«حسابرسی داخلی»
چکیده
در هر سازمان، مديريت مسئوليت سيستم کنترل داخلي را به عهده دارد. چرا که: پاسخگویی که خواستگاه آن احترام به حقوق انسانهاست در زمینهها و سطوح مختلف مطرح است]4[ و يکي از مهمترين کنترلهاي داخلي که امروزه در اکثر کشورهاي پيشرفته و شرکتهاي بزرگ مورد استفاده قرار ميگيرد حسابرسي داخلي است که ميتواند تاثيرات قابل ملاحظهاي بر برآوردن نيازهاي استفاده کنندگان از نتايج حاصل از عملياتش بگذارد. يکي از مهم ترين استفاده کنندگان از نتايج کار حسابرسان داخلي حسابرسان مستقل ميباشند که در صورت کسب شناخت کافي و تصميم به اتکا بر نتايج حاصل از کار آنان، جنبههاي مختلفي از عمليات حسابرسي مستقل تحت تاثير قرار ميگيرد، يکي از اين جنبهها برنامه حسابرسي است که خود شامل قسمتهاي مختلفي ميگردد. در اين تحقيق سعي بر اين است تا با استفاده از روش توصيفي تحليلي نوع تغييرات ايجاد شده و جهت اين تغييرات تعيين گردد. نتايج اين تحقيق نشان ميدهد که حسابرسان مستقل بر نتايج حاصل از کار حسابرسان داخلي اتکا ميکنند و اين اتکا منجر به کاهش بودجههاي زماني و ريالي در برنامه حسابرسي ميگردد.
مقدمه
حسابرسی داخلی جایگاهی والا در سیستم کنترل داخلی دارد و مدیریت واحدهای اقتصادی را در انجام مسئولیتها و وظائف خود از طریق تقویت کنترلها یاری می کند.حسابرسی داخلی بخش مهمی از یک مدیریت اثر بخش در تمام واحدهای اقتصادی به شمار می آید و طبق رهنمودهای حسابرسی وجود آن ضروری است و با توجه به الزامات گسترده حسابدهی،در مورد استفاده از منابع،بویژه منابع عمومی، نمی توان توجیهی برای عدم وجود واحد حسابرسی داخلی ارائه کرد.
با به عرصه عمل رسيدن انديشه جدايي مالکيت از مديريت، در شرکتهاي سهامي و ساختار جديد سرمايه و گسترش روزافزون بازارهاي سرمايه و شمول قشر گستردهاي از افراد در خيل سرمايهگذاران،حسابداري نقش اجتماعي يافت و حسابرسي نيز از اهميتي قابل توجهي برخوردار گرديد.
از آنجا که مديريت مسئوليت تهيه صورتهاي مالي و سيستم کنترل داخلي را عهده دار شد، به کارگيري خدمات حسابرسي داخلي براي ارزيابي عملکرد سيستم کنترل داخلي، به گونهاي فزاينده رشد يافت. آخرين تغييرات ايجاد شده در حسابرسي داخلي که منجر به ايجاد حسابرسي داخلي نئومدرن گرديد موجب شد نيازهاي طيف وسيعي از استفاده کنندگان مانند هيئت مديره، مديريت ارشد، حسابرسان مستقل و مديران عملياتي تحت تاثير قرار گيرد. ر متون تخصصي حسابرسي بهترين جايگاه براي واحد حسابرسي داخلي را آن گونه ميدانند که تحت نظارت کميته حسابرسي و يا هيئت مديره فعاليت کند، زيرا:کمیته حسابرسی به همراه سایر اعضای هیئت مدیره مسئول عملکرد گزارش شده شرکت هستند، اما بر خلاف اعضای موظف هیچ اختیاری در تصدی امور اجرایی شرکت ندارند.
«حسابرسي داخلي، وظيفه ارزيابي مستقلي است که توسط مديريت واحدهاي اقتصادي براي بررسي سيستم کنترل داخلي ايجاد ميشود و کفايت سيستم کنترل داخلي را از لحاظ درست، مناسب، اقتصادي، اثربخش و کارآمد بودن استفاده از منابع، آزمون، ارزيابي و گزارش ميکند»
ادبیات موضوعی
1-تعریف حسابرسی داخلی:
براساس بخش 61 از استاندارد حسابرسی ایران،حسابرسی داخلی یعنی وظایف ارزیابی که در داخل واحد مود رسیدگی و توسط کارکنان آنان به منظور ارائه خدمت به آن واحد بوجود می آید. و یکی از ارکان اصلی محیط کنترلی محسوب می شود.
2-دامنه رسیدگی و هدفهای واحد حسابرسی داخلی:
استاندارد حسابرسی ایران دامنه رسیدگی و هدفهای واحد حسابرسی داخلی را بسته به اندازه و ساختار واحد مورد رسیدگی و نیازهای مدیریت دانسته و اشاره می کند که به طور معمول می تواند شامل یک یا چند مورد زیر باشد:
*بررسی سیستم های کنترل داخلی.استقرار سیستم های حسابداری و کنترل داخلی مناسب یکی از مسئولیت های مدیریت است که به نظارت و کنترل صحیح و مستمر نیاز دارد. مدیریت واحد مورد رسیدگی معمولا وظیفه بررسی سیستم ها،نظارت و کنترل اجرای آنها و ارائه پیشنهادهای اصلاحی را مشخصاُ بر عهده واحد حسابرسی داخلی می گذارند.
*رسیدگی به گزارش های مالی وعملیاتی.این رسیدگی می تواند بررسی مبانی بکار گرفته شده برای شناسایی،اندازه گیری،طبقه بندی و گزارش چنین اطلاعاتی و همچنین انجام رسیدگی ویژه (شامل آزمون گسترده معاملات و مانده حسابها و روشها)درباره هر یک از اقلام و یا عملیات خاصی را در بر گیرد.
کمیته حسابرسی
ترکیب و اعضا کمیته حسابرسی
این کمیته از دو نفر اعضا هیئت مدیره که غیر موظف باشند به همراه دو نفر کارشناس که دارای تجربه و تحصیلات کافی باشند به پیشنهاد مدیر عامل و تصویب هیئت مدیره تشکیل خواهد شد.
نبودن مدیران موظف باعث می شود تا حسابرسان بتوانند مسائلی چون نقاط ضعف کنترلهای داخلی،اختلاف نظر با مسئولین مالی درباره روشهای حسابداری و… راصریح تر بیان کنند.
اهداف کمیته حسابرسی:
این کمیته با حسابرسان داخلی و حسابرسان مستقل ارتباط دارد.تماس کمیته با حسابرسان، اطلاعات به موقعی درباره وضعیت مالی شرکت و نیز اطلاعات لازم برای ارزیابی کارایی واحدها در اختیار مدیرعامل و هیئت مدیره می گذارد.
کمیته مسئولیت نظارت بر کلیه فعالیتهای مالی مجموعه رابر عهده داشته و اهداف آن عبارتند از:
*کمک به مدیران جهت ایفای هر چه بهتر و موثر تر مسئولیت خود
*سهولت بخشیدن به فرایند گزارشگری مالی و ایجاد ارتباطات موثر و سازنده
*افزایش قابلیت اعتماد و اتکا و بیطرفی گزارشهای مالی
*تلاش برای بهبودی و تثبیت جایگاه واحد حسابرسی داخلی
وظایف کمیته حسابرسی:
از وظایف اصلی کمیته مطالعه و بررسی صورتهای مالی قبل از تصویب هیئت مدیره است.
وظایف نسبت به حسابرسان مستقل
واحد حسابرسی داخلی
اهم وظایف حسابرس داخلی با توجه به ماهیت و تعریف حسابرس داخلی به شرح ذیل است:
1-تنظیم و اجرای برنامه های حسابرسی در مورد کلیه فعالیتهای مالی وغیر مالی شرکت به منظور حصول اطمینان از:
الف- وجود روشها،مقررات و کنترلهای مالی،کافی و رضایت بخش بودن کنترلهای مزبور و بکارگیری صحیح و موثر بودن روشها و کنترلهای مالی
ب- کارآمد و موثر بودن دستور العملها و کنترلهای پیش بینی شده در مورد فعالیتهای غیر مالی و قابلیت اعتماد اطلاعات گزارش شده توسط دوایر مختلف به امور مالی.
ج- ثبت صحیح و به موقع فعالیتها در دفاتر و مدارک حسابداری براساس اصول مورد قبول حسابداری
د- صحت و قابلیت اعتماد گزارشهای ارائه شده به مدیریت
ه- مطابقت گزارشها و صورتهای مالی نهایی با اسناد و مدارک و دفاتر حسابداری موجود و اطمینان از این گزارشها و صورتهای مالی وضعیت مالی و نتایج عملیات را طبق اصول مورد قبول حسابداری که به طور یکنواخت با سال مالی قبل اعمال شده به نحو مطلوب منعکس می کند.
2- بررسی و تایید این موضوع که با اعمال دستور العمل ها،روشها و کنترلهای پیش بینی شده از دارایی ها و درآمدهای شرکت در مقابل هرگونه سواستفاده،اختلاس و تقلب،محافظت و مواظبت می شود.
3- بررسی و تایید این موضوع که کلیه تعهدات شرکت در حسابها انعکاس یافته و تعهدات مزبور در ارتباط با فعالیتهای شرکت بوده و روشها کنترلهای موجود به نحوی است که از ثبت و انعکاس هزینه ها و بدهی های که به شرکت مربوط نیست جلوگیری می شود.
4- تجزیه و تحلیل و تهیه گزارشهای لازم در مورد رسیدگی های انجام شده و ارائه پیشنهادهایی به منظور بهبود خط مشی ها،دستور العمل های تدوین شده و پیگیری پیشنهادها و اصلاحات ارائه شده در گزارش های قبلی حسابرسی داخلی.
5- انجام هرگونه مطالعه و رسیدگی خاص که ممکن است در نتیجه حسابرسی های انجام شده ضروری تشخیص داده شود و یا از طرف مدیر عامل به واحد حسابرسی داخلی ارجاع گردد.
6- مطالعه و پیگیری رفع موارد مندرج در گزارش بازرس قانونی و حسابرسان مستقل.
7- همکاری با امور مالی و حسابداری شرکت به منظور استقرار کنترلهای لازم و کافی
8- همکاری با سایر قسمتها به منظور افزایش کارایی،کاهش هزینه ها و جلوگیری از انجام کارهای موازی.
9- گزارش یافته ها و مشاهدات به همراه پیشنهادهای اصلاحی به معاونین یا مدیران واحدهای مورد رسیدگی
10- ارائه خلاصه نکات عمده و اصلی گزارشات نهایی حسابرس داخلی به کمیته حسابرسی
هنر حسابرسی داخلی
با توجه به اینکه ما در قرن بیست و یکم به سر میبریم و از پیامدهای این قرن، امکانپذیر بودن تصور هر نوع تغییری در اذهان است، این سوال مطرح میشود که پس از تغییرات مربوط به حسابداری و حسابرسی کجا هستند؟ در مقایسه با گذشته، سازمانهای امروزی آگاهتر از پیش به حیاتشان ادامه میدهند و فعالیتهایشان را بیشتر به صورت غیرمتمرکز اداره میکنند، از این رو مدیران ارشد دورادور به نظارت و کنترل فعالیتهای روزانه سازمان میپردازند.
با توجه به این شرایط، حسابرسی داخلی از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار شده است. در ادامه این مقاله برآنیم تا به ۹ هنر حسابرسان داخلی مدرن امروزی بپردازیم:
۱- نگهبان واقعی
حسابرس داخلی باید درباره مسوولیتهای حرفهای خود، عضوی مستقل برای کمیته حسابرسی باشد. او باید نگهبانی باشد که همواره چشم سومی نیز در پشت سرش وجود دارد تا به آن وسیله کمیته حسابرسی را از هرگونه تقلب و تهدید مالی پشتیبانی کند. حسابرسان داخلی میتوانند همواره اطلاعاتی را برای کمیته حسابرسی گردآوری کنند و به منظور بهرهمندسازی سازمان، همان اطلاعات را به طور مستمر به مدیریت نیز ارسال کنند. بهرهمندی از تکنولوژیهای پیشرفتهای چون ایمیل و اینترنت، ارسال پیامهای هدفمند را به حسابرسان میسر میسازد. یک حسابرس داخلی باید تا جایی که از لحاظ حرفهای امکانپذیر است، محیطی عاری از تقلب را برای سازمان فراهم کند.
بررسي تاثير متغيرهاي حسابرسي داخلي بر برنامه حسابرسي
مبانی نظری
گسترش و پيچيدگي روزافزون وشتاب آميز واحدهاي اقتصادي در جهان پيشرفته امروز، نيازهاي ناشي از کمبود منابع و افزايش رقابت، وجود انواع مخاطرات در زمينههاي مالي، اداري و تجاري که هدفها و سياستهاي سازماني آنها را چه از درون و چه از برون به شدت تهديد ميکند، سبب شده است تا کنترل مستقيم و انفرادي اين گونه واحدها ناممکن شود و نياز به استقرار يک سيستم اثربخش کنترل داخلي به عنوان جزيي جدايي ناپذير از سيستم مديريت کارآمد، همچون حسابرسی داخلی مورد توجه ایشان قرار گيرد.
حسابرسی داخلی در طول دوران دستخوش تغییرات شگرفی شده که ميتوان آن را بر حسب کارکردها و وظایف به سه گروه حسابرسی داخلی سنتی، مدرن و نئومدرن تقسیم کرد. حسابرسی داخلی در شکل اولیه خود چیزی بیشتر از داشتن وظیفه کنترل کیفیت، در خدمت مدیر مالی نبوده، به صورتی که تنها وظیفه آن این بوده که کنترل نماید آیا عملیات حسابداری درون واحد امور مالی به نحو صحیح انجام ميشود یا خیر.
هنگامی که در سال 1977 قانون شرکتهای فاسد و کلاش به تصویب رسید، برای اولین بار بسیاری از حسابرسان داخلی متوجه شدند که ممکن است انتخابهای قابل دسترس دیگری نسبت به نوع ارايه خدمات و انتخاب بازار کار داشته باشند و پس از این آگاهی، آنها به سرعت دست به کار شدند و تنها در طی چند سال، صدها واحد حسابرسی داخلی ارايه نوع خدمات خود را از «کنترل کیفیت حسابداری» به کنترل داخلی و همچنین مشتری خود را از مدیر مالی به کمیته حسابرسی هیئت مدیره تغییر دادند. نکته کلی حسابرسی داخلی مدرن توسعه دادن خدمات حرفه ای و گسترش بازار بوده است. در مقابل حسابرسی سنتی که خدمات حسابرسی مالی و کشف سوء استفاده و تقلب را به مدیر مالی (و سپس به هیئت مدیره) ارايه ميداد، حسابرسی داخلی مدرن، کنترل تمامی عملیات داخلی و خدمات مشاوره ای داخلی را به مدیریت ارايه ميدهد. شعار حسابرسی داخلی مدرن خدمت به مدیریت بود.
پيشينه تحقيق
از زمان تصويب و انتشار بيانيه شماره 65 استانداردهاي حسابرسي که پس از بيانيه شماره 9استانداردهاي حسابداري در جهت محدود کردن روابط ميان حسابرسان مستقل و حسابرسان داخلي انتشار يافت تحقيقات بسياري در جهت تعيين نوع روابط ميان حسابرسان مستقل و حسابرسان داخلي و تاثيرات اين روابط بر انجام حسابرسي مستقل صورت پذيرفته است. کلي و هاسگين(1981) این سوال را مطرح ساختند: آيا حسابرسان داخلي ميتوانند هزينه انجام حسابرسي مستقل را کاهش دهند؟ نتایج بررسيهای ايشان بيانگر آن است که اغلب شرکتها خواهان کيفيت بالاي کار حسابرسي داخلي ميباشند و براي دستيابي به اين هدف هزينه بالايي را تحمل ميکنند. همچنين اغلب مديران مالي شرکتهاي مورد بررسي احساس ميکردند که واحد حسابرسي داخلي نسبت به سازمان مستقل است، بنابراين بايستي به کارگيري نتايج کار حسابرسان داخلي توسط حسابرسان مستقل بسط و توسعه يابد تا بتوان هزينههاي حسابرسي مستقل را کاهش داد]11[. يافتههاي گيبينس و ولف(1982) نشان داد که واحد حسابرسي داخلي يکي از عوامل محيطي بالقوه تاثيرگذار بر قضاوتهاي حرفهاي حسابرسي ميباشد. نکته جالب توجه در تحقيقات ايشان اين بود که اگر چه اهميت حسابرسي داخلي با پيشرفت حسابرسي رو به زوال گذاشته است، اما در وضعيت کنوني اغلب حسابرسان مستقل به ايشان اتکا ميکنند و ميزان اتکا به حسابرسان داخلي، به ارزيابي حسابرسان مستقل از کار ايشان بستگي دارد.
عبدل خليق، اسنوبال و راگ(1983) در مقالهاي تحت عنوان تاثير متغيرهاي حسابرسي داخلي بر برنامه ريزي حسابرسي مستقل، روش پردازش الکترونيکي دادهها و همچنين دو متغير سازماني را بر برنامه ريزي کار حسابرسي مورد بررسي قرار دادند. نتايج بررسيهاي ايشان نشان ميدهد سطح سازماني که حسابرسان داخلي نسبت به آن گزارش ميدهند مهمترين عامل تاثيرگذار بر برنامه حسابرسي ميباشد. به عبارتي با افزايش بي طرفي حسابرسان داخلي ميتوان ميزان اتکا به ايشان را افزايش داد.
براون(1983) در مقاله خود با نام قضاوت حسابرسان مستقل در ارزيابي عملکرد حسابرسان داخلي بيان ميدارد: دو عامل بيشترين تاثير را بر قضاوت حسابرسان در کار حسابرسي دارند، که به ترتيب اولويت عبارتند از: بي طرفي حسابرسان داخلي و گزارشات وی و عملکرد حسابرس پيشين. همچنين وي در نتيجه گيريهاي خود بيان ميدارد که در صورت بي طرفانه عمل کردن حسابرسان داخلي و برخورداري از مهارت شغلي هزينه حسابرسي صاحبکار کاهش مييابد و يا اينکه ميتوان طيف گسترده تري از خدمات را با همان هزينه به وي ارايه کرد. و سومين عامل تاثير گذار از نظر وي بر قضاوت حسابرسان مستقل، ميزان تجربه حسابرسان داخلي ميباشد.
تفاوت حسابرس داخلی و حسابرس مستقل
1- تفاوت در رابطه با استفاده از حسابرسی داخلی و مستقل
حسابرسی مستقل معمولاً یک ضرورت قانونی است و مدیریت سازمان آن را بوجود نمی آورد ولی حسابرسی داخلی ارزیابی مستقلی است که توسط مدیران سازمان ( احتمالاً در اجرای یک الزام قانونی) بوجود می آید.
2- تفاوت از نظر هدف های اصلی
هدف اصلی حسابرسی مستقل اظهار نظر در این مورد است که صورتهای مالی به درستی تنظیم شده است و وضعیت سازمان را به نحوی مطلوب نشان میدهد و دارای اشتباه و تحریف با اهمیت نیست. هدف اصلی حسابرسی داخلی بررسی تمامی سیستم کنترل داخلی میباشد.
3- تفاوت در رابطه با بررسی کنترل های داخلی
حسابرسی مستقل ممکن است در مورد سیستم کنترل داخلی نیز اظهار نظر کند اما این اظهار نظر به کنترلهایی محدود میشود که حسابرسان آن را به عنوان بخشی از کار خود مورد ارزیابی قرار داده اند ولی حسابرسی جامع کنترل های داخلی از وظایف حسابرسان داخلی میباشد.
4- تفاوت در رابطه با نوع همکاری با موسسه
حسابرسی داخلی در استخدام شرکت بوده و مستمراً با مدیریت همکاری دارد در حالی که حسابرسی مستقل فقط به موجب قرارداد وارد شرکت میشود.
5- تفاوت در رابطه با مسئولیت
مسئولیت حسابرسی مستقل عموماً در برابر اعضاء مجمع عمومی یا صاحبان سهام بوده در حالی که حسابرسی داخلی در برابر دستگاه مدیریت جوابگو میباشد.
6-تفاوت دامنه بررسی ها
حسابرسی مستقل تحقیق خود را صرفاً از نظر مالی انجام داده و رضایت وی از درستی سود و زیان و اصالت و صحت اسناد و مدارک مالی و سیستم کنترل های داخلی عموماً وی را قانع ساخته و به ابراز عقیده حرفه ای در باب حساب های نهایی اکتفا میکند در حالی که حسابرسی داخلی خط و مشی و سیاست مدیریت را در تمام جنبه های سازمان اعم از مالی و غیر مالی دنبال مینماید.
7- تفاوت در نحوه رسیدگی
نحوه رسیدگی حسابرسان مستقل به عملیات شرکت های بزرگ بخصوص با توجه به زمان محدود متکی بر تست و چک بوده و عملاً نمیتوانند آنچنان که حسابرسان داخلی به آزمایش و بررسی حسابها و مدارک و اطلاعات می پردازند در جزئیات وارد شوند.
استقلال حسابرس داخلی
عامل اصلی برای توانمند بودن حسابرسی داخلی استقلال آن است. مدیریت باید این عامل را به رسمیت بشناسد و با تامین جایگاه مناسب حسابرسی داخلی در ساختار سازمانی نسبت به استقلال واحد حسابرسی داخلی اطمینان دهد.
عملکرد حسابرسی داخلی باید چنان باشد که به روشنی نشان دهد حسابرسی داخلی تحت تاثیر هیچگونه اعمال نفوذ غیر مسئولانه نیست که بتواند دامنه رسیدگی یا کار آن را محدود یا تغییر دهد یا بتواند در تصمیم گیری آن درباره ی محتوای گزارشهایی که به مدیریت ارائه میشود بطور قابل ملاحظه ای اثر گذارد.
اگر حسابرسی داخلی در سیستم یا روشی حضور نداشته باشد و آن سیستم یا روش بدون هرگونه خللی به فعالیت خود ادامه دهد آزمونی است برای تشخیص استقلال واحد حسابرسی داخلی. در حالی که اگر حسابرسی داخلی بطور روزمره درگیر سیستم یا روش باشد جزئی از سیستم محسوب میشود و نسبت به آن سیستم استقلال نخواهد داشت.
استقلال حسابرسی داخلی به شکل های زیر محقق میشود:
1- استقلال از لحاظ دسترسی
رئیس حسابرسی داخلی باید به مدیریت ارشد سازمان شامل مدیر عامل و هیئت مدیره و بررسی کنندگان غیر اجرایی سازمان دسترسی مستقیم داشته باشد و بتواند آزادانه به آنان گزارش دهد.
2- استقلال از لحاظ گزارشگری
رئیس حسابرسی داخلی باید بتواند گزارشهای خود را بدون حذف مطلبی و با نام و امضاء خود ارائه دهد.
تهیه شده از اینترنت
فهرست مطالب
چکیده 1
مقدمه 2
ادبیات موضوعی 3
کمیته حسابرسی 5
واحد حسابرسی داخلی 7
هنر حسابرسی داخلی 8
بررسي تاثير متغيرهاي حسابرسي داخلي بر برنامه حسابرسي 13
پيشينه تحقيق 16
فرضيههاي تحقيق 20
آزمون فرضيههاي تحقيق 22
کنترل داخلی 24
تفاوت حسابرس داخلی و حسابرس مستقل 26
استقلال حسابرس داخلی 27
دامنه حسابرسی داخلی 29
كنترل هاي داخلي در حسابرسي 32
كنترل كيفيت اطلاعات فايل هاي كامپيوتري 34
كنترل هاي آماده سازي اطلاعات 36
نقش حسابرسی داخلی در مدیریت ریسک در عرصه سازمان 42
منابع 50
مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و ۵۵ صفحه متن (در قالب و
) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Yagut(13) و برای تیترهای داخل مقاله B Jadid می باشند.
قیمت این مقاله 9000 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید
نوشته شده در 5 تیر ۱۴۰۱
لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.