«ورزشی»
از نظر سازمان بهداشت جهاني ( WHO )، تندرستي صرفا نداشتن بيماري و ضعف نيست ؛ بلكه منظور از آن، سلامتي كامل جسمي، ذهني، اجتماعي و روحي است. در حقيقت دو هدف عمده تندرستي، به تاخير انداختن مرگ و پيشگيري از بيماري است.
سلامتي جسمي به معناي فقدان بيماري و ناتواني، همراه با زنده دلي و داشتن انرژي كافي براي انجام كارهاي روزانه و بهره مندي از تفريحات فعال، بدون خستگي بي مورد است.
سلامتي اجتماعي اشاره به توانايي براي تقابل موثر با افراد ديگر و محيط اجتماعي و همچنين برخورداري از ارتباطهاي شخصي رضايت بخش و لذت آور دارد.
سلامتي ذهني را روان شناختي اشاره به فقدان اختلالات ذهني و توانايي روبرو شدن با تناقضهاي روزانه و تقابل اجتماعي، بدون بروز مشكلات رفتاري، رواني و ذهني است.
بسکتبال در سال ۱۸۹۱ توسط شخصی بنام دکتر (جیمز تایسمیت) که در انجمن تربیت بدنی بین المللی جوانان در اسپرینگ فیلد، ماساچوست سمت علمی را داشت بدعت گذاری شد، او نیز تحت سرپرستی شخصی بنام دکتر (لوتر گولیک) بود که تدارکات انجمن در ماه های زمستان را بعهده داشت. چنین مسئولیتی به دلیل عدم رقابتهای ورزشی زمستانی به عهده وی گذاشته شده بود. مشکل ایجاد تیم داخلی برای رقابت با تیمهای مختلف خارجی نیز به دکتر نایسمیت سپرده شده بود. دکتر نایسمیت تیمهای خارجی موجود را بررسی کرده و به نتایجی دست یافت،
قطعا شما با آن بيگانه نيستيد. تمرين شديد، به مصرف رسانيدن و سوزاندن انرژي فراوان و خستگي جسمي طولاني مدت كليد و راه حل رسيدن به افزايش ترشح اين هورمون هستند. بنابراين با توصيه تمرين شديد براي رسيدن به توده عضلاني سخني تازه به زبان نياورده ام اما انچه كه در اين مورد مي تواند براي شما تازگي داشته باشد اين است كه : عام ترين قانون تمرين با وزنه به ما مي گويد كه هر جلسه تمرين نبايد بيش از ۴۵ دقيقه به طول بيانجامد.
كونگ فو چيست؟ از كجا سرچشمه گرفته است؟ آيا اين حركات دست و پا صرفا براي نمايش و دفاع شخصي بوجود آمده است؟….
اينها نمونه سوالاتي هستند كه امروزه نزد علاقه مندان هنرهاي رزمي مطرح بوده و بسياري از ايشان پاسخها و تدابير متفاوتي را براي خود يافته اند، ليكن آن چيزي كه در تاريخ و ادبيات هنرهاي رزمي جهان آمده مبين اين نكته است كه در طول قدمت چند هزار ساله اين ورزشها در سراسر جهان همواره سخن از پيدايش ريشه هنرهاي رزمي در مشرق زمين و بالاخص كشورهاي خاور دور همچون چين، كره،ژاپن و…. بوده و مكرراً از آنها به عنوان مهارتهاي شگرف و زيبا در روياروئيهاي تن به تن ياد كرده اند.
5) نقش ورزش در شخصیت اجتماعی دانش آموزان
پدیده تکامل تدریجی و پیوسته انسان یکی از زیباترین مظاهر تجلی تعالی است. در این مسیر تکاملی، جسم و جان انسان دستخوش فراز و نشیبهای بسیار قرار می گیرد. دوران کودکی به آرامی و دوران نوجوانی، پر تحرک و پر خروش طی می شود. در هر دوره، قابلیتها و محدودیتهای خاصی نهفته و نیازها و خواسته های هر دوره متفاوت از سایر دوران است. آگاهی از مراحل رشد و تکامل انسان به ما کمک می کند تا این دوران را بهتر بشناسیم و بدانیم که چگونه می توانیم به این فرآیند تکاملی کمک کنیم و یا حداقل مانعی برای آن ایجاد نکنیم.
«هزینه های روزافزون مراقبت های بهداشتی و خدمات سلامتی، سیاستهای دولتی را به منظور بهبود وضعیت سلامتی به سمت تاکید بیشتر بر روی شاخصهایی نظیر آمادگی جسمانی کشانده است.»
«برای آگاهی از میزان تکامل ارگانیکی، آزمایش پزشکی مناسب ترین تکنیک است؛ چنین آزمایشاتی باید سالیانه توسط یک پزشک صلاحیت دار انجام شود.
برای اندازه گیری کارایی و مقاومت قلب و عروق، وضعیت قامت، عوامل مکانیکی بدن، قدرت و استقامت عضلانی و انعطاف پذیری تستهای متعددی وجود دارد. مثلاً تست تندرستی وابسته به آمادگی جسمانی ایفرد برای اندازه گیری عناصر آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی (بهداشت)، عواملی از قبیل مقاومت قلبی عروقی، انعطاف پذیری، ترکیب بدنی، قدرت و استقامت عضلانی را مورد بررسی قرار می دهد.
یکی از جدیدترین انواع تستها، برای ارزیابی آمادگی جسمانی مرتبط با تندرستی، تست برتری جسمانی است که در سال ۱۹۸۸ توسط ایفرد ابداع شده و عبارت است از یک برنامه تربیتی و سنجشی جامع که جوانان را در آمیختن ابعاد روان حرکتی، شناختی و احساسی آمادگی با جریان زندگی یاری می کند و به قشر جوان کمک می کند تا از طریق برنامه های تربیتی، تحکیم احکام فردی، انگیزش و شرکت در برنامه ها، نسبت به آمادگی جسمانی خود احساس تعهد کند.
صاحب شدن توپ با دریافت آغاز می شود. در واقع نوع و کیفیت دریافت نه تنها حرکات بعدی بازیکن را در حمله مشخص می کند، بلکه تضمین کننده توفیق او نیز به حساب می آید . بنابر این، یک بازیکن موفق باید بتواند در دریافت توپ، در همه سطوح بازی آرام، مطمئن و با مهارت عمل کند.
برای یک دریافت خوب به اصول زیر باید توجه شود:
- عمل دریافت نباید بر مسیر حرکت و سرعت بازیکن اثر بگذارد.
- دریافت باید به صورتی انجام شود که امکان دخالت و تصرف بازیکن مخالف در آن به حداقل برسد.
- عمل دریافت باید به عنوان بخشی از جریان عادی بازی انجام شود و موجب وقفه و یا سکته در آن نشود.
با وجود اینکه دریافت در شکل ساده آن آسان به نظر می رسد، انجام آن به روشهای مختلف(مستقیم، قوسی، از زمین) در وضعیتهای متفاوت (حالت پایه ساکن و در حالت حرکت) و همچنین در جهات متنوع (از روبرو یا از طرفین) کاربرد فنون و مهارتهای گوناگون را طلب می کند. انواع این دریافتها در زیر ارائه می شود.
جودو ورزشی است که در هنرهای رزمی جوجوتسو ریشه دارد. زمانی در قرن شانزدهم واژه جوجوتسو به عنوان واژه ای کلی برای هنرهای رزمی بدون ابزار در ژاپن شناخته می شد. جودو پیش از اینکه به عنوان ورزش های المپیک در سال ۱۹۶۴ پذیرفته شود، سیستمی برای دفاع شخصی بود که توسط جیگورو کانو پایه گذاری شد.
کاراته نوعی هنر رزمی متعلق به جزایر ریوکیو است، جاییکه امروز در اوکیناوای ژاپن قرار دارد. این رشته از ترکیب روشهای جنگی بومی و محلی این منطقه معروف به ته (معنی تحتاللفظی: دست) پدید آمدهاست. کاراته یک هنر رزمی مبتنی بر ضربه زدن است که از ضربات مشت، لگد، زانو، آرنج و تکنیکهای دستِ بازمانند دست چاقویی تشکیل میشود. در برخی سبکها فنون گلاویزی، قفل مفصل، مهاری، پرتابی و ضربه به نقاط حساس نیز آموزش داده میشود. هنرجویان این رشته کاراتهکا نامیده میشوند.
فرم هاي پوسه، شامل يكسري حركات دفاعي، حمله اي در مقابل يك حريف يا حريفان فرضي مي باشند. آنها بخش زيبايي هنرهاي رزمي هستند لذا هيچ هنر رزمي بدون وجود ندارد.
تمرين در بخش دوم فرم ها باعث و مولد آرامش دروني هنرجو شده و به سلامت جسماني و روحي او كمك مي كند. فرم ها با پيشرفت هنرجو، پيچيده تر و مشكل تر مي شوند و به منظور پيشرفت سريعتر مبتديان و بالا بردن ميزان انضباط فردي آنان تدريس مي شوند.
در طی دهه گذشته، تحقیقات بسیاری در زمینه بررسی اثرات موسیقی بر ورزش و تمرینات بدنی صورت گرفته كه این مقاله به برخی از مهم ترین آنها اشاره دارد و توصیه هایی را جهت استفاده مؤثر از اثرات روح بخش موسیقی ارائه خواهد داد. به علاوه، در این مقاله تجریبات عملی كه در بازیهای المپیك به دست آمده اند، مرور خواهند شد.
فهم مكانیسم هایی كه به واسطه آنها بدن به موسیقی واكنش نشان می دهد، می تواند كاربرد مؤثر موسیقی در ورزش را نشان دهد. مطالعه جامع مقالاتی كه در این زمینه نگاشته شده اند، نشان می دهد كه موسیقی به چهار طریق بر ورزش و فعالیتهای بدنی اثر می گذارد.
کهن ترین اسناد مربوط به ماساژ درمانی را می توان در نقاشی های دیواری مقبره آنخ ماهور (عالی ترین مقام رسمی بعد از فرعون) در ساکارا که به عنوان مقبره پزشکان شناخته شده است، مشاهده کرد. در این نقاشی های دیواری به دوران ششمین دودمان مصر باستان یعنی حدود ۲۳۳۰ سال پیش از میلاد مسیح مربوط می شود. پیش از کشف این نقاشی ها، باور عمومی بر این استوار بود که ماساژ درمانی خاستگاهی باستانی دارد، اما هنوز گمانهای در این زمینه وجود داشت و گروهی بر این باور بودند که ماساژ درمانی از پیوند میان طب سوزنی و ماساژ به روش ژاپنی (که از ورزشهای شرق باستان بوده است)
افسردگی حالتی از اندوه، ناامیدی و بیچارگی همراه با کندی و رخوت در فعالیتهای فیزیولوژیکی و روانی است. حالتی مشخص همراه با غمگینی، گرفتگی، بیحوصلگی، کاهش عمیق میل به فعالیتهای لذتبخش روزمره مثل ورزش، تفریح و غذا خوردن است. افسردگی در افراد بالای چهل سال شایع است و با آشفتگی و بیقراری همراه است. (حاجی آقاجانی سعید. اسدی نوقابی احمد علی- بهداشت روان ۱- نشر بشری تهران ۱۳۷۸)
۹۷ درصد از بیماران مبتلا به افسردگی از کاهش انرژي شکایت دارند که این کاهش انرژی بر روی حرفه، تحصیل و انگیزه فرد تأثیر میگذارد. (انتظاری ناهید. دریایی ملیحه- بررسی نحوه برپاداری نماز و افسردگی در دانشکده علوم پزشکی سبزوار ۱۳۷۶)
امروزه به دليل گذر اپيدميولوژيك يعني جايگزيني بيماري هاي غيرواگير به جاي بيماري هاي واگير به خاطر كنترل عوامل بيولوژيك از يك طرف و نقش رفتارهاي ناهنجار بهداشتي و سبك زندگي و شيوه هاي تغذيه در افزايش ميزان بيماري هاي غيرواگيردار از طرف ديگر ، لزوم تغيير نگرش در مراقبت و بهداشت را با هدف حفظ و ارتقاي سلامتي ايجاب مي كند.
با توجه به موارد ذكر شده نقش بي تحركي به عنوان يكي از عوامل اصلي در شيوع بيماري ها و بروز مرگ، حائز اهميت مي باشد. با توجه به اينكه فعاليت فيزيكي مناسب مي تواند تاثير مهمي در پيشگيري از بروز بيماري ها، عوارض آنها و نهايتا مرگ و مير ناشي از آنها داشته باشد، بررسي متون و مقالات علمي در مورد ارتباط بيماري ها و فعاليت فيزيكي گوياي اين مطلب است كه ورزش پياده روي داراي تاثيرات مفيدي در زمينه پيشگيري از بيماري هاي مزمن و غيرواگير مي باشد.
در دنياي امروز پياده روي بهترين فعاليت و طبيعي ترين ورزش در جهت كسب آمادگي جسماني و رواني است. پياده روي ورزش لذت بخش و كم خطري است كه در دسترس همگان بوده و در همه جا و همه وقت امكان اجراي آن وجود دارد و مهمتر اينكه اين ورزش يك فعاليت اجتماعي است كه امكان ايجاد روابط دوستانه در آن بسيار زياد است.
در تمام سطوح ورزشی مردان و زنان بسیاری هستند که از ترکیبات شیمیایی و فارماکولوژیک بهمنظور افزایش مهارت و قدرت ورزشی استفاده میکنند. فرهنگ ورزشی دنیا متحول و بهشدت رقابتی شده و این تا حد زیادی بر تمایل مصرف مواد نیروزا توسط ورزشکاران تاثیر گذاشته است.
قبل از المپیک ۱۹۹۶ تنها در دو رشتهی ورزشی هاکی و ژیمناستیک زنان، استروئیدهای آنابولیک توسط ورزشکاران استفاده نشده بود. برای بسیاری از مواد مورد استفادهی ورزشکاران شواهد علمی بهعنوان نیروزا بودن این ترکیبات وجود ندارد. ورزشکاران علیرغم تغذیهی مناسب و تمرینات سخت و مراقبتهای پزشکی هنوز به بسیاری از افسانههای تاثیر مواد نیروزا عقیده دارند.
در سطح ورزش آماتوری و در میان نوجوانان نوع مواد نیروزا مصرفی متفاوت از ورزشکاران حرفهای است. ورزشکاران آماتور معمولاً ترکیبات غیراستروئیدی و مکملهای تغذیهای را بهقصد افزایش تودههای عضلانی و قدرت بدنی استفاده میکنند. ترویج مصرف مکملهای دارویی و تغذیهای که عمدتاً توسط مربیان تحصیلنکرده در باشگاههای ورزشی انجام میشود بازار مصرف چنین مکملهایی را در میان جوانان گرم نگه میدارد. تاریخچهی ترکیبات نیروزا گسترده و تنوع این مواد بسیار زیاد و خارج از فرصت این دستنوشته است.
استروئیدهای آنابولیک، اگونیستهای بتا- ۲ آدرنرژنیک، هورمون رشد، DHEA، آمفتامینها، کافئین، الکل، اسید پنگامیک، گلوتامین، فسفاتیدیل لیزین، بتا هیدروکسی بتا متیل بوتیرات، کارنیتین، برم، کروم، کوآنزیم کیو، کراتین، اینوزین، کولین و… از جمله این ترکیبات هستند.
حضور فعال زنان در جوامع موجب رشد و شکوفائی و پیشرفت آن اجتماع خواهد شد. و عدم حضور آنها موجب رکود و سستی جامعه گردیده و یا پیشرفت چشم گیری نخواهد داشت. لذا جهت ایفای نقش حساس بانوان در جامعه لازم است در پرتو ورزش با کسب روحیه شاداب و بدنی سالم به سرعت و قدرت این اثر مثبت افزوده شود. در این گفتار به اثرات ورزش و فعالیتهای بدنی بر وضعیت جسمانی، روانی، اجتماعی و فرهنگی زنان که نقش موثر و مفیدی دارد اشاره می گردد.
یکی از مسائلی که امروز در کشورهای اسلامی مطرح است و در اطراف آن صحبت می شود، ورزش بانوان است. مسئله بدین صورت قابل مطرح است که انجام مسابقات ورزشی با تمامی شرایط و مسائلی که برای مردان مطرح است، از نظر شرع مقدس اسلام برای بانوان چه حکمی دارد؟ برای تبیین موضوع لازم است ابتدا در خصوص شخصیت زن و نقش زنان در جامعه و پس از آن حجاب بانوان و در نهایت ورزش بانوان مطلب را مطرح و مورد نقد و بررسی قرار دهیم.
علم پزشكي علاوه بر معاينات و تجويز داروها و اعمال جراحي كه در مورد بيماريهاي مختلف انجام ميدهد، از ورزش نيز به عنوان وسيلهاي در جهت بهبود و سلامتي بيماران بهره ميبرد. بعضي از پزشكان در مواردي مثل كمخوابي، كم كردن وزن و ضعفهاي عضلاني مثــــــل كمردرد، كسب هماهنگيهاي عصبي و عضلاني در بعضي از انواع فلج، توانبخشي، نداشتن اشتها، داشتن اضطراب يا هيجانات روحي، بيقراريها، افسردگيها، احساس پوچي و بسياري ديگر از موارد، بيمار خود را به ورزش كردن تشويق مينمايند.
در اسلام نيز به ورزش شنا، تيراندازي، سواركاري و حتي پيادهروي سفارش شده است. پيامبر اكرم (صلياله عليه و آله وسلم) پيادهروي را بهترين درمان براي بسياري از بيماريها معرفي ميكنند. انواع ورزش را ميتوان بر حسب ميزان فعاليت جسماني و انرژي مصرفي در واحد، نيمه سنگين و سنگين تقسيم كرد. به طور كلي ورزشهاي سبك اثرات مفيدي بر جسم و روان انسان دارد
نتايج تحقيقات مختلف نشان داده است كه انجام انواع مختلف نرمشها، علاوه بر فوايد جسمي فراوان، بر مقابله با مشكلات عصبي و رواني نيز آثار مفيدي دارد.
با توجه به اثرات مثبت ورزش بر سلامت و تندرستي انسان فرهنگ ورزشي بيشتر
پرداخته شود. از طرف ديگر براي رسيدن به توسعه پايدار در هر جامعهاي علاوه بر برنامهريزي، مديريت صحيح و استفاده از فن آوري مناسب، استفاده از منابع انساني كارآمد اهميت بسياري دارد. جامعهاي كه نيروي انساني سالم و شادابي داشته باشد، اين امكان را خواهد داشت كه در جهت توسعه واقعي، سريعتر گام بردارد. همچنين جامعهاي كه داراي افرادي توانمند و قدرتمند باشد، دشمنانش هوس تجاوز به آن جامعه را نخواهد داشت.
دو پینگ (Doping) در ورزش، به استفاده از مواد و داروهایی گفته می شود که این داروها نیرو و کارایی انسان را تا حد بالایی افزایش می دهد، و مصرف آنها توسط سازمانهای مجری و ناظر رقابتهای ورزشی ممنوع شده است.
البته این تعریف مشخص میکند که مصرف تمام مواد نیرو دهنده نمی تواند جزو مصارف دوپینگی به حساب رود، عموما” داروها ومواد دوپینگی، مواردی هستند که سازمانهای اجرا کننده رقابتهای ورزشی مصرف آنها را ممنوع کرده است. پس بدین صورت مصرف مواد و دارهای نیروزای غیرمجاز را می توان دوپینگ نامید.
رایج ترین مصرف مواد و داروهای دوپینگی از طریق خوردن، نوشیدن یا تزریق این نوع داروها است. که به این نوع مصرف، نوع خوراکی، مصرفی یا تزرقی گفته می شود.
اما نوع دیگر آن، دوپینگ خونی است. در این نوع دوپینگ، خون شخصی به شخصی دیگر (با گروه خونی یکسان) و یا خون همان شخص به خودش (بعد از یک دوره ذخیره) از طریق رگ تزریق می گردد. این کار باعث می شود تا توانایی انتقال اکسیژن در خون شخص تزریقی بالا رود تا بنابراین استقامت آن شخص نیز افزایش یابد.