استفاده از روش های بازی درمانی جهت بهبود مهارت های ارتباطی کودکان پایه چهارم

7200 تومان

توضیحات
نظرات (0)

((اقدام پژوهی))

«استفاده از روش های بازی درمانی جهت بهبود مهارت های ارتباطی کودکان پایه چهارم»

چکیده

با توجه به محدودیت های ویژه ای که کودکان کم توان ذهنی[1] نسبت به کودکان عادی دارند، می توان انتظار داشت که رفتارهای سازش نایافتة بیشتری از آنان بروز کند. این رفتارهای سازش نایافته، تأثیرات نامطلوبی را در روابط بین فردی این کودکان دارد. کودکان از طریق بازی، تجربیات آسیب رسان و سرشار از تنش خود را بازآفرینی و رها می کنند و به این شکل، احساس ق(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)ست می دهد. کودک از طریق بازآفرینی مکرر بازی، قادر می شود به تدریج مسائل را از نظر ذهنی و روانی هضم کند و بر افکار و احساسات خود تسلط یابد. در طول بازی، کودکان یک تمایل طبیعی برای سازش با ضربات و رویدادهای خارجی از خود نشان می دهند.بازی با نقش درمانی خود، فرصتی را برای کودک فراهم می آورد تا بتواند نگرانی ها و نارضایتی هایش از محیط را تخلیه و عواطفش را بیان کند. با توجه به آنچه بیان شد، پژوهش حاضر درصدد بررسی نقش، اهمیت و جایگاه بازی درمانی در کاهش رفتارهای پرخاشگرانة کودکان کم توان ذهنی است.

مقدمه

بيش از دو درصد جمعيت هر جامعه ای را كودكان و افراد كم توان ذهنی تشكيل مي دهند. كم تواني ذهني بيان‌كننده محدوديتهاي اساسي در كاركرد كنوني فرد است. بدون شك ميان بروز قابليتهاي فردي و شرايط محيطي، ارتباط تنگاتنگي وجود دارد. محیطهای مناسب و مساعد، موجب رشد و تحول فرد می شوند و کیفیت زندگي را بهبود می بخشند. از این رو، استفاده از روشهای گوناگون درماني، (برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!) و نظاير آن، به فراهم كردن محيطي غني و با طراوت كمك ميكند. اصطالح عقب ماندگی ذهنی و نام انجمن عقب ماندگی ذهنی آمریک(AAMR) در سال 2007 به اصطلاح کم توان ذهنی و انجمن تغییر کرده است اما تعریف کم توان ذهنی و رشدی کم توان ذهنی به همان شکل باقی مانده است(هاردمن، 2؛ ترجمه علیزاده و همکاران، 1389.)

بیان مساله

بازي درماني يك تعامل كمكي بين كودك و بزرگسال آموزش ديده است كه از طريق ارتباط نمادين در بازي، در جستجوي راه هايي براي كاهش آشفتگي هـاي هيجـاني كـودك اسـت. بـه طوري كه كودك در طي تعاملات بين فردي با درمانگر، پذيرش، تخليه هيجاني، كاهش اثرات رنج آور، جهت دهي مجدد تكانه و تجربه هيجاني تصحيح شده را ت(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!) نقل از سازمند، 1380). بازي درماني، رويكرد فعالي است كه ميتوان آن را به صورت انفـرادي يا گروهي به كار برد. به گونه اي كه به كودكان اجازه مي دهـد تـا بـه واسـط ة بـازي، احساسـات را آشكار سازند.

پیشینه تحقیق

مرور مداخلات توان‌بخشی و درمانی کودکان کم توان ذهنی نظیر فعالیتهای داویس، ماتسون لویسلی و لو، پیترسن، لاکروکسی و روسیو(2009) نشان می‌دهد بازیدرمانی به عنوان یک درمان ایمن و همساز با ویژگیهای رشدی و شرایط کودکان کم توان ذهنی همواره سهمی از مداخلات آموزش، روانشناختی و توانبخشی این کودکان را به خود اختصاص داده است و به این لحاظ مبادرت به پژوهش و توسعهی در این زمینه نوعی سرمایهگذاری علمی است که بازده علمی چندجانبهای را برای کودکان، خانوادهها و متخصصان به همراه خواهد داشت،

اهداف

پرداختن به يك موضوع، تنها گوشه هاي بسيار كوچكي از چگونگي آن را براي ما روشن مي كند.

براي آ(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!) يابد، لازم است اهداف كلّي و اختصاصي آن بيان گردد.

در اين اقدام پژوهي به ترتيب هدف كلّي و اهداف اختصاص(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)است.

توصيف وضع موجود (شواهد 1)

به منظور گردآوري داده ها جهت توصيف وضع موجود، ار روش های مختلف از جمله مطالعه منابع مختلف، مشاهده و مصاحبه استفاده گردید.

ارائه راه حل های پیشنهادی

بازی به رشد مهارت های ظریف و درشت، مهارت های زبانی و ارتباط و حل مسئله و تفکر کمک می کند. کودکان کم توان ذهنی در رشد بازی شان نیز آسیب هایی به چشم می خورد اما والدین می توانند با بکارگیری برخی راهکارها و بازی ها این مشکل را از میان بردارند.

کودکان کم توان ذهنی از بازی لذت می برند. اما برخی انواع بازی برایشان سخت است. بنابراین، طبیعی است که بازی های محدودی داشته باشند از جمله بازی با تعداد محدودی اسباب بازی یا بازی های ت(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)اعت ها چرخ ماشینش را به حرکت در آورد و از تماشای گردش چرخ ها لذت ببرد. یا یک پازل را هر روز به یک شیوه تکمیل کند.چون کم توانی ذهنی روی مهارت های اجتماعی و ارتباطی تأثیر می گذارد، آن همچنین می تواند روی رشد مهارتهای مورد نیاز بازی نیز تأثیر بگذارد مثل توانایی نظیر یک رفتار ساده، کشف محیط، شریک شدن در اسباب بازی ها و توجه نشان دادن به دیگران و پاسخ به دیگران و رعایت نوبت.به هر ترتیب باز هم کودکتان می تواند مهارت های مورد نیاز بازی را یاد گرفته و آنها را رشد دهد. به شرطی که شما به او کمک کنید در سطح نخست بازی با کودکتان بهترین روش و برای ارتباط گیری با او است.

اجرای راه حل

از میان راه حل های مختلف و بازیهای مختلف جهت بهبود مهارتهای ارتباطی کودکان کم توان ذهنی از بازی عروسکی استفاده نمودم و مراحل اجرای آن به شکل زیر می باشد.

1- شرکت در بازی و تعاملات اجتماعی با عروسک:

کودکان در بازی با عروسک، یاد می گیرند که این یادگیری شامل زبان هم می شود. بازیهای تعاملی فرصتهای ارتباطی لذت بخشی برای شما و کودکتان فراهم می کند. همچنین فعالیتهای همراه با بازی که باعث بهبود تعاملات اجتماعی کودک می شود را بیازمایید. در این مرحله فعالیت های زیر انجام شد:

آواز خواندن، انجام بازیهای آهنگین و پر س(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!) بازی دقیقا روبروی کودک قرار می گرفتم، طوری که چشمان دقیقاً روبروی چشمان کودک بود، به این صورت کودک بهتر می توانست من را ببیند و حرف هایم را بشنود.

2-تقلید از کودکان از زبان عروسک:

ادای صدا و رفتارهای کودکتان را با گرفتن عروسک روبرو دانش آموزان در می آوردم، این کار باعث تشویق آنها به ایجاد صدا وتعامل می شد. این کار همچنین باعث میشد آنها کارهای من را وقتی نوبت خودشان بود، کپی کنندالبته تقلید از کارهای مثبت انجام می شد.

3- توجه به رفتارهای غیر کلامی دانش آموزان:

اشارات و تماس چشمی زیربنای کلام است. دانش آموزان را در الگودهی و انجام رفتارهایی ازین دست تشویق می کردم.. به هنگام ارتباط نیز از عروسک و هم از صدای خود استفاده می کردم. مثلاً به هنگام گفتن کلمه “نگاه کن” دستان عروسک را به نشانه دراز می کردم و وقتی می خواستم “بله” بگوییم سرعروسک را به نشانه تأیید تکان می دادم.

4-فرصت کافی دادن به کودکان برای صحبت با عروسک:

بسیار مهم است که فرصتهای بی شماری را به هنگام ارتباط در اختیار کودکان کم توان ذهنی قرار دهیم، حتی وقتی صحبت نمی کنند. لذا زمان کافی به دانش آموزان برای صحبت با عروسک ها داده می شد.

5- صحبت کردن از زبان عروسک به صورت ساده:

وقتی به زبان ساده صحبت می کنید، کودک شما فرصت می یابد تا آنچه را (برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)ل کند. اگر کودک شما کلام ندارد، سعی کنید با تک کلمه با او صحبت کنید.لذا سعی نمودم در بازی عروسکی به زبان ساده و خلاصه با دانش آموزان صحبت کنم. مثلا وقتی کودک با توپ بازی میکرد به او می گفتم” توپ” یا “بنداز”.

6- دنبال کردن علایق دانش آموزان در بازی عروسکی:

در این مرحله سعی می کردم وسایل باز ی را در اختیار دانش آموزان قرار دهم و وقتی آنها با علایق خود یک بازی را انتخاب می کردند،عروسک را هم بازی آنان می نمودم.

توصيف وضع مطلوب (شواهد 2)

در بخش شواهد يك به مشكلاتي از قبيل ضعف در مهارتهای ارتباطی دانش آموزان اشاره شد.در اين بخش به تغييرات حاصل شده در وضع موجود مي پردازیم.

به منظور گردآوري داده ها جهت توصيف وضع مطلوب، ار روش های مختلف از جمله، مشاهده و مصاحبه استفاده گردید.

مشاهده:

برای گرد آوری اطلاعات از وضعیت و سطح ارتباطی دانش آموزان بعد از اجرای برنامه ها رفتار آنان را مورد مشاهده قرار دادم.این دانش آموزان:

بحث و نتیجه گیری

بازیدرمانی عروسکی ازجمله مداخلات بازیدرمانی پیشنهادی برای کودکان کم توان ذهنی است که طی آن درمانگر یا والد با بهکارگیری عروسک دستی میکوشد در کودک انگیزه ایجادکند، او را فعال نماید، با ا(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)ارهای او را هدایت نماید. این پژوهش در صدد آن بود که نوعی از بازیدرمانی مداخله‌ای جزیی را با هدف تسهیل برقراری رابطه و شکلدهی و افزایش مهارتهای ارتباطی، طراحی، اجرا و ارزیابی نماید تا بتواند به تنهایی یا به طور ترکیبی در برنامهها و مداخلات آموزشی و توان‌بخشی به کار رود.

پس از اجرای این پژوهش بازیدرمانی عروسکی در حد قابل ملاحظهای موجب بهبود مهارت‌های ارتباطی کودکان کم توان ذهنی در کلاس درمجموع در زمینهی تحلیل و نتیجهگیری از یافتههای مرحلهی مداخله و برآورد اثربخشی مداخلهی بازیدرمانی عروسکی برای مهارتهای ارتباطی کودک کم توان ذهنی میتوان گفت به صورت کلی بازیدرمانی عروسکی در جهت ارتقا و بهبود مهارتهای ارتباطی کودکان کم توان ذهنی اثربخش بوده است و به صورت جزییتری ارایهی مداخلهی بازیدرمانی عروسکی، خردهمهارتهای امتناع با ارتباط چشمی، ارتباط چشمی در حیطهی درخواستهای رفتاری آغازگرانه، درخواستهای رفتاری سطح پایین یا بدون ارتباط چشمی و در مورد درخواستهای رفتاری آغازگرانهی کلی و در زمینهی خردهم(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)ل اجتماعی و در رفتار انجام درخواست به گونهی معنیداری اثربخش بوده است و به صورت کلی ارایهی مداخلهی بازیدرمانی عروسکی در حیطهی توجه مشترک آغازگرانه و در مورد خردهآزمونهای امتناع بدون ارتباط چشمی،‌ دستیابی، درخواست کردن، اشاره کردن، دادن اشیا و در مورد خردهآزمونهای عدم انجام درخواست نیز اثربخش نبوده است.

همچنین جذابیت برنامهی درمانی برای کودک و میزان علاقهمندی و انتخاب‌گری کودک به ویژه کودک کم توان ذهنی به عنوان یکی از ملاکهای اثربخشی برنامهی درمانی محسوب گردد، یافتههای کیفی و گزارش خانوادهی کودکان کم توان ذهنی به وضوح نشان می‌دهد که ملاک جذابیت برنامه و گرایش کودک به حضور در اتاق بازی‌درمانی عروسکی احراز گردیده اس(برای مشاهده متن کامل مقاله، آنرا بخرید!)ینمودند که در طول اجرای برنامه و حتی تا چند هفته پس از اتمام برنامه هرگاه کودکان به فضای مدرسه وارد می‌شدند بلافاصله به طرف اتاق بازیدرمانی عروسکی رفته و برای بازکردن درب تلاش مینمودند و در صورت اطمینان از تعطیل بودن اتاق بازیدرمانی عروسکی، حاضر میشدند تا به فعالیت‌های اصلی برنامهی خود (گفتاردرمانی، کاردرمانی یا اتاق بازی عمومی) رهسپار شوند.

فهرست مطالب

چکیده 1
مقدمه 2
بیان مساله 4
پیشینه تحقیق 5
اهداف 6
الف: هدف كلّي 6
ب: اهداف جزئي 6
توصيف وضع موجود (شواهد 1) 7
ارائه راه حل های پیشنهادی 9
اجرای راه حل 12
توصيف وضع مطلوب (شواهد 2) 15
بحث و نتیجه گیری 17
پيشنهادات 18
منابع 19

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، پاورقی، فهرست مطالب و 20 صفحه متن (در قالب و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Lotus(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.