«اطفا حریق»
مقدمه
اطفا حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتشهای ناخواسته انجام میگیرد. اهداف اطفای حریق حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیستاست. اطفای حریق مهارتی بسیار فنی است که احتیاج به دورههای طولانی چه در زمینههای عمومی مانند مقابله با آتش و چه در زمینههای تخصصی مانند عملیات امداد و نجاتدارد. به شخصی که به صورت تخصصی به مهارتهای اطفای حریق آشناست آتشنشان میگویند.
روشهای اطفای حریق بستگی به نوع آتش دارد. برای مقابله با آتش باید یکی یا بیشتر از عوامل اصلی مثلث آتش یعنی هوا، ماده سوختنی و یا حرارت را کنترل کرد که البته امروزه مثلث حریق به منشور حریق تبدیل شده است که ضلع چهارم همان واکنش های شیمیایی است که منجر به ایجاد حریق می گردند. همچنین میتوان آتشنشانی و یا اطفاء حریق را به دو گروه دستی و اتوماتیک تقسیم کرد؛ که در نوع اول یعنی دستی، عملیات اطفای حریق به صورت دستی و توسط افراد و یا آتش نشانان صورت میپذیرد و در نوع دوم یعنی اطفاء حریق اتوماتیک، این عملیات به صورت خودکار و بدون حضور عوامل انسانی صورت میپذیرد.
معرفی محل کارورزی
ایستگاه 79 در بلوار قدس انتهای دولت آباد به سمت مشیریه، ابتدای آزادراه واقع شده است.
(لازم به توضیح است باتوجه به راه اندازی ایستگاه 78در قسمت شرقی محدودهی ایستگاه 79 جنب گورستان قسمتی از شرق محدودهی ایستگاه 79 در موقعیت این ایستگاه واقع خواهد شد.)
محلههای مهم:
1- مشیریه.
2- كاروان.
3- دولت آباد.
بزرگراههای مهم:
1- كمربندی آزادگان لاین غرب به شرق بعد از خ. رجب نیا تا بزرگراه بعثت ولاین مخالف كمكی ایستگاه 21.
2- به عنوان كمكی ایستگاه 37 بزرگراه امام رضا (ع)(خاوران)لاین شمال به جنوب تا تقاطع جادهی كارخانهی سیمان و پایین تر.
سیستم اطفا حریق CO2
سیستم اطفا حریق CO2 (دی اکسید کربن) بویژه برای محیط های خطری که برق، متوسط غیر هدایت الکتریکی ضروری و یا مطلوب باشد، مفید است. دی اکسید کربن به فراوانی یافت می شود، گازی غیر خورنده بوده و از حریق پشتیبانی نمی کند (مخالف حریق) و یا با اکثر مواد واکنش نشان نمی دهد. این سیستم طوری طراحی می شود که پس از تخلیه، غلظت دی اکسید کربن در محیط خطر را بالا ببرد. این سیستم اکسیژن آزاد موجود در محل که از حریق پشتیبانی می کند را حذف کرده و بدین ترتیب حریق را خاموش می کند. سیستم اطفای حریق دی اکسید کربن یک سیستم بسیار موثر می باشد ک می تواند برای بسیاری از انواع آتش مورد استفاده قرار گیرد. همچنین برای حریق های سطحی نظیر مایعات قابل اشتعال و بیشتر مواد قابل احتراق جامد موٍثر می باشد.
محیط های زیر به صورت نوعی جزو مناطقی هستند که در آنها از سیستم اطفا حریق CO2 (دی اکسید کربن) استفاده می شود:
- چاپ پرس (Printing Presses)
• خزانه
• مخازن غوطه وری (Dip Tanks)
• اتاق ساخت اسپری (Spray Booths)
• اتاق موتور (Engine Rooms)
• تجهیزات فرایندی (Process Equipment)
• گاز قابل اشتعال و یا مناطق ذخیره سازی مایعات
استفاده از گاز دی اکسید کربن CO2 در سیستم های اطفای حریق
دي اكسيدكربن گازي است غير قابل احتراق، بي بو، غير سمي و سنگين تر از هوا،داراي چگالي 1.5 كه هادي برق نيست. طرز عمل آن هنگام اطفاء با مكانيسم هاي خفه كردن رقيق كردن اكسيژن هوا و سرد كردن آتش ميباشد.
دياكسيدكربن هنگام تبديل فاز به ازاي يك كيلوگرم مايع، به 0.56 متر مكعب گاز افزايش حجم پيدا مي كند.
به عبارت ديگر يك پوند CO2 مي تواند 8 فوت مكعب گازايجاد كند. اين نسبت به صورت حجمي در هنگام تغيير فاز (مايع به گاز) حدود 450برابر است.
سيستم اطفاءحریق عمومي
در اين سيستم يك شبكه متصل به مخازن CO2 طراحي مي گردد كه پاشش آن توسط افشانه هاي مخصوص در كل حجم يا فضاي محل موردنظر انجام مي شود. در اين روش ميزان ماده خاموش كننده بايد به حدي باشد كه تراكم موردنياز را براي خفه كردن حريق تامين نمايد. در اينجا پاشش CO2 باعث رقيق شدن اكسيژن هواو نهايتاً خاموش شدن آن مي گردد. اين روش براي مكان هايي مناسب است كه محوطه مورداطفاء بسته يا قابل بسته شدن باشد زيرا در صورت وجود دريچه ها يا روزنه هاي بزرگ،ميزان اتلاف گاز زياد بوده و مؤثر نخواهد بود. كمترين تراكم گاز CO2 براي اطفاء حريق سطحي 34%است. اين تراكم حداقل بمدت يك دقيقه بايستي در محل حريق حفظ گردد.
محاسبات سيستم اطفاء عمومي
در طراحي سيستم اطفاء عمومي و موضعي محدوده دمايي عملكرد آن بين حداقل 29-تا 66 درجه سانتيگراد مي باشد. مراحل محاسباتي براي اطفاء عمومي و موضعي شامل مراحل زير است:
مرحله اول:محاسبات ميزان خاموش كننده موردنياز
در قدم اول براي تعيين وزن مايع CO2 مورد نياز براي اطفاء باتوجه به تراكم موردنظر ضريب نسبت افزايش حجم آن براي 34% و متناسب با سرعت گسترش حريق و اهميت محل و تجهيزات و ساير ملاحظات بين 0.86 تا 1.5 كيلوگرم به ازاي هرمتر مكعب از مكان مورد اطفاء تعيين مي گردد براي حريق هاي عمقي و مواردي كه درصدبالاتري را طلب مي كنند،اين نسبت تا 2.5 كيلوگرم به ازاي هر متر مكعب قابل افزايش است.
علاوه بر حجم محل موردنظر، عوامل مداخله كننده ديگري در تعيين مقدار CO2 دخالت دارند كه مهمترين آنها ارتفاع محل از سطح دريا و دماي محيط مي باشد.
حجم مخصوص CO2 در دماهاي مختلف تابع جرم مخصوص است و جرم مخصوص نيز جرم واحد حجم مي باشد. براي گاز CO2 در دماي 20 درجه سانتيگراد جرم مخصوص معادل 1.96 و حجم مخصوص كه عكس آن مي باشد برابر با 0.51 است.
فشار در شبكه مبتني برCO2
شبكه مبتني بر دياكسيدكربن براي محوطههاي بزرگ و كوچك داراي دو طراحي درتامين فشار ميباشد. اين دو محدوده شامل سيستم پر فشار كه فشاري حدود psi 750 و كم فشار حدود 300 psi در دماي 21 درجه سانتيگراداست، ميباشد. حداقل فشار لازم براي پاشش در محل افشانه نبايد از 150 psi كمتر باشد. براي جبران افتفشار ناشي از طول و اجزاي شبكه بايد محاسبات لازم انجام و به فشار رانش اوليه درابتداي سيستم اضافه شود.
سيستم اطفاء اتوماتيک پودري
يكي از روش هاي متداول در اطفاء حريق استفاده از پودر شيميايي بصورت شبكههاي اتوماتيك و نيمه اتوماتيك است.
براي استفاده از پودرها بايستي كليه ملاحظات تطابق پودر با نوع آتش در نظر گرفته شود. اطفاء حريق توسط پودر بصورت شبكهاي براي اماكني مناسب است كه حتيالامكان محل توقف افراد نبوده يا در هنگام اطفاء افراد از محل خارج شده باشند.
پودرهاي متداول اگرچه در يك بار مواجهه مسموميت زا نيستند اما در هنگام حريق مي توانند در تنفس و ديد افراد اختلال ايجاد نموده و با توجه به شرايط روحي افراد حادثه ديده مشكلات بعدي براي آنان ايجاد نمايند. نكته ديگر اين كه در محل به كارگيري پودر نبايستي درب ها و پنجره ها بيش از 5% سطوح جانبي وسعت داشته باشند، در غير اين صورت ميزان تاثير پودر كاهش مي يابد.
پودر شيميايي براي اطفاء حريق دسته هاي (A,B,C,F) كاربرد دارد. تركيب پودرهاي موسوم به ABC اغلب منوآمونيوم فسفات، بيكربنات سديم و بيكربنات پتاسيم است.
درجه تاثير پودر
براي بيان ميزان تاثير خاموش كنندگي پودرها آنها را در 4 گروه تقسيم بندي مي كنند:
درجه تاثير حداكثر
درجه تاثير بالا
بيش از ميانگين پودره
ميانگين تاثير پودرهاي متداول.
مشخصات شبكه پودر
لولههاي مورد استفاده در شبكه حاوي پودر، فولاد گالوانيزه، استيل ضد زنگ، مس يا برنج ميباشد. لوله فولادي بايستي داراي تحمل فشار كافي بوده و در قطر 4 تا 8 اينچ، فشار 355psi را به خوبي تحمل نمايد. در شرايطي كه در تركيب هوا مواد خورنده يا رطوبت مزاحم نباشد استفاده از لوله فولادي سياه نيز مجاز است
سیستم اطفا حریق اسپرینکلر
سیستمهای اسپرینکلر (sprinkler) بعنوان قدیمیترین سیستم اطفا حریق اتوماتیک،جهت حفاظت از جان و مال انسانها در مقابل خطر آتش سوزی در منازل مسکونی، کارخانجات، انبارها و…. مورد استفاده قرارگرفته اند. این سیستمها با بکارگیری تجهیزات ساده و ارزان قیمت، ایمنی ساختمانها در برابر حریق را به طرز چشمگیری افزایش می دهند.
انواع سیستم افشانه آب
- سیستم تر
- سیستم خشک
- سیستم سیلابی
- سیستم Pre-Action
سیستم اطفا حریق فوم (FOAM)
سیستم FOAM معمولا جهت اطفا حریق مناطق پرخطر شامل کلاس B حریق از قبیل انبارهای مایعات قابل اشتعال، آشیانه های هواپیما، مخازن سوخت، سالن های رنگ و… به کار می روند و انتخاب کف آتش نشانی بستگی به مواد قابل اشتعال دارد. سیستم های مورد استفاده در این زمینه می توانند به صورت دستی (انواع مانیتورها، فوم موبایل ها، توربکس ها، نازل ها و…) و یا به طور اتوماتیک (شبکه های اسپرینکر، فوم چمبرها و…) باشند.
سیستم اطفا حریق FM200
FM200 عنوان تجاری یک گاز اطفا حریق غیر سمی، بدون رنگ، سازگار با محیط زیست و نارسانای اکتریکی است که برای انسان مضر نمیباشد.این گاز در درجه اول با جذب حرارت باعث خاموش شدن شعله های آتش شده و پس از عملیات اطفا معمولا دارای پسماندی نمیباشد که این مهم ضمن به حداقل رساندن آسیب های احتمالی حاصل از عملیات اطفا حریق موجب کاهش زمان تعطیلی محل حریق پس از عملیات اطفا خواهد شد. از همین رو سیستم اطفا FM200 به یکی از سیستم های اطفا حریق پذیرفته شده و مورد تایید در سراسر جهان تبدیل و استفاده از این سیستم در بیش از هفتاد کشور جهان و بیش از صدها هزار پایگاه مختلف رایج و مرسوم گشته است.
نکات ایمنی قابل توجه درباره گاز اطفا FM200
اگر چه بر طبق استاندارهای جهان گاز اطفا FM200 در لیست گازهای قابل استفاده در فضاهای بسته قرار گرفته است ولی برخی دستورالعمل های حفاظتی برای تماس انسان با این گاز به شرح زیر اعلام شده است:
تخلیه گاز اطفا FM200 در محیط ممکن است برای مدت کوتاهی موجب کاهش دید انسان شود.
برخورد و تماس حالت مایع این ماده و یا حالت گاز در فاصله های بسیار نزدیک با پوست انسان ممکن است موجب یخ زدگی شود.
گاز اطفا FM200 در دماهای بالاتر از 700 درجه سانتی گراد به گاز هیدروژن فلوراید تبدیل خواهد شد که البته با توجه به طراحی این سیستم برای خاموشی آتش و اطفا حریق در کمتر از 10 ثانیه مقدار تولید این گاز به حداقل رسیده است.
کپسول حاوی گاز اطفا FM200 باید با احتیاط حمل شود. همچنین تجهیزات ایمنی کنترل نزول ناگهانی گاز در زمانی که کپسول به سیستم تخلیه متصل نیست و مهار نشده است باید در محل مناسب و در دسترس باشد.
سیستم اطفا حریق آیروسل
سیستم اطفا حریق آیروسل سیستم مهار کننده آتش بر پایه پودر (ذرات جامد) و گاز(آیروسل)می باشد.آیروسل جامدی غیرسمی بوده و تا زمانی که به صورت الکتریکی و یا واکنش گرما زا فعال نشده است پایدار می ماند و در صورت فعال شدن ترکیبی از پودر و گاز (آیروسل) با خاصیت خاموش کنندگی تولید می نماید.در مقایسه با اطفا حریق گازی(که تنها منتشر کننده گاز می باشند) و عوامل اطفا حریق شیمیایی خشک (ذرات پودر مانند با سایز 25-150 میکرومتر)آیروسل ذرات جامد کوچکتر از 10 میکرومتر در قطر را منتشر می کنند ، که باعث ماندگاری بیشتر مواد در محل حریق می شود.بر خلاف مواد خشک شیمیایی که باید به طور مستقیم بر روی شعله نشانه گیری شوند آیروسل عامل شناور بسیار موثری فارغ از مکان و ارتفاع آتش می باشد.
مزایا و برتری های سیستم اطفا حریق آیروسل
- موثرترین سیستم اطفا حریق با توجه به وزن
- موثر در انواع رده بندی حریق ها (Class A,B,C)
- ته نشین بسیار ناچیز در نتیجه نظافت محیط بسیار راحت تر می باشد
- بدون نیاز به لوله کشی و مخازن تحت فشار
- غیر سمی و جایگزین هالون 1301
- هزینه بسیار پایین برای نگهداری و پشتیبانی
- کم وزن و کم حجم
موارد مصرف سیستم اطفا حریق آیروسل
- سیستم حمل و نقل
- IT و اتاق فرمان
- کارخانه
- مصارف دریایی (بنادر و کشتیرانی)
- سیستم توزیع برق
- کابین های مخابرات
- دفاتر پستی
- صنایع نفت وگاز
معرفي سيستم اطفاي حريق پايروژن آيروسل و مقايسه با روشهاي اطفاي حريق واتر ميست و FM
هنگام وقوع آتشسوزي آنچه مهم است، تشخيص سريع محل وقوع آن و سپس اطفاء و مهار آن ميباشد. لذا ايدههاي محافظت از آتش بايد به گونهاي باشد که علاوه بر موارد فوق دربرگيرنده نکات زير باشد:
بايد جامع باشد و از کيفيت مطلوبي برخوردار باشد
- بايد قابليت توسعه در فازهاي بعدي را داشته باشد
- بايد سازگار با محيط باشد
- بايد مطابق يک برنامه مدون و دقيق برنامهريزي شده باشد و به مرحله اجرا گذاشته شود
- بايد در مرحله گارانتي، ضمانت کافي ارائه نموده و نگهداري آن آسان باشد
- بايد از تمام موازين و اصول و استانداردهاي ملي و بينالمللي تبعيت نمايد
- بايد در مرحله بهرهبرداري تمامي نکات راهاندازي و استفاده از سيستم روشن بوده و بهرهبرداري آن آسان باشد
هيچکدام از سيستمهاي اطفاءحريق از پيش آماده نميباشد بلکه با توجه به خواستها و نيازها و همچنين موازين و استانداردهاي مربوطه طراحي و اجرا ميگردد، بدين ترتيب همواره سعي ميشود تا خطر و ريسکپذيري به حداقل سطح ممکن برسدسيستمي که در حال حاضر در تمامي کشورهاي توسعه يافته و همچنين بسياري از کشورهاي در حال توسعه در حال جايگزيني با سيستمهاي پيشين ميباشد که عاري از نقاط ضعف و نقايص سيستمهاي قديمي ميباشد. از حوادثي که در اين باره ميتوان به آن اشاره نمود حادثه حريق در مترو بوداپست مي باشد که در اين حادثه گاز CO2 نتوانست بهدرستي آتش را اطفا نمايد و يا در حادثه ديگري در يک Cable Tunnel گاز CO2نشت و به علت سنگيني اين گاز از طريق يکي از کانالها ي مربوط به کابلهاي برق به مسافتي دروتر منتقل شد که در محلي بسيار دور تر باعث مرگ چند کارگر شد.در اين مقاله كه از نوع تحليلي و مقايسه اي مي باشد سعي برآن شده است تا با بررسي سيستمهاي اطفا حريق واتر ميست، FM200 و پايروژن آيروسل به نتيجه گيري براي انتخاب سيستم برتر پرداخته و اين نتيجه را بعنوان پيشنهاد جهت افزايش سطح ايمني در حريق در متروي تهران ارايه نماييم.
“تهیه بخش عمده ای از مقاله از اینترنت”
فهرست مطالب
مقدمه 1
معرفی محل کارورزی 2
سیستم اطفا حریق CO2 6
استفاده از گاز دی اکسید کربن CO2 در سیستم های اطفای حریق 7
سیستم اطفا حریق اسپرینکلر 12
سیستم اطفا حریق فوم (FOAM) 12
سیستم اطفا حریق FM200 13
سیستم اطفا حریق آیروسل 16
معرفي سيستم اطفاي حريق پايروژن آيروسل و مقايسه با روشهاي اطفاي حريق واتر ميست و FM 18
پمپ و منابع آب در آتش نشانی 27
مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 31 صفحه متن (در قالب word و
) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(13) و برای تیترهای داخل مقاله B Nazanin می باشند.
قیمت این مقاله 6200 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید
مشاهده فهرست مقالات کارآموزی، کارآفرینی و پژوهش
نوشته شده در 30 آبان ۱۴۰۰
لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.