اصول حسابداری

2400 تومان

توضیحات
نظرات (0)

«اصول حسابداری»

مقدمه

در عصری که جوامع بشری همواره در حال پیشرفت های علمی و صنعتی و اقتصادی می باشند و با توجه به اینکه نقش فعالیتهای مالی در هر پیشرفت و توسعه ای غیر قابل انکار می باشد نیاز به توسعه حسابداری روز به روز افزایش می یابد. در قرون وسطی مرسوم بوده است که فرمانروایان مالیاتها را جمع آوری می کردند و آنرا در جهت رفع نیازهای مالی مربوط به توسعه املاک به مصرف می رساندند. در آن زمان یکی از وظایف حسابداران تهیه صورتی از اموال افراد برای خزانه داری فرمانروا به منظور اخذ مالیات بود. از دیگر وظایف حسابداران آن زمان می توان به تهیه گزارش سفر افرادی که به کار تجارت بین کشورها اشتغال داشتند اشاره کرد. این گزارش در پایان هر سفر تهیه می گردید و هدف از آن تعیین سود و زیان مربوط به آن سفر بود. در قرن سیزدهم و چهاردهم به دلیل رشد عملیات تجارتی تحولاتی در سیستم نگهداری حسابها به وجود آمد.لوکا پاچیولی ( luca pacioli ) یک کشیش ایتالیایی و درواقع یک ریاضیدان بود که توانست با انتشار کتاب ریاضیات لوکا پاچیولی موجب گسترش فن دفترداری دوطرفه در سراسر اروپا گردد.وی در این کتاب که چند فصلش اختصاص به حسابداری داشت توانست مهارت تجزیه و تحلیل گری خود را در جهت توصیف سیستم حسابداری دوطرفه به کار برد.با وجود اینکه دراین کتاب هیچ اشاره ای به دوره مالی، چگونگی تهیه صورتهای مالی و نگهداری حسابهای مربوط به دارائیهای ثابت وجود ندارد و نیز تمایزی بین اموال شخصی صاحب موسسه و سازمان تجاری وی نگذاشته است، به دلیل سادگی و داشتن ارزشهای علمی در طی قرون پانزدهم و شانزدهم به اغلب زبانها ترجمه شد و مورد استفاده قرار گرفت.

از زمان به وقوع پیوستن انقلاب صنعتی در انگلستان، نیاز به حسابداری به شکل چشمگیری افزایش یافت. پس از انقلاب صنعتی امریکا هم از آنجا که سرمایه های شخصی زیادی در شرکتها وارد گردید و موجب توسعه هر چه بیشتر آنها شد و در نتیجه باعث به وجود آمدن غولهای صنعتی قرن بیست و یکم شد سیستمهای حسابداری از اهمیت بیشتری برخوردار گردیدند و حسابداری نیز با پیشرفت وضعیت اقتصادی توسعه و تکامل پیدا نمود.

حساب

برای اینکه در هر زمان وضعیت مربوط به هر یک از اقلام حسابداری مشخص باشد، آن قلم و کلیه تغییرات مربوط به آن در یک صفحه یا کارت به طور جداگانه نوشته می شود که به آن حساب می گویند. هر حساب شامل سه بخش می باشد که بخش اول عنوان حساب، بخش دوم طرف بدهکار و بخش سوم طرف بستانکار است. عنوان حساب که مشخص می نماید اطلاعات مندرج در آن حساب متعلق به کدامیک از اقلام دارایی،بدهی،حقوق صاحبان سرمایهدرآمد.وهزینهمی باشد.طرف راست حساب که در اصطلاح حسابداری آن را طرف بدهکار می نامند و طرف چپ حساب که در اصطلاح حسابداری آن را طرف بستانکار می نامند. در اصطلاح حسابداری ثبت رقمی در سمت راست یک حساب را بدهکار کردن و ثبت رقمی در سمت چپ حساب را بستانکار کردن آن حساب می گویند. ساده ترین شکل حساب به دلیل شباهتی که با حرف لاتین ( t ) دارد به نام ” شکل تی ” خوانده می شود که یک فرم ابتدایی می باشد و فقط توسط حسابداران به منظور تجزیه و تحلیل مسایل حسابداری و نیز توسط استادان در هنگام تدریس درس حسابداری مورد استفاده قرار می گیرد و الا در واحد های اقتصادی فرمهای کامل چاپی که دارای ستونهای متعدد می باشند به صورت اوراق جداگانه یا دفتر به کار می رود.

حسابهای موجود در یک موسسه را از جهتی می توان به سه دسته تقسیم نمود:

حسابهای دائمی

این حسابها همانطوری که از نامشان پیداست، دائمی هستند. یعنی، فقط مربوط به یک دوره مالی نبوده، مانده آنها به دوره مالی بعد انتقال می یابد. حسابهای ترازنامه، از نوع حسابهای دائمی می باشند. در پایان هر دوره مالی، حسابهای دائمی مانده گیری می شوند. سپس مانده های جدید در ترازنامه پایان دوره منعکس گردیده، به دوره مالی بعد نقل می گردند. به حسابهای دائمی، حسابهای واقعی نیز گفته می شود.

حسابهای موقتی

این حسابها، که حسابهای اسمی نیز خوانده می شوند، با پایان یافتن دوره مالی بسته شده، در نتیجه مانده آنها به دوره مالی بعد انتقال نمی یابد.

حسابهای مخلوط

این حسابها، همانطوری که از نامشان پیداست، مخلوطی از حسابهای دائمی و موقتی می باشند. بدین ترتیب، در پایان دوره مالی، با استفاده از تعدیلات، آن قسمت از مانده حساب را که جزء حسابهای موقتی است ( باید به صورت سود و زیان انتقال یابد، یعنی در محاسبه سود یا زیان ویژه دوره مالی موثر است و به حساب خلاصه سود و زیان بسته می شود )، از آن جدا می نمایند و مابقی را که جزء حسابهای دائمی است، به ترازنامه پایان دوره انتقال می دهند. پیش پرداختهای هزینه، پیش دریافتهای درآمد از حسابهای مخلوط می باشند.

دفتر روزنامه

اولین مرحله حسابداری مرحله ثبت فعالیتهاست. در این مرحله، اطلاعات مربوط به فعالیتهای مالی پس از تجزیه و تحلیل و تعین تاثیری که بر معادله حسابداری دارند ( تعیین حسابهای بدهکار و بستانکار) و تنظیم سندهای مربوط در دفتری به نام دفتر روزنامه یا همان دفتر ثبت اولیه به ترتیب تاریخ وقوع ثبت می گردند. باید به این نکته توجه کرد که ثبتی که در دفتر روزنامه انجام می شود، ثبت دو طرفه نامیده می شود زیرا که هر دو طرف فعالیت مالی مورد توجه قرار می گیرد.بنابراین همواره توازنی بین حسابها برقرار می باشد. قبل از پیدایش ثبت دو طرفه ثبت یکطرفه یا دفترداری ساده (دفترداری یکطرفه ) معمول بود ؛ که در آن یک طرف هر فعالیت مالی مورد توجه قرار می گرفت. چنین سیستمی برای موسسات بزرگ امروزی به هیچ وجه قابل استفاده نیست زیرا به علت عدم ثبت کامل یک فعالیت مالی، کنترل صحت عملیات انجام شده غیر ممکن می باشد. همچنین امکان تهیه صورتها و گزارشهای مالی درست و قابل استفاده وجود ندارد.

دفتر روزنامه ترکیبی

این دفتر ترکیبی از دفتر دفاتر روزنامه اختصاصی و عمومی است.

دفتر کل

دفتر کل عبارتست از دفتری که حسابها پس از طبقه بندی، به طور جداگانه در آن نگهداری می شوند. این حسابها ممکن است به صورت صفحات یک دفتر و یا به صورت کارتها و اوراق آزاد باشد. البته طبق قانون تجارت ایران، استفاده از کارت به عنوان دفتر کل، مجاز نیست. متداولترین فرم حسابهای دفتر کل، در حقیقت همان فرم تی ( t ) است که هریک از طرفین آن به چند ستون تقسیم شده است و از چند قسمت اصلی به شرح زیر تقسیم می شود:

عنوان حساب:

در بالای صفحات و یا کارتهای مربوط به هر حساب، نام و شماره حساب مذکور نوشته می شود.

درآمد

همانگونه که از مفهوم عامیانه درآمد بر می آید، درآمد به مبالغی اطلاق می گرددکه از ارائه خدمات و فروش کالا و غیره عاید موسسه می گردد.

هزینه

هزینه به مبالغی گفته می شود که برای کسب درآمد به خرج گرفته می شود. به عبارت دیگر اگر موسسه ای فعالیتش در جهت ارائه خدمات به موسسات و یا اشخاص دیگر است، خرجهایی که در راه ارائه خدمات متحمل می شود را هزینه می گویند یا اگر موسسه ای به کار خرید و فروش کالا اشتغال داشته باشد به منظور تحقق این هدف پرداختهایی انجام می دهد که همانا هزینه می باشد اقلامی از قبیل بهای آب مصرفی، اجاره ساختمان، بهای برق مصرفی، هزینه تلفن و استهلاک ساختمان از جمله هزینه ها می باشند.

1) صورتهای مالی اساسی

صورتهایی که تغییرات بوجود آمده در یک دوره مالی مشخص را منعکس نماید صورتهای مالی اساسی نامیده می شود.

صورتهای مالی اساسی شامل:

1ـ ترازنامه یا صورت وضعیت مالی

2ـ صورت حساب سود و زیان و سود (زیان) انباشته

3ـ صورت تغییرات در وضعیت مالی

صورتهای مالی اساسی که جهت تحقق هدفهای حسابداری و گزارشگری مالی تهیه میشوند مکمل یکدیگر بوده و تهیه و ارائه آن در پایان هر دوره مالی به مراجع ذیصلاح لازم و ضروری میباشد.

در تهیه و تنظیم صورتهای مالی و اساسی و یادداشتهای پیوست رعایت کلیه قوانین مالیاتی ـ محاسباتی و تجاری ـ بودجه و سایر قوانین موضوعه مرتبط با صورتها و همچنین رعایت اصول متداول و پذیرفته شده حسابداری و استانداردهای حسابرسی الزامی بوده و می باشد.

ترازنامه یا صورت وضعیت مالی

اقلام ترازنامه یا صورت وضعیت مالی و بخش کاربرد منابع سرمایه ای و منابع سرمایه ای طبقه بندی می شوند.

کاربرد منابع سرمایه ای

کاربرد منابع سرمایه ای شامل: دارائیهــای غیرجاری ـ دارائیهـــای جاری ـ بدهیهای جاری می باشد.

دارائیهای غیرجاری

اقلام تشکیل دهنده دارائیهای غیرجاری در ترازنامه بشرح زیر می باشد:

1ـ دارائیهای ثابت پس از کسر استهلاک انباشته (ارزش دفتری)

2ـ سایر دارائیها

1ـ دارائیهای ثابت پس از کسر استهلاک انباشته شامل:

1/1 حساب زمین: حساب زمین از سرفصل حسابهای دفتر کل می باشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/1/1 حساب زمین مراکز

2/1/1 حساب زمین دفاتر مخابراتی

3/1/1 حساب زمین منازل مسکونی

4/1/1 حساب زمین انبار و کارگاه کمکی

5/1/1 حساب زمین اداری

2/1 ساختمان:

حساب ساختمان از سرفصل حسابهای دفتر کل می باشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/2/1 حساب ساختمان مراکز

2/2/1 حساب ساختمان دفاتر مخابراتی

3/2/1 حساب ساختمان منازل مسکونی

4/2/1 حساب ساختمان انبار و کارگاه کمکی

5/2/1 حساب ساختمان اداری

3/1 حرارت مرکزی:

حساب حرارت مرکزی از سرفصل حسابهای دفتر کل میباشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/3/1 حساب حرارت مرکزی مراکز

2/3/1 حساب حرارت مرکزی دفاتر مخابراتی

3/3/1 حساب حرارت مرکزی منازل مسکونی

4/3/1 حساب حرارت مرکزی انبار و کارگاه کمکی

5/3/1 حساب حرارت مرکزی اداری

4/1 هزینه های سرمایه ای (زمینه های اوقافی)

حساب هزینه های سرمایه ای از سرفصل حسابهای دفتر کل میباشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/4/1 حساب زمینهای اوقافی مراکز دفاتر مخابراتی

2/4/1 حساب زمینهای اوقافی مسکونی

3/4/1 حساب زمینهای اوقافی انبار و کارگاه کمکی

4/4/1 حساب زمینهای اوقافی اداری

5/1 ماشین آلات:

حساب ماشین آلات از سرفصل حسابهای دفتر کل میباشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/5/1 حساب دستگاههای خودکار شهری

2/5/1 حساب خطوط هوایی

3/5/1 حساب خطوط شهری و بین شهری

4/5/1 حساب کابل و کابل کشی

5/5/1 حساب شبکه هوایی

6/5/1 حساب موتور ژنراتورها

7/5/1 حساب ترانسفورماتورها و تابلوهای فشار قوی

8/5/1 حساب دستگاههای جوشکاری

9/5/1 حساب دستگاههای جوشکاری

10/5/1 حساب ماشین نجاری

11/5/1 حساب دستگاههای پشتیبانی (متفرقه)

12/5/1 حساب رله پیچها

13/5/1 حساب سرویس های خاص و…

6/1 حساب وسایط نقلیه

حساب وسایط نقلیه از سرفصل حسابهای دفتر کل میباشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/6/1 حساب اتومبلیها

2/6/1 حساب موتورسیکلتها

3/6/1 حساب لوازم و ابزار گران قیمت

4/6/1 حساب موتور پمپ ها

5/6/1 حساب کمپرسورها

6/6/1 حساب موتور کابل کشی

7/6/1 حساب دامپر

2) سایر دارائیها

حساب سایر دارائیها از سرفصل حسابهای دفتر کل می باشد که شامل حسابهای معین بشرح زیر می باشد:

1/2 حساب انشعاب آب و فاضلاب

2/2 حساب انشعاب برق

3/2 حساب انشعاب گاز

4/2 حساب سایر انشعاب

5/2 حساب ماشین آلات بلااستفاده

6/2 حساب وجوه مسدود شده بانکی

7/2 حساب سرقفلی

8/2 حساب حق الاختراع

9/2 حساب حق الامتیاز

همانطوریکه قبلاً بیان شد کاربرد منابع سرمایه ای شامل دارائیهای غیرجاری ـ دارائیهای جاری و بدهیهای جاری میباشد که طبقه بندی اقلام ترازنامه در ارتباط با درائیهای غیر جاری که منطبق بر حسابهای دفتر کل بود. فوقاً بیان گردید اینک در ادامه طبقه بندی دارائیهای جاری و بدهیهای جاری ارائه خواهد شد.

منابع سرمایه ای

منابع سرمایه ای شامل: 1ـ حقوق صاحبان سهام 2ـ بدهیهای غیرجاری می باشد.

حقوق صاحبان سهام

اقلام تشکیل دهنده حقوق صاحبان سهام بشرح زیر می باشد:

1ـ سرمایه

2ـ اندوخته قانونی

3ـ سایر اندوخته ها

4ـ سود و زیان انباشته

بدهیهای غیر جاری

اقلام تشکیل دهنده بدهیهای غیر جاری بشرح زیر می باشد:

1ـ حساب و اسناد پرداختنی بلندمدت

2ـ تسهیلات مالی دریافتی بلندمدت

صورت حساب سود و زیان و سود (زیان) انباشته

اساساً از طریق تهیه صورتهای مالی اساسی که در پایان هر دوره مالی تهیه و تنظیم میگردد اطلاعات مالی را به استفاده کنندگان داخلی و خارجی و مراجع ذیصلاح ارائه می دهند. صورتهای مالی اساسی که شامل ترازنامه (در صفحات قبلی تشریح گردید) و صورت حساب سود و زیان و صورت سود (زیان) انباشته که اینک بطور مشروح بیان خواهد شد.

حسابدارى خريد و فروش كالا در موسسات بازرگانى

در مباحث پيشين، مبانى عمومى حسابدارى بيان و مراحل پياپى انجام عمليات حسابدارى در يك موسسه خدماتى تشريح شد. در اين فصل، با توضيح عمليات حسابدارى مربوط به خريد و فروش كالا، چرخه حسابدارى موسسات بازرگانى تشريح مى شود.

منابع

علی‌مدد، مصطفی و نظام الدین ملک‌آرایی. مبانی و روش‌های عمومی حسابداری. ج.۱. تهران: سازمان حسابرسی، ۱۳۹۲.
جادی، سیدجعفر. «فصل اول». در اصول حسابداری صنعتی. ویرایش ویراست دوم. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران، ۱۳۸۶.
سید باقر جلالی چیمه، حسابداری میانه ۱، انتشارات کتابخانه فروردین، چاپ دهم ۱۳۸۲

فهرست مطالب

مقدمه 1
حساب 2
حسابهای دائمی 2
حسابهای موقتی 3
حسابهای مخلوط 3
دفتر روزنامه 3
دفتر روزنامه ترکیبی 5
دفتر کل 5
درآمد 6
هزینه 7
1) صورتهای مالی اساسی 8
2) سایر دارائیها 13
منابع سرمایه ای 20
بدهیهای غیر جاری 22
صورت حساب سود و زیان و سود (زیان) انباشته 24
حسابدارى خريد و فروش كالا در موسسات بازرگانى 27
منابع 31

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 31 صفحه متن (در قالب word و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Yagut(13) و برای تیترهای داخل مقاله B Jadid می باشند.