روشهای تنظیم و کاربرد بودجه متغیر
در حــــال حـــاضر مسئله کنترل هزینه هــــا را از طریق بودجه متغیر یـــا قابل انعطاف Variable or flexible budget مورد بحث قرار می دهیم. بودجه متغیر مکمل برنامه سالانه سازمان است و استفاده یا عدم استفاده از آن به مشخصات داخلی سازمان بستگی دارد. روش تنظیم و استفاده از بودجه های متغیر بر مکانیسم گزارشهای عملیات یعنی مقایسه هزینه های واقعی با ارقام مندرج در بودجه با توجه به حجم واقعی عملیات مبتنی است. برای روشن شدن موضوع بطور مثال گزارش عملیات ماه ژانویه واحد تولیدی شماره 42 را از یک سازمان مفروظ در نظر بگیرید.
مفاهیم بودجه متغیر
تمام اقداماتی که در زمینه حل مشکل تطبیق معیارهای بودجه با حجم واقعی عملیات واحدهای سازمان یا مراکز مسئولیت بعمل می آید لاجرم باید به اثر عملیات بر هزینه متوجه باشد. بعبارت بهتر با افزایش یا کاهش حجم عملیات در یک واحد سازمانی باید اثر حاصله بر هر یک از اقلام هزینه مورد بررسی قرار گیرد. چنانکه گفته شد بعضی از اقلام هزینه مثل حقوقهای ماهانه تحت تاثیر تغییرات حجم عملیات قرار نمی گیرند و بعضی دیگر مثل مواد مستقیم متناسب با تغییرات تولید نوسان می کنند. به هر صورت هدف اصلی از تنظیم بودجه متغیر تشخیص چگونگی تاثیر تغییر حجم عملیات بر هر یک از اقلام هزینه در مراکز مسئولیت است. بودجه های متغیر ماهیتاً جداولی هستند.
روش بالاترین و پائین ترین نقطه
اساس این روش بر تنظیم دو بودجه برای دو سطح مختلف از عملیات در مورد هر یک از اقلام هزینه واحدهای سازمان قرار دارد. اجزاء ثابت و متغیر هر هزینه بوسیله تجزیه و تحلیل و تلفیق ریاضی دو بودجه محاسبه می شود.
مشارکت سرپرستان واحدها در تنظیم بودجه متغیر
گاهی جنبه های فنی بودجه متغیر مسئله شرکت مدیران و سرپرستان واحدها را در تنظیم بودجه با اشکال مواجه می سازد. در چنین مواردی روش برآورد مستقیم با کمک مسئولین واحدها می تواند مورد استفاده قرار گیرد. بهمین نحو روش بودجه بندی بالاترین و پائین ترین نقطه نیز قابل استفاده است. روشهای مذبور حتی اگر در واحدهای ستادی نیز تکمیل شوند بر اصل مشارکت مبتنی می باشند در حالیکه روشهای آماری بعلت جنبه های ریاضی و تکنیکی خود منحصرا بوسیله پرسنل ستادی متبحر به انجام می رسند. در سازمان هایی که اینگونه روشها بکــار برده می شود امکان رعایت اصل مشارکت به یکی از این دو طریق وجود خواهد داشت: 1) ارائه بودجه متغیر به مدیران صنفی ذینفع برای ارزیابی و اظهار نظر (در صورتیکه مدیران مذبور حتی تا حد کافی به مفاهیم علمی آشنایی داشته باشند) و یا 2) ارائه برنامه سالانه سازمان (که خود در مجموع حاوی نکات و جوانب بودجه متغیر است) به مدیران ذینفع جهت ارزیابی و اظهار نظر.
روشهای تنظیم و ارائه بودجه متغیر
بودجه های متغیر را از لحاظ تکنیک ارائه به طریق مختلفی می توان طبقه بندی نمود که بطور کلی این طرق به سه طبقه کلی تقسیم می شوند:
- تنظیم بصورت جدول
- تنظیم بصورت فرمول
- تنظیم بصورت نمودار
طبق روش اول بودجه طوری تنظیم می شود که هزینه مجاز برای سطوح مختلف تولید تعیین و نشان داده شود. غالبا این روش برای مقاصد آموزشی و نمایشی بکار می رود در حالیکه در عمل روش فرمولی موارد استعمال وسیع تری دارد.
فهرست مطالب
روشهای تنظیم و کاربرد بودجه متغیر
مفاهیم بودجه متغیر
روش بالاترین و پائین ترین نقطه
مشارکت سرپرستان واحدها در تنظیم بودجه متغیر
روشهای تنظیم و ارائه بودجه متغیر
کاربرد بودجه متغیر
طرح ریزی سیستم برنامه ریزی و کنترل همه جانبه
اجزاء سیستم برنامه ریزی کنترل همه جانبه
منابع
مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 13 صفحه متن با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.
قیمت این مقاله 2000 تومان می باشد، جهت پرداخت و دریافت مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید.
همچنین ببینید 
نوشته شده در 19 خرداد 1400