«شهرری»

مقدمه

     شهرری به سبب تاریخ طولانی حیات خویش مورد توجه قوام مختلف بوده است در تاریخ کربلا آمده است که انگیزه شرکت عمر بن سعد در جنگ علیه فرزند حضرت زهرا (س) حاکمیت ملک ری بوده است. پس شناخت آن از ابعاد مختلف مهم می باشد علی الخصوص برای ما اهالی شهری که محیط زندگی خودمان را بشناسیم و بتوانیم با ابعاد مختلف آن روبرو شده و در جهت آبادانی آن کوشا باشیم انتخاب این موضوع برای ما به ما این امکان را داد که تا با مکانهای مختلف شهرری آشنایی بیشتری پیدا کنیم و بسیاری از مکانهای تاریخی و مختلف شهرری را که ندیده بودیم ببینیم.

نگین تهران

     در هر زمان به تو می نگرم، به تو ای شهرری، به تو که بشر هنوز در بی اعتنایی به تو سر می برد و هر روز بر غم و غصه هایت می افزاید، به تو که از جور زمان و بشر ناله می کنی، اما هنوز بناهایت را، خاطرات زندی ات را با تمام فرازها و نشیبها، با تمام آبادیها و ویرانیها و با آنهمه یادگاریهای زیبایی که ثبت کرده ای، نمی شناسد و هنوز ارزش تلاشت را نمی دانند. به تو می نگرم، به تو که با تمام وجود آه می کشی و چراهای بسیاری می گویی. چرا بشری که من در دامان خود پروراندم، با من این طور رفتار می کنند. چرا! مرا به خانه سالمندان فراموشی می برند. چرا! مگر من در تمام دوران با آنها نبودم، مگر من تمام سختیهای دورانها و زمانها را برای سربلندی آنها پشت سر نگذاشته ام، چرا، چرا! باید این طور باشد. چرا باید باز هم مثل دورانهای گذشته حتی در زمـــــان فرسودگی رنج و عذاب و زحمت بکشم. مگر نمی دانند که صورتم از جور زمان شکسته شده و گرد و غبار پیری بر صورتم نِشَسته است. مگر نمی دانند من در این دوران به آنها نیاز دارم. به لطف و مهربانی آنها، به لطفی که به خاطرات و بقایای زندگی من می دهند.

موقعیت و وسعت 

     این شهرستان در جنوب تهران واقع در 35 درجه و 12 دقیقه تا 35 درجه و 45 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 48 دقیقه تا 51 درجه و 36 طول شرقی می باشد. از شمال به تهران و از جنوب به قم و از جنوب شرقی به ورامین و از طرف شمال غربی به شهریار و رباط کریم محدود می گردد. شهرری در دشت واقع شده است و تنها از سمت شمال شرقی به کوههای بی بی شهربانو محدود می گردد. زمین های شهرری برای آبرفت های سیلابی و دامنه جنوبی ارتفاعات توچال در شمال تهران و آبرفتهای اطراف کوه های آزاد بین کهریزک و حسن آباد تشکیل یافته و زمین های آن مربوط به دوران ترشیاری و کوارترنری است. وسعت شهری 2678 کیلومتر مربع می باشد. شهرری امروز به سه بخش مرکزی، کهریزک و فشاپویه تقسیم می گردد.

بخش مرکزی

     در گذشته به این بخش قصبه حضرت عبدالعظیم نیز می گفتند و اکنون به نام قدیمی خود یعنی شهرری شهرت دارد این قصبه چون مدفن حضرت عبدالعظیم و فرزند موسی الکاظم و امام زاده طاهر می باشد از دیر باز زیارتگاه شیعیان بویژه اهالی تهران بوده است همچنین زمینهای اطراف امام زاده عبدالله، ابن بابویه، بی بی زبیده که در کنار حرم عبدالعظیم قرار دارند مدفن زیادی از فوت شدگان شهر تهران بوده که اکنون مقابر آنها باقی مانده است. شهرری که همواره به سبب موقعیت ویژه خود نقش دروازه تهران را داشته است در آخرین تقسیمات شهری تهران به عنوان منطقه بیستم آن تعیین و در واقع جزء این شهر محسوب می گردد.

شرایط طبیعی

1) آب و هوا  

     به دلیل وجود نداشتن ایستگاه هواشناسی در منطقه به ناچار برای پی بردن به چگونگی آب و هوا در شهرری همان آب و هوای تهران را با اندکی اختلاف ذکر می کنند البته باید توجه داشت که بین تهران و ری اختلاف چندانی از نظر آب و هوایی وجود ندارد.

به طور کلی سه عامل در ساخت کلی اقلیمی استان نقش دارد:

1. دشت کویر که در قسمت جنوب و جنوب غربی تهران را احاطه کرده است.
2. رشته کوه های البرز در شمال تهران
3. بادهای غربی که باران زا هستند همان بادهای شهریاری هستند.

     آب و هوای تهران در مناطق کوهستانی از نوع آب و هوای کوهستانی معتدل و در دشتهای آن از نوع نیمه صحرائی با ویژگیهای خاص خود می باشد که می توان از نظر عامل مثبت و منفی بودن گفت: 1- از نظر منفی بودن عامل کویری را نام برد زیرا همراه با هوای گرم و گرد و غبار توام است  2- عامل مثبت، بادهای غربی بران زا هستند که از این مطالب می توان استنباط کرد، به علت اینکه شهرری در قسمت جنوب تهران می باشد از نظر شیب آب و هوایی به نیمه صحرائی شباهت زیادی دارد و چند درجه اختلاف بین درجه حرارت این شهر تهران وجود دارد و به دلیل اینکه در قسمت جنوب ری کبیر آن را احاطه کرده است. برای استنباط این ادعا می توان به نوع بارش درصد کمتری نسبت به تهران را دارا می باشد و میانین بارندگی سالانه به طور متوسط 200 تا 300 میلی لیتر می باشد.

منابع تامین آب شهری

1) آب آشامیدنی

     آب شهرری در قدیم توسط نهرها و قنواتی که وجود داشت تامین می گردید، اما آب محدود شهرری فعلا توسط آب منطقه ای تهران تامین می شود که از دو سد لتیان و کرج می باشد که جا دارد با توجه به رشد جمعیت از هدر رفتن بیهوده آب جلوگیری کرد.

2)چاه ها

     چاه هایی که برای آبیاری فضای سبز و شستشوی خیابان ها از آنها استفاده می گردد که می توان از چاه هایی که در چهارراه قم ابتدای پارک دکتر فاطمی و انتهای خیابان پارکینگ که آب این دو حلقه چاه بوسیله لوله کشی برای آبیاری دکتر فاطمی استفاده می شود نام برد و از دیگر چاه ها می توان از چاه عمیق در پارک سه دختران و چاه عمیق در مقابل بیمارستان فیروز آبادی و هفت تیر نام برد.

…

بررسی اوضاع دامداری

     دامپروری در این منطقه عمدتاً 80% سختی می باشد و اخیراً چند دامپروری خصوصی یا مصادره ای بصورت سختی اداره می شود، عموم دامپروران به پرورش گوسفند و بز اختصاص دارند و از پرورش گاو به علت نبودن چراگاه خودداری می کنند. البته تلفات دامداری سنتی زیاد است (به دلیل سوء تغذیه و عدم مراقبت کافی بهداشت و عدم کیفیت محل نگهداری) و در این اواخر به دلیل گرانی و کمبود گوشت است که اکثر دامهای بیمار به صورت بی نهایت غیر بهداشتی ذبح می کنند و به فروش می رسانند و بیماریها را وارد بدن انسان می کنند، مانند بیماری روده ای و غده ای کیست روی جگر که عوارض شدیدی را در کوتاه مدت دچار انسان می کند. 

کارخانه ها و کارگاه ها

     تعداد کارخانجات بزرگ و فعال کارخانه سیمان ری، پالایشگاه ری، کارخانه چیت ری، کارخانه روغ نباتی مارگارین، کارخانه کاشی سعدی و تعداد بالغ بر 7500 کارگاه تولیدی و حدود 3000 قالی باف و حدود 7500 کارگاه قالی بافی وجود دارد.

علل احداث این کارخانجات کارگاه ها در شهرری

1. کارخانجات بزرگ به علت اینکه بیرون از شهر تهران باید احداث شوند در این بخش که نزدیک به تهران است احداث شده اند.
2. به علت آلوده نشدن هوای تهران.
3. به علت فراوان بودن مکان در اطراف این شهرستان و آسان بودن ایجاد کارگاه در خارج در این شهر کهریزک و شور آباد.
4. ازدیاد کارگران مهاجر دائمی یا فصلی.

وضعیت اقتصادی و بازرگانی

• در این شهر تعداد زیادی کارخانه های صنعتی کارگاه های تولیدی وجود دارد که در اقتصاد و بازرگانی این شهر اثر زیادی به جا گذاشته است.
• در شهرستان ری شهرک صنعتی عبدل آباد واقع در بخش کهریزک ایجاد گردیده و کارخانجات سنتی بزرگ و کوچک و کارگاه های بسیاری در آن فعال می باشند.
• ایجاد شهرک صنعتی و بخش فشاپویه «حسن آباد» که در دست احداث است.
• محدوده شهرستان قابلیت های بالای کشاورزی و صنعتی دارد.

     در صورت برنامه ریزی مناسب می توان در جهت رشد و شکوفائی اقتصادی گام بلندی در راستایی خود کفائی شهرستان ری و صدور تولیدات کشاورزی و دامی و صنعتی با ایجاد هماهنگی های لازم را برداشت.

علت مهاجرت به شهرری

1. وجود کارخانجات و کارگاه های زیاد در این شهرستان.
2. وجود اماکن زیارتی در شهر.
3. مشکلات کشاورزی و هجوم آنها به این شهرستان به سبب نزدیکی به تهران و نزدیکی به کاخانجات بزرگ اطراف تهران.
4. وجود تعداد زیادی از همشهریان در جایی که باعث مهاجرت سایر اقوام می شوند.

تاریخ ری

     ری شهری است باستانی که تاریخش از حیث قدمت با تاریخ نینوا و بابل برابری می کند و یکی از قدیمی ترین شهرهای جهان است و در طول تاریخ نامهای متعددی داشته است. در در دو بخش از کتاب تهران به نامهای راگوراگس و در اوستا به نام رعد و در کتیبه بیستون رگا و در یونانی راکیا و راگا و در زبان پهلوی رگه می گفتند و پس از اسلام در کتب تاریخ و کتیبه جغرافی عرب زبان به نام ری از آن یاد شده است. بعضی بنای ری را به شیث پیامبر فرزند حضرت آدم (ع) و برخی به فرزند نوح (ع) نسبت داده اند.

     ری در زمانهای پیش از اسلام، شهر بزرگ ماد یا جبال بوده است و در دوره های اسلامی گرچه در پاره ای از منابع از مضافات دیلم و طبرستان و گاه از خراسان به حساب آمده لکن بیشتر (مدی) می نامیده اند و سکنه اش را (مد) می گفتند. و چنین معتقد بودند که اهالی این ناحیه از اولاد مادی بن یافث نوح و مملکت آنها را مدی می گفتند یعنی مملکت اولاد. پشتیبانی حد طولانی مصور را از جزائر خالدات، واقع در اقیانوس اطلس که آنرا بعد از محیط غربی یا بحر ظلمات می نامیدند. تا اقصی نقطه آباد سرزمین چنین می دانستند و طول آن در جهان نام نجیب مکران سه هزار و چهارصد فرسنگ ذکر شده است. ظاهراً نخستین بار بطلیموس قلودی طول و عرض جغرافیایی را بنیان نهاد و مبدا طولها را از مغرب از جزائر خالدات گرفت تا ازدیاد عدد طول در جهت توالی بروج باشد مبدا عرض جغرافیایی همانند امروز در خط استوا بوده است.

…

فرهنگ ری

     ری پیش از اسلام شهر مقدس مذهبی زردشتیان بوده است و موبدان و پیشوایان این مذهب معارف این دین را به طالبان می آموختند لکن از حدود پیشرفت علم و فرهنگ در آن روزگار اطلاعاتی بدست نیامده. در قرون اسلامی در این شهر علوم و فنون رونق و رواجی داشت، لکن این مردم را در عهد پایتختی، یعنی در زمان بوئیان و سلجوقیان ظهوری بیشتر بود. کتابخانه ها و مدارس در آنجا به وجود آمد، شاهان آل بویه دانشمندان و عالمان را مورد بزرگداشت قرار می دادند و مدارس شهر در آنجا بوده و تدریس فنون مختلف از طب و نجوم و حکمت و کلام و فقه بازار می یافت و در عهد ایشان بزرگـانی بی نظیـــر در ایــن شهر می زیستند همانند صاحب چند تن دیگر.

محله های ری

1) محله باطان

     این محل در مغرب محمدیه و در شرق و در جنوب شرق دروازه باطان یعنی ری کنونی «حوالی میدان» و حرم عبدالعظیم یا به نزدیکی قلعه گبری فعلی واقع بوده است در این محل بزرگی از سادات شیعه مدفون است بخشی از این محل نیز به اهل سنت مخصوص بوده که به آن محلها سنتی نشین می گویند.

2) محله پالانگران

     پالانگران از محله های سنتی نشین شهر بوده است و محله جیلاباد و یا کیلاباد واقع در پهنه امیر آباد فعلی و زمینهای مزروعی جنوب آن واقع بوده.

3) محله دررشقان

     نام این محله در تاریخ راویان اولیاء ا… دررشکان و در تاریخ طبرستان ابن اسفندیار و مرعشی درزشکان و در کتاب النقص دررشقان مذکور است و محل این محله را در شمال ری برین می دانند.

از جمله محله های دیگر ری:

     محله در شهرستان، محله در عباس محله دو کنده، محله در مصلحگاه، محله دروازه آهنین، محله زامهران، محله ساربانان، محله سرای ایالت، محله ناهک یا ناهق، محله رویان، محله دروازه جاروب بندان، محله نصر آباد، محله دیرینه قبه، محله روده می توان نام برد.

معماری ری

     چون از بناهای عهد آبادی ری جز قسمتی از بقاع متبرکه و پی های برخی از اماکن چیزی به جای نمانده است از اینرو در مورد معماری شهرری نمی توان نظری قطعی بیان کرد. ساختمانها چنانکه در کتاب مختلف نوشته شده از گل درست می شده و گاه گچ و آجر نیز در آن بکار می رفته است. دیوارها و پایه های آجری آتشکده ری و پایه گنبد انیالج  استودان توانگر زردشتی بر بالای کوه نقاره خانه و برج طغرل که ناصر الدین شاه در آن تغییر کلی بوجود آورده از عهد آبادانی به جای مانده است. در قرن ششم و هفتم بناهای آراسته با آجره و کاشی های زیبا در آنجا کم نبوده است ظاهراً این نوع تزئینات اختصاص به اماکن مقدس و منازل و الیان و امرا داشته است و مردم عادی بیشتر خانه های خود را زیر زمین می ساخته اند.

آثار تاریخی واقع در ری

     انبیه و ساختمانهای تاریخی متعدد هم چون برج طغرل و زندان ها رون بقایای مرکز تمدن فلات ایران برده است. 

…

آثار فرهنگی و مراکز مذهبی شهرستان ری

     تعداد 20 بقعه متبرکه در شهرستان ری وجود دارد که اکثر میهمانان خارجی از کشورهای مسلمان بالاخص پاکستان، بنگلادش، افغانستان و … جهت زیارت بقعات متبرکه از جمله حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و مرقد امام خمینی (ره) به شهرستان ری مسافرت نموده و معمولا مدت اقامت آنان یک هفته می باشد.

تعداد روزنامه ها و مجلات

     در شهرستان ری در حال حاضر هفته نامه ری که زیر نظر آستان مقدس حضرت عبدالعظیم انتشار می یابد و همچنین به تازگی ماهنامه صدوق نیز زیر نظر جوامع اسلامی شهرستان ری انتشار و توزیع می گردد، وجود دارد.

مراکز درمانی

     مرکز بهداشت شهرستان ری دارای 17 مراکز بهداشتی و درمانی شهری و روستایی و 19 خانه بهداشت فعال می باشد و خدمات پرستاری، پرسنلی، فنی، مبارزه با بیماریها، بهداشت محیط، بهداشت صنعتی و فیلد آموزشی را در شهرستان انجام می دهد.

آسایشگاه معلولین و سالمندان کهریزک

     آمار مددجویان بستری در این آسایشگاه بشرح ذیل می باشد:

1. تعداد تختهای فعال آسایشگاه 1032 تخت
2. تعداد بخشهای آسایشگاه 14 بخش
3. تعداد بخشهای زنان 9 بخش
4. تعداد بخشهای مردان 5 بخش
5. تعداد پذیرفته شدگان مونث 685 و مذکر 348 نفر می باشد.

مساجد و حسینیه ها و تکایا

     در سطح شهرستان ری تعداد 400 مسجد و حسینیه و 21 امام زاده و حوزه علمیـــه می باشد.

فهرست مطالب
مقدمه 1
نگین تهران 2
موقعیت و وسعت 3
بخش مرکزی 3
چگونگی تشکیل کارخانجات در شهرری 3
شرایط طبیعی 5
منابع تامین آب شهری 7
بررسی اوضاع دامداری 9
صنعت 10
راه ها 10
کارخانه ها و کارگاه ها 11
وضعیت اقتصادی و بازرگانی 12
ویژیهای انسانی 12
علت مهاجرت به شهرری 14
تاریخ ری 15
ذکر ری در کتب مقدس و باستانی 16
نژاد و قبایل ری 17
فتح ری به دست مسلمانان 17
وسعت ری 18
فرهنگ ری 19
رنگ پوست مردم ری 20
زبان مردم ری 20
محله های ری 20
تجارب ری 21
صنعت و هنر ری 21
معماری ری 22
موسیقی ری 23
آثار تاریخی واقع در ری 23
مراکز علمی 39
آثار فرهنگی و مراکز مذهبی شهرستان ری 39
تعداد روزنامه ها و مجلات 40
مراکز درمانی 40
منابع 42

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 44 صفحه متن (در قالب word ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 3900 تومان می باشد، جهت پرداخت و دریافت کامل متن مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید

همچنین ببینید – لیست مقالات شهر و کشور

نوشته شده در 19 مرداد 1400