«آتش نشانی»
مقدمه
انجام عملیات اطفاء حریق در لحظات اولیه شروع آتش سوزی جهت جلوگیری از صدمات جانی و مالی از اهمیت بسزایی برخوردار است و با یك اقدام سریع در امر اطفاء حریق نه تنها می توان از توسعه آتش جلوگیری به عمل آورد بلكه با خفه كردن آتش در نطفه می توان خسارات ناشی از آنرا به حداقل رسانید.
بدین منظور شركت ها، موسسات و كارخانه های بسیاری در جهان كه در زمینه ساخت تجهیزات آتش نشانی فعالیت دارند، اقدام به طراحی و ساخت وسایل مبارزه با آتش جهت استفاده در لحظات اولیه حریق نموده اند كه خاموش كننده های دستی نمونه ای از آنها به شمار می آیند.
تاریخچه آتش نشانی
اميركبير، تازه به محل كارش رسيده بود و ميخواست كار روزانه اش را شروع كند كه يكي از خفيه نويسان وارد شد و گزارشي را به رؤيت وي رساند:
«حاجي ميرزا احمد نام، قهوه خانه سرپوشيده ملكي سراج الملك را كه نزديك قراول خانه دروازه قديم شميران واقع است، اجاره كرده، بالاخانه و خود قهوه خانه را مملو ازچليكهاي نفت كرده است.اين انبار خيلي خطر دارد. چنانچه خداي نخواسته حريق درآن جا واقع شود، معالجه پذير نيست، لذا، مراتب به جناب وزير نظام اطلاع داده شد».
امير، نگاهي به گزارشانداخت، ابروانش را درهم كشيد، دقايقي را به فكر كردن گذراند و بعد، زير لب زمزمه كرد:
موضوع گزارش، خصوصاً كه مشابهات متعددي نيز داشت، به نظر اميركبير جالب آمد، يك بارديگر گزارش را كه مختصر و مفيد هم نوشته شده بود، خواند و متحير ماند كه چه كند و چون چيزي به نظرش نرسيد، از جا برخاست، مشغول قدم زدن درطول و عرض اتاق و فكر كردن شد و وقتي نتيجهاي نگرفت، كوشيد تا به بقيه كارهاي روزانه خود بپردازد. اما نتوانست از فكر گزارشي كه خوانده بود، بيرون بيايد.
اميركبيراطلاعات خوبي در زمينههاي مختلف داشت و خوب ميدانست تاريخ نخستين آتشي كه توسط انسان افروخته شد از چهار هزار سال تجاوز ميكند واين را هم ميدانست كه آتش يكي از كشفيات مهم بشري است و اگر چه عاملي بسيار مهم براي رفاه و آسايش انسان و نجات او از تاريكي و سرما و مددكار بشر درپخت غذا و عامل رشد بسياري از صنايع اوليه است وانسان با استفاده از آن توانسته به پيشرفتهاي قابل اعتنايي در زمينه ابزار سازي، سفال سازي، شيشه گري، ذوب فلزات و… دست يابد، اما خارج شدن آن از كنترل هم ميتواند خطرات جبران ناپذيري به دنبال داشته باشد.
او كه تاريخ را خوب خوانده بود و به خوبي خبر داشت درتاريخ كشورمان آتشسوزي به كرات شهرهايي را به كام خود كشيده و حتي به ورطه نابودي افكنده است، شهر سوخته در67 كيلومتري جنوب زابل دراستان سيستان و بلوچستان را به يادآورد كه درسالهاي 3200 تا 2100 پيش از ميلاد رشد و شكوفائي خاصي داشت و چندين بار درآتش سوخت و دوباره بازسازي شد.
شهري كه حداقل در روزگار ما كاوشهاي باستان شناسي انجام شده درآن ثابت كرده است حداقل چهار دوره مشخص آباداني به خود ديده و ظاهراً درچهارمين دوره حياتش براثر آتشسوزي به كلي ويران شده و از بين رفته است.
اما ناگهان، جرقهاي ذهنش را روشن كرد:
– يك كار ميتوان انجام داد… كاري كه گذشتگان غفلت كرده و هيچ وقت انجام ندادهاند. بايد فهم مردمي را كه به دليل جهل يا غرض فرمانروايان هميشه دربي خبري نگه داشته شدهاند، بالا برد تا خودشان بتوانند نفع و ضرر را تشخيص بدهند و از اقدام به كارهايي كه به صلاحشان نيست، خودداري كنند و چنين كاري، فقط از دو طريق امكان پذير است: اول احداث مدرسه درهمه جاي كشور و بعد انتشار روزنامهاي كه از طريق آن بتوان درزمينه مسايل مختلف، مردم را آگاه و به آنها اطلاع رساني كرد.
دقيقاً از همان روز، اميركبير به فكر اجراي سريعانديشههايي افتاد كه از مدتها پيش در ذهن داشت و به همت او درسال 1230 شمسي، ابتدا يك كارخانه كاغذسازي درشمال شرقي تهران تأسيس شد و كاغذهاي تحريري مرغوبي از آن بيرون آمد كه به كاغذ اميري شهرت يافت و وقتي خيالش از بابت تأمين كاغذ راحت شد، به موازات فعاليت كارخانه كاغذسازي، دستور به انتشار روزنامه “وقايع اتفاقيه” داد و از بين افراد صاحب صلاحيتي كه ميشناخت،
“ميرزا جبار تذكره چي ” را به عنوان مدير روزنامه تعيين كرد و كار مباشرت ترجمه روزنامه را به “برجيس صاحب” داد و سپس در روز پنجم ربيع الاول 1268 (ديماه 1231) دربخش شمالي ارگ شاهي و درمحلي كه سابقاً سربازخانه بود، مدرسه دارالفنون را با مديريت ” محمدعلي خان شيرازي ” (وزير خارجه) افتتاح كرد و تصميم گرفت از دانش آموختگان آن مدرسه براي تأمين معلم بقيه مدارس كشور استفاده كند.
سابقه مبارزه با آتش
سابقه آتشسوزي دردنيا، چيزي كم از تاريخ كشف آتش توسط انسان ندارد و بدون آن كه نيازي به ارائه مدارك و اسناد تاريخي باشد، ميتوان حدس زد و باور داشت كه انسان از وقتي آتش را شناخت، پيوسته درمعرض خطرات ناشي از آن بود و البته، اسناد و مدارك متعددي نيز موجود است و تأييد ميكند افزون بر آتشسوزيهاي مهيبي كه درايران اتفاق افتاده و به برخي از آنها اشاره شد، مردمان كشورهاي ديگر نيز بارها صدمات سنگين ناشي از حريقهاي عمدي يا اتفاقي را تجربه كردهاند و به همين دليل،
از ديرباز يافتن راههايي براي مقابله با آتشسوزي مورد توجه مردم بسياري از نقاط جهان بوده و شواهد موجود حكايت از آن دارد كه روميان باستان براي محافظت از جان و مال مردم، حراست از جنگلها و مراتع همچنين حفظ بناهاي عمومي كه حكم سرمايههاي ملي را داشت، تجهيزات ويژهاي تأمين كرده و افرادي را براي مقابله با آتشسوزيهاي احتمالي درنظرگرفته بودند،
درمصرهم از قرن دوم ميلادي به بعد،اين امر جدي تر گرفته شد و حتي فردي به نام ” هرون ” از اهالي اسكندران، دستگاه ويژهاي براي خاموش كردن آتش ساخت كه تا مدتي نسبتاً طولاني استفاده از آن فقط درانحصار مصريان بود، اما بعدها تكنولوژي ساخت و تكنيك استفاده از آن، توسط سياحان و مسافران به ممالك ديگر نيز راه يافت و مورد استقبال و تقليد قرارگرفت. درچين قديم هم، پايگاههايي به فاصله 500 متر از همديگر ساخته شده بود،
كه سربازاني مجهز به وسايل اطفاء حريق درآنها مستقر بودند و چنانچه درجايي از شهرها آتشسوزي اتفاق ميافتاد، ميتوانستند دراسرع وقت خود را به آنجا برسانند.
تأسيس اولين آتشنشاني
اميركبير، كه برنامههاي اصلاحي متعددي براي تغيير سيماي كشور داشت و براساس ديدهها و شنيدههايش از زندگي مردم كشورهاي ديگر و بيش از همه براساس مطالعات وانديشههايش علاقه مند بود طرحي نو دراندازد و به عقب ماندگي ديرينه كشور خاتمه دهد، نخستين كسي بود كه تصميم گرفت به موازات آگاه ساختن مردم در مورد خطرات آتش،
نهادي هم براي مقابله با حريق درهمه جاي كشورايجاد كند و چون در دوره وليعهدي ناصرالدين شده سالها درتبريز خدمت كرده و به چشم ديده بود درآن شهر تأسيسات و تجهيزاتي به امر آتشنشاني تخصيص يافته است، قصد الگو برداري از اقدامات انجام شده درآن شهر و تعميم آتشنشاني درسطح كشور را داشت.
اما افسوس كه عمرش كفاف نداد تاايدههاي خود را به مرحله اجرا برساند و نابخردي شه جوان قاجار و توطئه و فتنه گري كساني كه به پشتوانه اغراض يا وابستگيهاي خود، چشم ديدن او را نداشتند، باعث شد تا بسياري ازانديشههايش براي تغيير سيمايايران و ازجمله تأسيس نهادي براي مقابله با آتشسوزي، از مرحله طرح خارج نشود و اجرا نشده بماند.
پلان برج مورد اشاره، كه تا قبل از توسعه شهر تبريز بلندترين ساختمان شهر به حساب ميآمد و از بالاي آن تمام نقاط شهر به وضوح ديده ميشد، درداخل به شكل دايره بوده، يك رشته پله حلزوني به قسمت فوقاني آن راه دارد و داراي هشت نورگير هلالي است و بخش زيرين آن كه از يك چهارطاق تشكيل شده، به منزله پايه برج به شمار ميآيد و به قرنيزي سنگي منتهي ميشود.
درچند دهه گذشته، از يك سو به دليل توسعه شهر و رويكرد شهرنشينان تبريزي به بلندمرتبه سازي و ازسوي ديگر به واسطه كم توجهي متوليان حفظ ميراث فرهنگي، كه باعث احداث بناهاي متعددي درحريم برج و گوشه و كنار آن شده، اندكاندك برج يانقين اهميت پيشين خود را ازدست داد و شهرتش رو به افول گذاشت. ضمناين كه پيدايش امكانات جديد و پيشرفته ارتباطي، نظير تلفن، استفاده از برج را توجيه نا پذير ميساخت.
بااين حال، هنوز چيزي از اعتبار و اهميت برج كاسته نشده و افزون براين كه از سال 1377 به عنوان قديمي ترين بناي مربوط به تشكيلات آتشنشاني كشور، درفهرست آثار ملي به ثبت رسيده است، سال گذشته آتش پاد دوم ” امير كاردوست “، مديرعامل سازمان آتشنشاني و خدماتايمني تبريز پيشنهادي مطرح كرد مبني براين كه چون تبريز اولين شهر برخوردار از آتشنشاني بوده و برج يانقين قديمي ترين سمبل آتشنشاني درايران محسوب ميشود،
شايسته است همزمان با مراسم گراميداشت يكصدمين سال تأسيس شهرداري در تبريز، برج يانقين كه هم اكنون بخشي از وسايل، تجهيزات و ماشين آلات آن نيز درمحل اداره آموزش سازمان آتشنشاني تبريز موجود است و درمناسبتهاي مختلف مورد بازديد مسافران و ساير علاقه مندان قرارمي گيرد، به موزه آتشنشاني كشور تبديل شود.
شكل گيري اوليه آتشنشاني
دومين و سومين واحد آتشنشاني كشور، باتوجه به ضرورت حفظ چاههاي نفت مسجد سليمان وپالايشگاه آبادان، توسط دولت انگلستان درخوزستان تأسيس شد و چون بعد از شهادت اميركبير دربهمن ماه 1231 جانشينان وي، نه تنها دنبالهانديشههايش را نگرفتند،
درآن هنگام، چون تنها منبع تأمين آب آشاميدني مردم تهران جويهاي روباز و به شدت آلودهاي بود كه از كنار خيابانها ميگذشت و مصرف آب آلوده هرچند گاه يك بار بيماريهايي مسري را درسطح شهر شيوع ميداد، عدهاي از افراد، با گاري اسبيهايي كه منبع فلزي بزرگي بر روي آنها تعبيه شده بود، از سرچشمه قناتها آب برداشت كرده و درمحلات مختلف، به منازل شهروندان ميرساندند و بابت تحويل هر سطل آب به متقاضيان، مبلغاندكي دريافت ميداشتند.
براثر استقبال مردم از آب سالم و رونق گرفتن كار صاحبان گاري اسبيها، كه اصطلاحاً با عنوان «آبي» از آنان ياد ميشد، مسئولان بلديه تصميم گرفتند دراين زمينه نيز فعاليتي انجام دهند. لذا، از اتومبيلي كه قبلاً فقط به آب پاشي خيابانها اشتغال داشت و پس از تأسيس اداره اطفائيه دراختيار آن اداره قرارگرفته بود، براي آبرساني به محلات مختلف شهر هم بهره گيري كردند.
اطفائيه، آتشنشاني شد
در آخرين سالهاي دهه 1320، كهاندكاندك مشخص شد آتشنشاني حكم حرفهاي تخصصي را دارد و دستاندر كارانش بايد دانش فني لازم را داشته باشند، لزوم برخورداري مأموران آتشنشان از مهارتهاي فني احساس شد و دولت عدهاي از كاركنان اداره اطفائيه را براي گذراندن يك دوره آموزش حرفهاي،
به خارج از كشور اعزام كرد، كه پس از بازگشت آن عده به كشور، اداره اطفائيه اقدام به تشكيل كلاسهاي ويژهاي براي مأموران خود كرد و كساني كه درخارج از كشور آموزش ديده بودند، مؤظف شدند با تدريس در آن كلاسها، آنچه را آموختهاند، به همكاران خود آموزش دهند.
بهاين ترتيب، اداره اطفائيه اولين قدمها را براي تبديل شدن به نهادي توانمند در راه گذشت و سه سال بعد، در اواخر سال 1333 شمسي، هنگامي كه نيروهاي ماهر در حد نياز تأمين شده بود، عنوان اطفائيه به آتشنشاني تغيير يافت و چون آن هنگام مصادف با توسعه صنايع و شكل گيري مناطق مسكوني جديد در اطراف تهران بود،
تصميم گرفته شد آتشنشاني تهران علاوه بر داشتن يك اداره مركزي سه شعبه نيز در نقاط مختلف شهر در اختيار داشته باشد كه بر مبناي آن تصميم و با سعي شهرداري، تهران علاوه بر اداره مركزي آتشنشاني، صاحب شعباتي نيز در انتهاي خيابان شهباز (خاقاني)، خيابان شوش و انتهاي خيابان بهار شد.
همچنين به علت بعد مسافت تهران و شميران و از آنجا كه شميران از نظر موقعيت جغرافيايي نسبت به تهران در ارتفاع قرار داشت و هنگام ضرورت، دسترسي به نقاط مختلف آن دشوار مينمود و اغلب اوقات همين امر موجب تأخير در امداد رساني به حادثه ديدگان ميشد، احداث شعبهاي از آتشنشاني در شميران نيز مورد توجه قرار گرفت و درسال 1334،
يكسال بعداز افتتاح شعبات سه گانه آتشنشاني در شهر تهران، پايگاه شميران نيز به مرحله بهره برداري رسيد و در همان سال قرارداد خريد چهار دستگاه اتومبيل آتشنشاني جديد با كارخانهايراني ارج كه از مدتي پيش مطالعاتي را بر روي شبيه سازي مدل اتومبيلهاي آتشنشاني خارجي شروع كرده بود، به امضاء رسيد و آن تجهيزات، پس از تحويل، در اختيار شهرداري شميران قرار گرفت.
آتشنشاني در مناطق ديگر
همزمان با تهران، شهر قزوين از آتشنشاني برخوردار شد و درپي ان اهواز در سال 1304، بندر انزلي در سال 1305، در رشت درسال 1310، مشهد درسال 1312، زنجان درسال 1327، اصفهان درسال 1328 و… در رديف پيشگامان احداث و تأسيسايستگاههاي آتشنشاني قرارگرفتند و همدان در سال 1336 به گروه شهرهاي برخوردار از آتشنشاني پيوست و پس از آن، به موازات تأسيس شهرداري در شهرهاي مختلف،ايستگاههاي متعدد ديگري، در ساير مناطق كشور احداث شد و به بهره برداري رسيد.
با وجوداين، بسياري از شهرهاي كشور، ازاين توسعه بركنار ماندند. همچنان كه درايلام آتشنشاني خيلي دير شروع به كار كرد و شروع به كار آن نيز داستان جالبي داشت. بهاين معني كه بعد از شكل گيري و تأسيس شهرداريايلام در سال 1342 دو نفر به عنوان نگهبان در جوار ساختمان شهرداري به كار گمارده شدند كه وظيفه آنان رسيدگي به امور اطفاء حريق بود و چنانچه جايي از شهر آتش ميگرفت، افرادي كه درمعرض خطر و خسارت قرار داشتند، ناچار بودند با مراجعه حضوري به ساختمان شهرداري، آن مأموران را درجريان حادثه قرار دهند.
اما از زماني كه رسيدگي به امور آتشنشاني در سراسر كشور طرف توجه جدي واقع شد، يك دستگاه اتومبيل ذيل روسي و سپس يك دستگاه انترناش و چند سال بعد يك دستگاه لندرور انگليسي تحت عنوان خودرو پيشرو، براي امور آتشنشاني ان شهر خريداري شد. بااين حال، تا اولين سال بعداز پيروزي انقلاب اسلامي و زمان شروع جنگ تحميليايلام از نظر تجهيزات آتشنشاني در فقر مطلق قرار داشت تا بالاخره در آن سال چهار دستگاه خودرو بنز به تقويت آتشنشاني اختصاص يافت.
سازمان آتشنشاني و خدماتايمني تهران بزرگ
در تاريخ ششم آبان ماه 1353، در يكصد و سومين جلسه انجمن شهر تهران اساسنامه سازمان آتشنشاني و خدماتايمني در چهار فصل، 28 ماده و 14 تبصره تصويب شد كه تا سال 1357 امور مختلف آتشنشاني بر مبناي اساسنامه مزبور انجام ميشد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با انحلال سازمان دفاع غير نظامي، فلسفه وجودي آتشنشانيهاي كشور براساس بندهاي 14 و 20 ماده 55 قانون شهرداري تعريف و از همين رو سازمانهاي آتشنشاني زير مجموعه شهرداري قلمداد گرديد و شهرداريها ملزم شدند،
براي حفظ شهرها از خطر سيل، حريق و ديگر مخاطرات، تدابير مؤثري اتخاذ كنند و نظر بهاين كهايران كشوري حادثه خيز است و از 40 نوع حادثه طبيعي شناخته شده، حداقل 30 مورد آن درايران امكان وقوع دارد، توجه به بحثايمني و تهيه و تدوين ضوابط و مقرراتايمني براي آن امري ضروري تشخيص داده شده و وظايف سازمان آتشنشاني و خدماتايمني به شرح زير تعيين گرديده است:
1- ارتباط، همكاري، هماهنگي و مشورت با مراكز علمي، نظامي، پزشكي و ساير سازمانها و اشخاص مربوطه.
2- تعيين صلاحيت فني و امكانات شركتهاي خصوصي و دولتي با عنوانهاي مختلف، اعم از طرحايمني يا شارژ كننده و فروشنده و سازنده ماشينها، قطعات، ادوات و تجهيزات مختلف مربوط به امورايمني و نجات و آتشنشاني در سطح جامعه.
3- اشاعه و به كارگيري رشتههاي ورزشي بين كاركنان سازمان، مخصوصاً نيروهاي عملياتي، به منظور تقويت و آمادگي جسماني و بالابردن روحيه افراد كه لازمهاين حرفه است.
روز ملي آتشنشاني
دركشور ما، كه بيش از 160 سال سابقه آتشنشاني دارد واين امر حكايت گر توجه بهايمني، حداقل طي 5/1 قرن گذشته است، براي ارتقاءايمني و افزايش مصونيت مردم و جامعه در برابر آسيبهاي ناشي از حوادث (اعم از طبيعي و غير طبيعي) روز هفتم مهر ماه به عنوان روز آتشنشاني تعيين شده و به دليل آن كه درهيچ جامعهاي نمي توان بهايمني، به صورت صد در صد دست يافت،
كارشناسان معمولاً از اصلاحاتي نظير «ارتقاءايمني» و «سطح پيشرفتايمني» استفاده ميكنند و سطح پيشرفتايمني را در رابطه تنگاتنگ با توسعه ميدانند و با هدف حداكثر كردن سطح پوششايمني، هدف دستيابي به حداكثر توسعه را تعقيب ميكنند و بااين نگرش ميتوان گفت هدف از نامگذاري روز هفتم مهر ماه به عنوان روز مليايمني و آتشنشاني، تلاش براي تبديل توجه بهايمني به يك فرهنگ در كشور است.
کلیاتی در خصوص خاموش کننده های دستی
تعریف خاموش كننده
خاموش كننده وسیله ای میباشد كه جهت اطفاء حریق در لحظات اولیه آتش سوزی مورد استفاده قرار می گیرد.
وزن خاموش كننده
وزن خاموش كننده های دستی متفاوت می باشد، از یك كیلو گرمی تا 14 كیلو گرمی یا 14 لیتری آن وجود دارد به طوری كه یك نفر به راحتی بتواند آن را حمل نماید. انواع بزرگ تر این وسیله به دلیل وزن زیادبر روی چرخ قرار گرفته و گاهی اوقات بعضی از آنها در جای مشخصی به صورت ثابت نصب می گردند. از انواع خاموش كننده های دستی با توجه به ظرفیت و نوع مواد داخل آن می توان در حریق های كوچك و مختلف استفاده نمود.
انواع مواد اطفاء حریق خاموش كننده ها
با توجه به كاربرد متفاوت خاموش كننده ها و از طرفی با توجه به متفاوت بودن مواد در حال احتراق، مواد اطفاء كننده نیز متفاوت می باشند، به طوری كه پنج نوع مواد اطفاء كننده با كار برد متفاوت در خاموش كننده های ذیل وجود دارد:
1- خاموش كننده های محتوی آب WATER FIRE EEXTINGUISHER
2- خاموش كننده های محتوی پودر POWDER FIRE EEXTINGUISHER
3- خاموش كننده های محتوی گاز CARBON DIOXIDE FIRE EEXTINGUISHER
4- خاموش كننده های محتوی كف EEXTINGUISHER FOAM FIRE
5- خاموش كننده های محتوی مواد هالوژنه HALOGENATED FIRE EEXTINGUISHER
تامین فشار در خاموش كننده ها
در گذشته جهت اطفاء حریق از سطل شن یا قوطی های محتوی پودر استفاده می كردند، بدین صورت كه عامل فشار جهت تخلیه این مواد وجود نداشت و شخص مجبور بود كه با دست آن را بر روی آتش بپاشد، اما امروز جهت پرتاب مواد اطفاء كننده از عوامل فشار كه در درون سیلندرها وجود دارد استفاده می كنند كه آن عوامل به شرح زیر می باشند:
فهرست مطالب
مقدمه 1
آشنایی با مکان کارورزی 2
تاریخچه آتش نشانی 8
کلیاتی در خصوص خاموش کننده های دستی 22
انواع مواد اطفاء حریق خاموش كننده ها 23
تامین فشار در خاموش كننده ها 23
طرز عمل سیلندرهای خاموش كننده 23
حفاظت از خورندگی بدنه سیلندر خاموش كننده 24
انواع خاموش کننده ها 25
انواع خاموش كننده های هالوژنه 31
شناسائی نوع خاموش كننده ها 32
مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 34 صفحه متن (در قالب word ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(13) و برای تیترهای داخل مقاله B Nazanin می باشند.
قیمت این مقاله 7200 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید
مشاهده فهرست مقالات کارآموزی، کارآفرینی و پژوهش
نوشته شده در 10 آبان ۱۴۰۰
لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.