاب می کند و پرش زمانی شروع می شود که توپ دستهای مسئول مسابقه را ترک کند و زمانی خاتمه می یابد که توپ به زمین، سبد، 8 بازیکن مسابقه و یا تخته اصابت کند.

تخلفات

تخلفات سرپیچی از قوانین مسابقه هستند. بازیکنی مرتکب تخلف می شود که:

…

تخلفات پرتاب آزاد

بازیکنی مرکتب تخلف پرتاب آزاد می شود که:

• در هنگام پرتاب پای خود را بالاتر از خط قرار دهد.
• یکی از بازیکنان پای خود را بر روی خطوط مرزی قرار دهد.
• پس از قرار گرفتن توپ در اختیار او بیش از 5 ثانیه صرف پرتاب کند.
• آرامش بازیکن را بر هم زده و مانع پرتاب شوند.
• در هنگام پرتاب، محل نادرستی را نزدیک خط پایان اشغال کند. (افراد تیم مقابل باید محلهایی را در مجاورت خط پایان به طور یک در میان انتخاب کنند)

پس از پرتاب آزاد توپ بطرق زیر وارد زمین می شود:

اگر تخلف توسط بازیکن مسئول پرتاب آزاد و افراد تیم او صورت گرفته باشد وارد شدن توپ در سبد امتیازی برای تیم در بر ندارد. هنگامی که تخلف صورت می گیرد توپ راکد می شود و ممکن است یکی از افرد تیم آن را از محلی که خطوط پایان و کناری یکدیگر را قطع می کنند وارد زمین کند.

اگر در هنگام پرتاب آزاد تخلف توسط افراد تیم مقابل صورت گیرد و توپ وارد سبد نشود شانس پرتاب مجدد به بازیکن داده می شود.

پنالتی که به خطای شخصی تعلق می گیرد

پنالتی که در این مورد اجرا می شود پرتاب آزاد است. مسئول مسابقه همیشه قبل از شروع اولین و دومین پرتاب توپ را به بازیکن مسئول می دهد.

مسئولین مسابقه

مسئولین باید اونیفورمهایی جدا از بازیکنان بر تن داشته باشند. داور تمام وسایل را که شامل توپ، سبدها، تخته ها و زمین می شود بازرسی و علائم زمان نگهدار و مسئول ثبت امتیازات را نیز بررسی می کند. داور ساعت زمان نگهدار، مسئول ثبت امتیازات و صفحه امتیـــازات او را تعیین می کند و حداقل 3 دقیقه قبل از شروع مسابقه کاپیتانهای دو تیم را مطلع می کند. داور در انتهای هر نیمه امتیازات تیمها را بررسی و تصویب می کند.

او همچنین:

1. در مورد رد یا قبول گل و مسائلی که میان زمان نگهدار و مسئول ثبت امتیازت مورد اختلاف است تصمیم می گیرد.
2. در موارد لزوم بازیکنان را جریمه می کند.
3. قدرت تصمیم گیری در موارد نقص قوانین را دارد.

هر یک از مسئولین مسابقه مجاز به جریمه بازیکنان، مربیان، جانشینان و طرفداران تیم به علم خطاها هستند.

اگر افراد تیم در نحوه اجرای مسابقه دخالت کنند مسئول مسابقه قدرت جریمه کردن آنها را دارد.

هر یک از مسئولین قدرت تصمیم گیری از تخلفاتی را که در داخل یا خارج خطوط مرزی رخ می دهند، دارد. این امر شامل زمانی است که بازی موقتا قطع شود. تصویب و تائید صفحه امتیازات در آخر بازی به اختیارات قانونی مسئولین مسابقه خاتمه می دهد.

زمان نگهدار و مسئول ثبت امتیازات

زمان نگهدار و مسئول ثبت امتیازات باید قبل از شروع مسابقه در پشت میز خود حاضر باشند و بنابراین هنگامی که مسئولین برای دستورات قبل از مسابقه نزد آنها می روند از آمادگی خوبی برخوردار هستند، و در ضمن باید مورد تائید داور باشند.

منابع

1. صادقی، علی‌اشرف. «کلمات روسی در زبان فارسی و تاریخچهٔ ورود آنها».  مجلهٔ زبانشناسی. سال بیستم، شمارهٔ دوم، پاییز و زمستان ۱۳۸۴. صص ۳–۴۶.
2. انوری، حسن. فرهنگ بزرگ سخن (هشت‌جلدی)، تهران: انتشارات سخن، ۱۳۸۱، شابکِ دوره: ۳-۹۸-۶۹۶۱-۹۶۴-۹۷۸. ج ۲، ص ۹۷۵، مدخلِ «بسکتبالیست» (شابکِ ج ۲: ۶-۹۱-۶۹۶۱-۹۶۴-۹۷۸)
3. صادقی، علی‌اشرف. «کلمات روسی در زبان فارسی و تاریخچهٔ ورود آنها». مجلهٔ زبانشناسی. سال بیستم، شمارهٔ دوم، پاییز و زمستان ۱۳۸۴. صص ۳–۴۶.

فهرست مطالب
مقدمه
تاریخچه بسکتبال
سابقه تاریخی
تولد ورزشی بنام بسکتبال
بسکتبال در ایران
مشخصات عمده بسکتبال
حرکتهای پایه
شروع ها، گام برداشت ها و توقف ها
تمرین های اساسی حرکت
مقررات قبل از شروع مسابقه
تخلفات
مسئولین مسابقه
منابع

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 32 صفحه متن با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای عنوان B Titr، برای متن مقاله B Yagut و برای تیترهای داخل مقاله B Jadid می باشند.

قیمت این مقاله 5500 تومان می باشد، جهت پرداخت و دیافت مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید.

همچنین ببینید

نوشته شده در 21 اردیبهشت 1400