صنعت جهانگردی در ایران

چکیده

     مثل روز روشن است که محدودیت منابع نفتی در فردایی که چندان هم دور نیست اقتصاد منهای نفت را به ما تحمیل خواهند کرد. و معنی این حرف این است که کشور ما باید خود را برای چنین دورانی آماده کند اما چگونه؟

     ممکن است کس یا کسانی در ایام بی نفتی نسخه کشاورزی را برای اقتصاد ایران بپیچند و کس یا کسانی دیگر نسخه ی صنعت را.

     ولی واقعیت این است که خوش بین ترین انسان ها بانگاهی به تجارب گذشته و آنچه که بر صنعت و کشاورزی این مرز و بوم رفته است و نیز مختصری دور اندیش  نمی توانند ببینند که صنعت و کشاورزی بتواند از پس خرج های این مملکت براید. و دلیل آن پر واضح است چرا که حدوداً 27 بهار از عمر انقلاب اسلامی می گذرد و با وجود این که ایران اسلامی در سایه ی همت و تلاش خستگی ناپذیر فرزندان سازنده اش به پیشرفتهای تحسین برانگیزی دست یافته است ولی هنوز متولیان صنعت کشور نمی دانند صنعت آینده کشور چه صنعتی خواهد بود.و همچنین درعرصه کشاورزی هم سال هاست که تکلیف ما روشن است و به همین نشان که تاکنون نتوانسته ایم  ازاین صنعت لااقل به اندازه نیاز داخلی خود برداشت کنیم تا اینکه بار اقتصاد مملکت را بردوش صادرات محصولات کشاورزی بگذاریم.پس با کمی تامل درمی یابیم که پیش از رسیدن چنین روزی باید چاره ای در خود بیاندیشیم و با کمی صبر به این نتیجه می رسیم که صنعت جهانگردی – صد البته به شرط ها و شروط ها – می تواند تکیه گاه قابل اعتماد و قابل دسترسی برای اقتصاد کشور باشد.

مقدمه

     بر اساس برخی آمار جهانی، از سال 1950 میلادی تاکنون، «جهانگردی بین الملل» هر سال به طور متوسط 2/7 درصد رشد داشته و تعداد جهانگردان از 25 میلیون نفر در سال 1950 به 7/539 میلیون نفر در سال 1996 رسیده است. درآمد جهانگردی نیز، 5/12 درصد رشد کرده و از 1/2 میلیارد دلار به 423 میلیارد دلار رسیده است.

     این ارقام نشان می دهد که درآمدهای جهانگردی بین المللی در دهه 1990 از تجارت جهانی، بیشتر رشد کرده و در حال حاضر سهم آن از ارزش صادرات تمام بخشها به جز نفت خام و فراورده های نفتی و لوازم یدکی اتومبیل، بیشتر است.

     بنا به اعتقاد برخی کارشناسان، بخش جهانگردی قابلیت بزرگترین جابجایی صلح آمیز در تاریخ بشر را دارد و فعالیت این بخش مرتبط با فرهنگف اقتصاد، سنتها، میراث و مذهب مردم است و به این لحاظ قادر است ارتباطی را به وجود آورد که درک بین تمدنها و فرهنگ ملل مختلف را آسان سازد و جهان را به مکانی مناسب برای زندگانی بشر بدل نماید.

     این کارشناسان معتقدند  جهانگردی  در  نیمه  اول دهه 90 بخش بسیار بزرگی از تجارت بین المللی و سهم پویایی در اقتصاد بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای در حال توسعه دارا است و این رشد سریع جهانگردی به آخرین مرحله تکامل رسیده و شدت توسعه آن در آینده کاهش خواهد یافت.

     کاظم مرتضوی از صاحب نظران امر جهانگردی و استاد دانشگاه می گوید: پیش بینی ها نشان می دهد، این صنعت به رشد و توسعه خود با سرعت ادامه خواهد داد و در سال های آینده از سایر بخش های اقتصادی و اجتماعی پویایی بیشتر خواهد یافت.

     وی ادامه می دهد: برخی آمارها تعداد جهانگردان را در سال 2010، 937 میلیون ذکر می کنند و این بدان معناست که تعداد جهانگردان در سال 2010 در مقایسه با سال 1990 دو برابر خواهد شد.

     این کارشناس جهانگردی خاطر نشان می سازد: بر اساس برآورد شورای جهانی سفر و جهانگردی، صنعت گردشگری تا سال 2005 میلادی بیش از 9/7 تریلیون دلار درآمد ناخالص خواهد داشت و برای یک نهم از کارگران جهان ایجاد کار خواهد کرد.

     طبق آمارهای سازمان جهانی جهانگردی (WTO) کشورهای اسلامی تنها 7 درصد درآمد حاصله از صنعت جهانگردی دنیا را به خود اختصاص می دهند.

     درآمد حاصله از صنعت گردشگری در دنیا، 444میلیارد دلار است که حدود 31 میلیارد دلار آن به کشورهای اسلامی تعلق می گیرد. این آمارها همچنین، مؤید آن است که تعداد کل جهانگردان وارده به این کشورها حدود 48 میلیون نفر بوده که 8 درصد کل جهانگردان دنیا را شامل می شود.

     متاسفانه، درمیان کشورهای اسلامی، ایران علیرغم برخورداری از ظرفیت ها و قابلیت های بسیار بالا و با وجود داشتن انواع جاذبه های طبیعی، تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی، همچنان یکی از ضعیف ترین کشورها از نظر جذب توریست محسوب می شود.

     یکی از کارشناسان جهانگردی  در این باره  عوامل  و موانع مختلف را زمینه ساز رکود و عقب ماندگی ایران در جذب گردشگر عنوان می کند و معتقد است: به میزان قابلیت و آثاری که در کشور ما وجود دارد، زمینه جذب گردشگران خارجی فراهم نشده است.

     وی می گوید: صنعت گردشگری پدیده اجتماعی چند بعدی است که از یک سو با ویژگیهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و خصوصیات جغرافیایی هر مملکت و از سوی دیگر با عوامل منطقه ای و بین المللی، ارتباط تنگاتنگ دارد.

     میزان گردشگران قاره آسیا در یکی دو سال اخیر بیش از 90 میلیون اعلام شده که سهم ایران از این تعداد تنها 570 هزار نفر یعنی کمتر از یک درصد بوده است و با تأکید بر این نکته که با وجود جاذبه های فراوان فرهنگی، تاریخی و طبیعی، سهم ایران از درآمد جهانگردی جهانی بسیار ناچیز است.   

     باید گفت: این در حالی است که در آستانه قرن بیست و یکم پیش بینی شده در آینده، صنعت جهانگردی چنان گسترش پیدا کند که به بزرگترین کارفرمای جهان تبدیل شود.

     مطابق اطلاعات منتشر شده توسط سازمان جهانی توریسم، آمار جهانگردان در سال 1995 از 550میلیون نفر هم تجاوز کرده و میلیاردها دلار را نصیب کشورهای فعال در عرصه صنعت جهانگردی کرده است.

     اما به رغم توجهی که از مدتی پیش در کشورمان به این صنعت شده، متاسفانه، هنوز مشکلات زیادی در گسترش این صنعت در گوشه و کنار مشاهده می شود و در نتیجه رشد و توسعه صنعت جهانگردی با ابهام روبرو شده است.

     کارشناسان گردشگری اعتقاد دارند؛ بخش عمده ای از مخالفت ها، ماهیت فرهنگی و اجتماعی و روانی داشته و به نظر می رسد برخاسته از ارزیابی های سطحی و تحلیل های ناصحیح باشد.

     اکثر صاحب نظران و کارشناسان بر این عقیده اند، با وجود برخی نکات منفی ناشی از توسعه جهانگردی، مزیت ها و منافع فراوانی در این رابطه قابل بررسی و مشاهده است.

     بر همین اساس جهانگردی، زمینه تعاملات فرهنگی را به صورت عملی فراهم می آورد و در این روند، فرهنگی باقی می ماند که از ریشه ای قومی و مستحکم برخوردار است. همچنین بحث گردشگری در ایران علاوه بر جنبه اقتصادی و فراهم آوردن اشتغال نوعی پوشش امنیتی و فرهنگی را در کشور ایجاد می کند.

     برخی از آگاهان مسائل ایرانگردی و جهانگردی در این باره می گویند گردشگری در وضعیت فعلی می تواند امنیت فعلی کشور ما را تامین کند به شرط آنکه بتوانیم بر تفکر جهانگردان تاثیر بگذاریم. وقتی بتوان بر روحیه و تفکر توریستها و گردشگران که مشاهدات خود را به مردم کشورشان انتقال می دهند، تاثیر گذاشت علاوه بر ایجاد یک حمایت ضمنی در آنها، نوعی کمربند ایمنی نیز، در کشور ایجاد کرده ایم.

     این کارشناسان در ادامه با اشاره به بحث بیکاری و ارتباط آن با صنعت گردشگری می گویند ارتباط این دو بسیار نزدیک و تنگاتنگ است زیرا مطابق استانداردهای جهانی به ازای هر یک نفر توریست پنج تا هشت نوع شغل درکشور مهمان ایجاد می شود. و باید به این نکته اشاره کرد که ایجاد یک نوع اشتغال به مراتب آسان تر از احداث یک کارخانه تولیدی یا صنعتی است.

     کارشناسان مسائل ایرانگردی و جهانگردی، یکی از موانع اصلی گردشگری در کشور را مسائل فرهنگی، تبلیغات نادرست، عدم اجرای صحیح قوانین، مشکلات گمرکی، برخورد سلیقه ای افراد با قانون، تغییر سریع مدیریتها و عدم استفاده از نیروهای کارآمد می دانند و معتقدند این منابع تا به امروز عامل اصلی عدم موفقیت کشور در بخش توریسم بوده است.

جهانگردی و بهبودجامعه و کشور

     امروزه جهانگردی نیروی محرک توسعه اقتصادی اغلب کشورها محسوب میشود. بنابراین هرکشوری میتواند با برنامه ریزی مناسب و سرمایه گذاری در زیر بخشهای این صنعت وارد کننده جهانگرد باشد و از این راه کمک به رشد اقتصادی خود نموده و نسبت به افزایش درآمد ارزی خود اقدام کند.

     اغلب اوقات توسعه ی جهانگردی سبب بهبود کیفیت جاده ها فرودگاه ها و تسهیلات بندری ما گردد.

     فراهم شدن چنین تسهیلاتی در صورتی که توسعه آن ها به طور صحیح و متناسب صورت گرفته باشد مناقصه را ایجاد میکند که علاوه بر عموم، افراد،بخشهای غیر عمومی اقتصادی نیز از آنها بهره مند میشوند و در نتیجه وجود یک شبکه منسجم راه و ترابری، مخابرات، پست بانک و تاسیسات زیر بنائی، انگیزه ای برای پیشرفت و توسعه سایر صنایع غیر جهانگردی خواهد شد.

     جهانگردی ضمن ایجاد درآمد برای مردم یک کشور، فرصت های شغلی فراوانی را نیز به وجود می آورد به طوری که با توسعه فعالیت های مربوط به جهانگردی امکانات لازم برای اشتغال در هتل ها و رستوران ها و سایر خدمات مربوط به هتل ها مانند کارهای ساختمانی فراهم میشود. و همچنین به طور غیر مستقیم فرصت های برای فروش و تهیه فرآورده های کشاورزی و غذائی، صنایع دستی، و… پدید می آورد که مستقیماَ با جهانگردی در ارتباط نبوده و محدوده فعالیت هایشان متمایز از فعالیت های جهانگردی است.

ایران و جهانگردی

     جهانگردی صنعت پر سودی است به طوری که ده درصد حجم نقدینگی در اقتصاد جهان را به خود اختصاص داده است، اما سهم ما از این سفره رنگین با وجود داشتن امکانات طبیعی، تاریخ غنی و مراکز فرهنگی، بسیار ناچیز است. ترس از اثرات نامناسب فرهنگی بیگانه گریزی، اتکا به درآمد نفت پائین بودن ظرفیت هتلها برای پذیرش مسافران داخلی و خارجی می تواند تنها بخشی از دلایل بی نصیب بودن ما از سود سرشارمان از صنعت گردشگری و توریسم جهانی باشد.

ایران سرزمین رویایی!

     ایران سرزمین رویایی و زیبایی است که هنوز برای بخش وسیعی از خود ایرانیان و ساکنان کره زمین ناشناخته و اهمیت آن معلوم نشده است. کشور یک میلیارد و 648 میلیون کیلومتری ایران در تمام فصول دارای مناطقی است که می تواند هر گونه آب و هوایی را در درون خود قرار داده و پذیرای علاقه مندان به آن نوع آب و هوا و محیط باشد.

     اصلا جای این نگرانی وجود ندارد که همه جای ایران به یک شکل و سیاق خاص است و نمی توانیم تنوعی خارق العاده برای خودمان به وجود بیاوریم، اصلا به دلتان این موضوع را راه ندهید که ایران سرزمین یکنواختی است و مسافرت در آن خسته کننده بنظر می رسد، نه اصلا اینگونه نیست فقط کمی همت کنید و بعد از عمری کار و تلاش بی وقفه کمی هم به خود زحمت داده و از زمین اجدادیتان بازدید کنید، حتم دارم که مسافرتهای این چنینی شما را نه تنها خسته نخواهد کرد بلکه در رویاهایتان که در افکار خسته رنگ مشکل کاملا به چشم می خورد خانه ای سبز خواهید ساخت که پیش از این حتی جرات فکرکردن به آنرا نیز نداشته اید، با ما همراه شوید.

تصویر ملی مراودات اقتصادی صنعت جهانگردی (ایران) و مقایسه آن با برخی از کشورها

در سال 1993 سهم ایران 320 هزار نفر از 550 میلیون نفر و درآمد آن 20 میلیون دلار از 350 میلیارد دلار از هر 172 جهانگرد یک نفر و از هر 2916 دلار یک دلار بوده است. البته در فاصله بسیار کوتاه 5 ساله تعداد مسافر به حدود 600 هزار نفر افزایش یافته و درآمدی معادل 260 میلیون دلار کسب شده است.

• بطور متوسط سالانه 700 تا 800 هزار نفر از کشور خارج شده اند که هزینه ارزی مسافران خروجی حدود 400 میلیون دلار برآورد شده است.
• درآمد صنعت جهانگردی ایران حدود یک چهارم هزینه های صرف شده است. به عبارت دیگر کشور ما در این بخش از تجارت جهانی متحمل زیانهای هنگفتی می شود.
• از یک سو از امکانات و جاذبه ها بهره برداری مناسب نمی شود و از سوی دیگر جریان مسافر و ارز خروجی بیش از مسافر ورودی و درامد ارزی است.
• همچنین در همکاریهای بین المللی بسیار غیر فعال بوده ایم. بنا به گزارش سازمان جهانی جهانگردی طی دوره 11 ساله 1984- 1995 حدود 582 مامور یت آموزشی و 134 طرح پژوهشی مهم با بیش از 6 میلیارد دلار هزینه از سوی این سازمان انجام شده ولی جمهوری ایران فقط از یک دوره 15 روزه آموزش هتلداری استفاده کرده است.

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
جهانگردی و بهبودجامعه و کشور
ایران و جهانگردی
تصویر ملی مراودات اقتصادی صنعت جهانگردی (ایران) و مقایسه آن با برخی از کشورها
بررسی مشکلات و موانع صنعت گردشگری در ایران
ضعف امکانات آموزشی خدمات ایرانگردی و جهانگردی
موانع اجتماعی توسعه جهانگردی در ایران
مشکلات و موانع اقتصادی جهانگردی در ایران
مشکلات و موانع خدماتی و اجرایی در بخش جهانگردی
راه حلهای پیشنهادی برای پیشرفت هرچه سریعتر جهانگردی در ایران
حرف آخر
منابع و مأخذ

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 25 صفحه متن با رعایت کامل صفحه بندی (قابل ویرایش در قالب ) می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 5500 تومان می باشد، جهت پرداخت و دریافت مقاله روی تصویر زیر کلیک کنید.

همچنین ببینید

نوشته شده در 6 خرداد 1400