حسابداری بین الملل

«حسابداری بین الملل»

چکیده

واژه حسابداری بین المللی به عنوان یک سیستم جهانی از مفاهیم و استانداردها، که قابل پذیرش از سوی کلیه کشورها می باشدتعبیرتعریف نموده اند. مجموعه کلیه تفاوت ها در اصول، روشها و استانداردهای حسابداری کلیه کشورها گشته و از سوی دیگر آن را به عنوانپذیرش استانداردهای بین المللی موجب کاهش هزینه های دستیابی به اطلاعات، کاهش عدم تقارن اطلاعاتی و امکان انتقال سرمایه در سطحبین المللی را فراهم می آورد.اما تفاوت های فرهنگی و اقتصادی و نیازهای متفاوت استفاده کنندگان دلایلی بررد هماهن سازی اس.

مقدمه

در مورد حسابداري بين الملل تعاريف متعددي وجود دارد. ويريچ و همکاران شرحي روشن و مفيد درباره ي اين تعريف ها ارائه كرده اند و در اين ميان، بر 3 مفهوم اشاره دارند:

1) حسابداري براي واحدهاي فرعي شركتها

2) حسابداري بين المللي تطبيقي

3) حسابداري جهاني

كه حسابداري جهاني بيشترين فضا را به خود تخصيص مي دهد و هدف حسابداري جهاني اين است كه مجموعه اي كامل از اصول حسابداري بين المللي، استاندارد شود.

در ادبيات حسابداري در اين مورد كه عبارت ” حسابداري بين المللي” به اصول حسابداري تطبيقي اطلاق مي شود يک توافق نظر كلي وجود دارد.

سيستم حسابداري بين المللي عبارت خواهد بود: به مجموعه اي از همه اصول، روش ها و استانداردهاي همه كشورها.

مفهوم حسابداري واحدهاي فرعي شركتها در خارج، از نظر گستره، قديمي ترين و محدودترين تعريفها را دارد.در اجراي اين روش، حسابداري بين المللي به يک فرايند تلفيق حسابهاي شركت مادر و شعبه ها منجر و ارز خارجي به پول رايج كشور تبديل مي شود.

تاریخچه حسابداری

در عصری که جوامع بشری همواره در حال پیشرفت های علمی و صنعتی و اقتصادی  می باشند و با توجه به اینکه نقش فعالیتهای مالی در هر پیشرفت و توسعه ای غیر  قابل انکار می باشد نیاز به توسعه حسابداری روز به روز افزایش می یابد.

در قرون وسطی مرسوم بوده است که فرمانروایان مالیاتها را جمع آوری می کردند و آنرا  در جهت رفع نیازهای مالی مربوط به توسعه املاک به مصرف می رساندند.در آن زمان  یکی از وظایف حسابداران تهیه صورتی از اموال افراد برای خزانه داری فرمانروا به منظور  اخذ مالیات بود.از دیگر وظایف حسابداران آن زمان می توان به تهیه گزارش سفر افرادی  که به کار تجارت بین کشورها اشتغال داشتند اشاره کرد.این گزارش در پایان هر سفر  تهیه می گردید و هدف از آن تعیین سود و زیان مربوط به آن سفر بود.در قرن سیزدهم و  چهاردهم به دلیل رشد عملیات تجارتی تحولاتی در سیستم نگهداری حسابها به وجود آمد.

سیستم حسابداری

سیستم حسابداری، عبارتست از مجموعه ای از اجزا به هم پیوسته در داخل یک موسسه که آثار مالی رویدادهای آن موسسه را به گزارشها و صورتهای مالی تبدیل میکند.

سیستم حسابداری مانند هر سیستم دیگری از اجزا به هم پیوسته تشکیل شده، جهت نیل به یک یا چند هدف به فعالیت خود ادامه می دهد، مبدل است یعنی رویدادهای مالی را به صورتها وگزارشهای مالی قابل استفاده برای گروههای مختلف استفاده کننده از اطلاعات مالی تبدیل می کند و با تهیه تراز آزمایشی، اطلاعات بازخور جهت کنترل سیستم حسابداری ارائه می نماید.

یک سیستم حسابداری، به عنوان یک سیستم جز از سیستم کل موسسه بوده و تمام سیستمهای باز تحت تاثیر متقابل عوامل محیطی از قبیل عوامل اقتصادی، اجتماعی و…قرار دارد.

درمورد تاثیر عوامل محیطی بر سیستم حسابداری می توان از مطرح شدن حسابداری تورمی بعد از 1970 به این سو و یا از تغییرات در قوانین مالیاتی، تجاری و بانکی و تاثیر آن در داده ها و پردازش آنها و تهیه صورتها و گزارشهای مالی بر اساس این تغییرات یاد کرد.

تبدیل صورتهای مالی عملیات در كشورهای خارجی

برای تبدیل صورتهای مالی مربوط به عملیات شرکتهای فرعی فعال در کشورهای خارجی استانداردهای مختلفی توسط مجامع حرفه ای برخی کشورها تدوبن شده است. یکی از مهمترین مباحث بیان شده در این استانداردها، چگونگی گزارش عملیات شرکتهای فرعی خارج از کشور در صورتهای مالی تلفیقی و تبدیل پول رایج در آن کشورها به پول ملی شرکت اصلی می باشد بنابراین نرخ تبدیل ارز و نوسانات آن عامل مهمی در این فرآیند است

عوامل تعیین كننده نرخ تبدیل بین پولهای رایج در كشور های مختلف

1- نرخ هاي اسمي سود تضمين شده (بهره) در كشورهاي مختلف كه  خود متاثر از نرخ تورم مورد انتظار است.

2- نسبت قيمت هاي نسبي سبد كالا و خدمات در دو كشور معين كه از تقسيم قيمت هاي اين كشورها بر يکديگر بدست مي آيد.

لازم به ذكر اینكه: ثابت نبودن نرخ تورم و قدرت خريد در كشورهاي مختلف موجب نوسان نرخ تبديل ارز و در نهايت منتج به ايجاد مبالغ معتنابهي سود و زيان ناشي از تسعير ارز مي شود.

رویكردهای تبدیل صورتهای مالی شركتهای فرعی فعال در كشورهای خارجی

رویكرد اول: كانون توجه پول رايج در كشور متبوع شركت اصلي است و فرض بر اين است كه عمليات شركت فرعي خارجي بر اساس اين پول ثبت و گزارش مي شود. به بيان ديگر دارايي ها، بدهي ها، درآمد فروش و هزينه ها بر مبناي پول رايج در كشور شركت اصلي گزارش مي گردد.

رویكرد دوم: فرض بر اين است كه عمليات شركت فرعي بر مبناي پول رايج در كشور خارجي رخ داده و تاثيري بر پول رايج در كشور متبوع شركت اصلي نداشته است. بنابراين دارايي ها، بدهي ها، درآمد فروش و هزينه ها بر اساس پول خارجي اندازه گيري اما از لحاظ مقاصد گزارشگري به پول كشور متبوع شركت اصلي تبديل مي شود.

نتیجه حاصله از رویكرد دوم:تغييرات نرخ ارز تاثيري بر عمليات يا گردش وجه نقد ندارد مگر اينکه دارايي هاي خالص شركت فرعي مورد

مبادله قرار گيرد. بنابراين، مادام كه دارايي هاي خالص مبادله نشده است اثر تغيير نرخ تبديل ارز در صورت سود و زيان گزارش نمي شود.

استاندارد SAFS#8 واستانداردهاي ما قبل آن

با رويکرد اول هماهنگ بوده است در اين استاندارد بکارگيري روشهاي موقتي براي تبديل صورتهاي مالي توصيه شده است. در روش موقتي،تمامي اقلام ترازنامه كه بر مبناي ارزشهاي جاري يا آتي گزارش شده اند با استفاده از نرخ جاري تبديل ارز، اقلامي كه بر مبناي قيمت هاي گذشته گزارش شده اند با استفاده از نرخ تبديل در زمان تحصيل آن اقلام تسعير مي شوند.اقلام صورت سود و زيان نيز بر مبناي نرخ متوسط تبديل ارز در دوره مورد گزارش تسعير مي گردند. تفاوتهاي حاصل از تسعير بر مبناي نرخ هاي تبديل به عنوان سود يا زيان تسعير ارزي در صورت سود و زيان گزارش مي شود.

استاندارد 52 – رویکرد پول عملیاتی

انتقادهاي زيادي بر استاندارد SAFS#8  مطرح شد بنابراين استاندارد 52 جايگزينش شد كه تفاوت قابل ملاحظه اي با استاندارد قبلي داشت.

و به جاي رويکرد اول از پول عملياتي استفاده گرديد.

پول عملياتي نيز پول رايج در كشورهاي متبوع شركت فرعي خارجي است كه دريافتها و پرداختهاي آن بر حسب آن پول انجام مي شود.

سود شركت فرعي كه بر حسب پول عملياتي محاسبه مي شود نيز بر مبناي نرخ متوسط تسعير ارز در طي دوره مالي به پول رايج در كشور متبوع شركت اصلي تبديل مي شود.در پايان دوره مالي تمامي اقلام ترازنامه شركت فرعي، بر مبناي نرخ جاري ارز در آخر دوره تسعير و بر اساس پول عملياتي شركت اصلي بيان مي گردد. هرگونه تعديل ناشي از نوسان نرخ تسعير نيز به جاي گزارش به عنوان سود و زيان غير عملياتي، به عنوان جزئي جداگانه در حقوق صاحبان سهام منعکس مي گردد. اين نحوه عمل، قبل از انتشار مربوط به سود جامع، موجب از دست رفتن همبستگي بين صورتهاي مالي مي گردد.

گزارش معاملات ارزی به واحد پول عملیاتی  

معامله ارزی معامله‌ای است که بهای آن بر حسب ارز تعیین می‌شود یا مستلزم تسویه به ارز است. نمونه‌هایی از معاملات ارزی به شرح زیر است:

الف.    خرید یا فروش کالاها و خدماتی که بهای آن بر حسب ارز تعیین می‌شود،

ب. دریافت یا پرداخت تسهیلات ارزی، یا

ج. معاملات مربوط به تحصیل یا فروش داراییها.

روش عمل (ثبت و افشاء)

1- در زمان شناخت اولیه:

معامله ارزی در زمان شناخت اولیه باید به واحد پول عملیاتی و بر اساس نرخ ارز در تاریخ معامله ثبت شود.

2- گزارشگری پس از شناخت اولیه:

در پایان هر دوره گزارشگری:

الف. اقلام پولی ارزی باید به نرخ ارز در تاریخ ترازنامه تسعیر شود،

ب. اقلام غیر پولی که به بهای تمام شده ارزی اندازه‌گیری شده است باید به نرخ ارز در تاریخ معامله تسعیر شود، و

عوامل ایجاد کننده تفاوت ها در حسابداری بین الملل

عوامل كليدي ايجاد كننده اين تفاوتها عبارتند از:

1 – نوع بازار هاي مالي: بازار مالی مبتنی بر سرمایه گذاری و دریافت وام

2 – تقسيم بندي بين بخش خصوصي و ارگان هاي دولتي در فرايند سياست گذاري حسابداري و تدوين استانداردهاي مربوط و همچنين تشريک مساعي حرفه حسابداري در اين فرايند

3 – سيستم حقوقي هر كشور كه گزارشگري مالي بر آن مبتني است.

تفاوتهای فوق حسابداری در كشورهای مختلف

1) مدل انگلیسی – آمریكایی:

این گروه بندی شامل: انگلستان،ولز،اسکاتلند،ايرلند،بسياري از كشورهاي مشترک المنافع انگليس و ايالات متحده آمريکا و کانادا و استرالیا ميباشد. در مدل يک حرفه حسابداري قدرتمندي را در برمي گيرد و تا حدي نقش دولت را محدود مي كند.اهميت زيادي براي بورس اوراق بهادار و جذب سرمايه قائل است و بر ارائه مطلوب صورتهاي مالي حسابرسي شده تاكيد دارد. منظور از ارائه مطلوب صورتهاي مالي نيز اعمال قضاوت حرفه اي به نحوي است كه صورتهاي مالي را ابزاري مفيد براي تصميم گيري هاي سرمايه گذاري بسازد.

یكنواخت كردن استانداردهای حسابداری در سطح بین الملل

يکنواختي عبارت است از:هماهنگي يا شباهت ميان مجموعه هاي مختلف استانداردهاي ملي حسابداري و روش ها و شکل گزارشگري مالي.

يکي از دلايل تمايل به يکنواخت كردن استانداردهاي حسابداري بالا رفتن اهميت شركتهاي چند مليتي است.

دلایل تمایل به یكنواخت كردن استانداردهای حسابداری عبارت اند از:

1) افزايش اهميت شركت هاي چند مليتي: در صورت يکنواختي استانداردها و روش هاي حسابداري به كار گرفته شده توسط قسمت هاي مختلف و شركت هاي اقماري،تهيه صورت هاي مالي تركيبي و تلفيقي آسان تر خواهد شد.

2) بسياري از موسسات حسابرسي،شعب مختلفي در دنيا دارند و هر چه يکنواختي استانداردها و روش هاي حسابداري بيشتر باشد،انجام وظيفه حسابرسي آسان تر خواهد شد.

3) بالاخره،تامين مالي فراسوي مرزهاي ملي افزايش يافته است و اوراق بهادار كشور هاي مختلف در بورس هاي عمده جهان مورد مبادله قرار ميگيرد.

به طور خلاصه يکنواختي استانداردها وروش هاي حسابداري،هماهنگي و كارايي را افزايش مي دهد.

كمیته بین المللی استانداردهای حسابداری

اين كميته در سال 1973 م با شركت ده كشوراستراليا، كانادا، فرانسه، آلمان، ژاپن، مکزيک، هلند، انگلستان، ايرلند و آمريکا تشکيل شد.در حال حاضر متجاوز از 100 سازمان حرفه اي حسابداري از 70 كشور جهان در اين كميته عضويت دارند.اما لازم به ذكر است كه هيچ كشوري اختيار تدوين استاندارد هاي ملي حسابداري خود را به اين كميته واگذار نکرده است.

اين كميته نقش با اهميتي را در يکنواخت كردن استانداردهاي حسابداري در جهان ايفا مي كند و در دهه هاي اخير كوشش كرده است تعداد روش هاي پذيرفته شده حسابداري را به منظور ارتقاي قابليت مقايسه كاهش دهد. از سال 1990 كميته بين المللي استانداردهاي حسابداري همراه با هياتهاي تدوين استاندارد 4 كشور استراليا، كانادا، انگلستان وآمريکا همکاري نزديکي را براي افزايش سطح يکنواختي استانداردها شروع كردند.

فدراسیون بین المللی حسابداری

اين فدراسيون در سال 1977 م تشکيل شد. از لحاظ هدف ها نقش مکمل را نسبت به كميته بين المللي حسابداري دارد.اعضاي اين فدراسيون نيز سازمان هاي حرفه اي حسابداري كشورهاي مختلف جهان مي باشند. استانداردهاي منتشره توسط فدراسيون نيز،همانند استاندارهاي كميته بين المللي استانداردهاي حسابداري از لحاظ كشور هاي مختلف لازم الاجرا نيست.

هیئت استاندارد های حسابداری مالی

گسترش دامنه انتقادهای مطرح شده پیرامون عملکرد هیئت اصول حسابداری، موجب شد تا این هیئت در اواخر سال 1973 میلادی به‌طور رسمی منحل شود و هیئت استانداردهای حسابداری مالی جایگزین آن گردد.

سازمان توسعه و همكاری اقتصادی

اين سازمان نيز به يکنواخت كردن استانداردهاي حسابداري علاقمند است و متشکل از 24 كشور صنعتي نوعاً غربي مي باشد.اگر چه كانون توجه اين سازمان مسائل مالي و اقتصادي است اما اخيراً به اصول و روش هاي حسابداري نيز علاقه نشان داده است.

تعريف حسابداري جهاني از ديدگاه ويريچ و همکاران

در چارچوب اين مفهوم،حسابداري بين المللي به ­عنوان يک سيستم جهاني که مي­تواند مورد قبول همه کشورها واقع شود،مورد توجه قرار گيرد. مجموعه­ اي از اصول پذيرفته شده حسابداري که دامنه آن به سراسر جهان کشيده مي شود، مانند اصولي که در ايالات متحده آمريکا وجود دارد. روش­هاي عملي و اصولي بايد ارائه شوند که در همه کشورها کاربرد داشته باشند. هدف نهايي يک سيستم بين­ المللي چيزي جز اين مفهوم نخواهد بود.

مفهوم حسابداري بين­ المللي يا حسابداري تطبيقي مسير حسابداري بين­ المللي را در راستايي قرار مي­دهد که بايد تفاوت­هاي ملي با کشورهاي مختلف را مورد تحقيق قرار داد و آن­ها را درک نمود اين مفهوم شامل موارد ذيل مي­شود:

عوامل ايجاد کننده تفاوتها در حسابداري بين المللي

در حسابداري بين­ المللي و حسابداري واحدهاي فرعي خارجي شرکت ها تفاوت­هايي ب­وجود مي­ آيد که بطور عمده ناشي از تفاوت در محيط هاي تجاري کشورهاي مختلف است و اين مسئله ها را بايد حل کرد. مولر چهار عامل اصلي را که موجب تفاوت ها مي شوند، برمي­شمارد:

* ميزان توسعه اقتصادي: سيستم اقتصادي کشورها، از نظر توسعه يافتگي و از نظر ماهيت متفاوت اند و دامنه اين تفاوت به کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه کشيده مي شود.

* وضع پيچيدگي تجارت: تفاوت در سيستم اقتصاد کشورها از نظر فناوري و دانش فني و صنعتي موجب مي شود که در نيازهاي شرکت ها و توليدات آنها تفاوتهايي به وجود آيد.

* اثر گرايش هاي سياسي: سيستمهاي اقتصاد کشورها با توجه به سيستم سياسي متفاوت اند؛ سيستم اقتصادي مي­تواند تحت کنترل مرکز يا مبتني بر بازار آزاد باشد.

هماهنگ سازي استانداردهاي حسابداري

* ماهيت هماهنگ سازي استانداردهاي حسابداري:

دير زماني است که به اشتباه هماهنگ سازي را مترادف با استاندارد کامل مي دانند. در واقع هماهنگ سازي با استاندارد کردن تفاوت دارد.

ويلسون اين تفکيک سودمند را به شيوه زير بيان مي کند:

مزيت هاي هماهنگ سازي:

هماهنگ سازي مزيت هاي گوناگون دارد. نخست؛ در بسياري از کشورها هنوز هم هيچ استاندارد مناسب تدوين شده اي براي حسابداري و حسابرسي وجود ندارد، در سطح بين المللي استانداردهاي پذيرفته شده نه تنها باعث مي شوند که هزينه هاي تدوين آنها براي اين کشور منتفي نشود، بلکه براي آنها اين امکان به وجود مي آيد که بي درنگ به صورت بخشي از جريان اصلي استانداردهاي حسابداري پذيرفته شده بين­ المللي درآيند. برخي از اين کارها به وسيله سازمان هاي بزرگ حسابداري (براي اقدام در مورد واحدهاي فرعي خود در سطح جهاني) انجام شده است. براي مثال، مک رايي مي­گويد:

هر يک از اين شيوه هاي عمل توانسته است براي سازمان خود مجموعه اي از استانداردها را تدوين و اعمال نمايد. ولي در مجموع آنها استانداردهايي را ارائه کرده اند که در بخش بزرگي از فعاليت هاي حسابرسي بين المللي رعايت مي­شوند.

…

فهرست مطالب

مقدمه 1
تاریخچه حسابداری 2
سیستم حسابداری 3
تبدیل صورتهای مالی عملیات در كشورهای خارجی 6
عوامل تعیین كننده نرخ تبدیل بین پولهای رایج در كشور های مختلف 7
رویكردهای تبدیل صورتهای مالی شركتهای فرعی فعال در كشورهای خارجی 7
استاندارد SAFS#8 واستانداردهاي ما قبل آن 7

استاندارد 52 – رویکرد پول عملیاتی 8
استاندارد حسابداری شماره 16 ایران– آثار تغییر در نرخ ارز 8
گزارش معاملات ارزی به واحد پول عملیاتی 10
عوامل ایجاد کننده تفاوت ها در حسابداری بین الملل 11
تفاوتهای فوق حسابداری در كشورهای مختلف 11
یكنواخت كردن استانداردهای حسابداری در سطح بین الملل 15
كمیته بین المللی استانداردهای حسابداری 15
فدراسیون بین المللی حسابداری 16

هیئت استاندارد های حسابداری مالی 16
اتحادیه اروپایی 17
سازمان توسعه و همكاری اقتصادی 17
تعريف حسابداري جهاني از ديدگاه ويريچ و همکاران 18
عوامل ايجاد کننده تفاوتها در حسابداري بين المللي 18
هماهنگ سازي استانداردهاي حسابداري 19
راهبردهاي تدوين استانداردها در کشور هاي در حال توسعه 21
تاثیر بکارگیری استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی بر شرکت ها 21
نقش و ارتباط حسابداری با اقتصاد 26
حسابدارى خريد و فروش كالا در موسسات بازرگانى 29
منابع 31

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 31 صفحه متن (در قالب word ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Nazanin(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Nazanin می باشند.

قیمت این مقاله 3000 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات حسابداری

نوشته شده در 13 آبان ۱۴۰۰

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂