رابطه بین علم و تکنولوژی

«رابطه بین علم و تکنولوژی»

مقدمه

علم و تکنولوژی

در سراسر تاریخ انسان، تکنولوژی تاثیر عمیق بر پیشرفت تمدن داشته است. دو میلیون سال طول کشید تا آدمی از حالت چادرنشینی که در شرق آفریقای مرکزی به دنبال غذا بود و به کشاورزی ساکن تبدیل شد که می تواند قدرتش را با ابزار و حیوانات خانگی افزایش دهد و این تحول شگرف سرآغاز پیدایش تمدن بوده است و چندین هزار سال بعد بار پیشرفت علم همچنان شاهد پیشرفت تکنولوژی بوده ایم که چندین هزار سال بعد شاهد ساختن ارابه، چرخ، چرخ آبی و دستگاه های مکانیکی بود. اما در هیچ زمانی مانند امروز، تکنولوژی و علم اینقدر در زندگی آدم تاثیر نداشته است.

حتی تکنولوژی تمام جنبه های حیات و اقدامات آدمی را مورد هجوم قرار داده است. تکنولوژی و علم بزرگترین و فراگیرترین عامل موثر بر زندگی انسان امروزی است اما هنوز هم تکنولوژی برای بسیاری یک معماست و بسیاری از علوم نمی توانند تعریف دقیقی ارائه دهند و تاثیر این تکنولوژی و علم را انعکاس دهد چرا که در همه جنبه ها اثر خودش را انعکاس داده است. و لازم به ذکر است که تکنولوژی همراه با پیشرفت جامعه مرتبط بوده است.

آرزوی آدمی برای دستیابی به یک زندگی بهتر هر روز بیش از پیش به تکنولوژی و آثار آن وابسته می شود. رونق اقتصادی کشورها، صنایع و شرکت ها به مدیریت تکنولوژی موثر است. تکنولوژی ثروت خلق می کند. توسعه تکنولوژی موجب برتری مبدع و خالق خود می شود مشخصاً، کاربرد تکنولوژی، و نه تنها طراحی و توسعه آن، کلید موفقیت در اقتصاد رقابتی دنیاست. که ما در این تحقیق سعی بر تعریف کامل و جامعی از تکنولوژی و اثر آن بر جامعه و اشتغال را بیان می کنیم.

تعریف تکنولوژی

تکنولوژی را می توان تمام دانش، محصولات، فرآیند، ابزارها، روش ها و سیستم هایی تعریف کرد که در جهت خلق و ساخت کالاها و ارائه خدمات به کار گرفته می شوند. به زبان ساده تکنولوژی عبارت است از روش انجام کارها توسط ما. تکنولوژی ابزاری است که بوسیله آن می توانیم به اهداف خود دست یابیم. تکنولوژی، اجرای عملی دانش است، ابزاری است که به کمک تلاش و سعی آدمی می آید.

معمولاً تکنولوژی را چیزی سخت افزاری می دانند. چیزی مثل ماشین، کامپیوتر یا دستگاه های الکترونیک پیشرفته. اما تکنولوژی چیزی بیشتر از یک ماشین را در بر می گیرد.

زلنی یک جامعه شناس تکنولوژی را وابسته به یکدیگر می داند که:

سخت افزار (hard ware): ساختار فیزیکی و آرایش منطقی تجهیزات یا ماشین آلاتی که قرار است برای انجام وظایف لازم مورد استفاده قرار بگیرند.

دانش (علم) و تکنولوژی

ما در حال حاضر در عصر دانش زندگی می کنیم. تکنولوژی، دانشی است که برای ساخت کالاها، ارائه خدمات و بهبود نحوه استفاده از منابع محدود و باارزش از آن استفاده می­شود. البته از آن برای اهداف مخرب نیز می توان استفاده کرد. تکنولوژی هر طور که استفاده شود نتیجه و پیامد توسعه دانش را در پی دارد. دانش، اطلاعات نیست اما بر پایه اطلاعات موجود بنا می شود. دانش تمام آن چیزی است که فکر و ذهن آدمی توانسته است از میان حجم انبوه اطلاعات بدست آورد و درک کند. تنها وقتی برای خلق چیزهای جدید، به راه انداختن یک سیستم یا ارائه یک خدمت، دانش به اجرا گذاشته می شود که ما وارد قلمروی تکنولوژی می شویم.

تکنولوژی و کسب و کار

تکنولوژی تنها در چگونگی تولید کالاها و خدمات نقش ندارد، بلکه در تعیین اینکه چه چیزی می توان تولید نمود یا حتی چه چیزی قابلیت تولید است سهیم می باشد، تکنولوژی احتمالات را به واقعیت ها تبدیل می نماید.

تکنولوژی هایی که در یک شرکت وجود دارند، دارایی های تکنولوژیک آن شرکت می­باشند لذا این دارایی ها می توانند سخت افزار، نرم افزار و مغز افزار و دانش فنی باشند. آنها مجموعه دانش و قابلیت های فنی سازمان، از جمله کارکنان، تجهیزات و سیستم هایش را تشکیل می دهند.

طبقه بندی تکنولوژیک

به چند روش می توان آنرا طبقه بندی کرد و در اینجا اشاره کوتاهی می کنیم:

1. تکنولوژی جدید: هر نوع تکنولوژی جدیداً تولید یا اجرا شده ای است که اثری بارز و مشخص بر روش تولید کالاها یا ارائه خدمات توسط یک شرکت دارد که مانند یک نرم افزار کامپیوتری جدید می توان آنرا نام برد. یک یک وب سایت اینترنتی است که برای بازاریابی طراحی شده است.
2. تکنولوژی نوظهور: یک تکنولوژی نوظهور، هر نوع تکنولوژی است که هنوز به طور کامل تجاری و به بازار عرضه نشده است اما ظرف حدود 5 سال آینده این چنین خواهد شد.
3. تکنولوژی پیشرفته: تکنولوژی مدرن یا پیشرفته اطلاق می شود که دارای مشخصاتی هستند از جمله کارکنان با تحصیلات بالا و بسیاری از کارکنان آنها دانشمند و مهندسان را تشکیل می دهد. بودجه تحقیق و توسعه آنها بالاست و غیره.

و همچنین از انواع دیگر تکنولوژی می توان تکنولوژی بسیط و تکنولوژی متوسط و تکنولوژی مناسب و تکنولوژی کدگذاری شده در مقابل تکنولوژی خاموش می توان اشاره کرد که به دلیل کمی وقت به آن اشاره خاصی نداریم.

مدیریت تکنولوژی

مدیریت تکنولوژی یک حوزه تخصصی میان رشته ای است که علوم، مهندسی و دانش و هنر مدیریت را تلفیق و یکپارچه می کند. تکنولوژی عنصری اساسی در خلق ثروت است. خلق ثروت چیزی بیشتر از پول است، خلق ثروت می تواند عاملی چون تقویت دانش، سرمایه معنوی، بهره برداری موثر از منابع و حفظ محیط زیست که در کیفیت زندگی موثر است. مدیریت تکنولوژی در برگیرنده مدیریت سیستم های خلق، خریداری و تهیه و بهره برداری از تکنولوژی را میسر می سازد.

مدریریت تکنولوژی شامل پذیرش مسئولیت خلق، خریداری و نشر و توسعه تکنولوژی برای کمک به تلاش های انسانی و تامین نیازهای مشتریان می شود. تحقیقات، نوآوری و توسعه، اجزای اساسی در خلق تکنولوژی و تقویت فرآیند تکنولوژی است.

تکنولوژی و خلاقیت

تکنولوژی را می توان این طور هم بیان کرد تکنولوژی عبارت است از بیان و ابزار خلاقیت انسان. مدیریت تکنولوژی شامل تلاش هایی است مستمر در خلق تکنولوژی، طراحی کالاها و خدمات نوین، و بازار یابی موفق آنها. این امر مستلزم بروز خلاقیت های بزرگ بر اساس سیستمی است که به منظور بهره برداری از آنها طراحی شده است. مدیریت تکنولوژی همچنین مستلزم سرمایه گذاری است در امر تحقیق و توسعه.

تحقیق و توسعه تلاشی است پرهزینه. تحقیق و توسعه سرمایه گذاری ای است پرریسک و لذا می باید آنرا به خوبی مدیریت کرد. خلق و بهره برداری از تکنولوژی مستلزم زنجیره ای است از رویدادها، که با اختراعات شروع می شود و به بازار ختم می شود.

ارتباط بین علم و تکنولوژی

علم با درک قوانین طبیعت سر و کاردارد. درک قوانین طبیعت، به کشف دانش بنیادی درباره دنیا، جهان هستی و تمام اشیای زنده منتهی و منجر می شود. دانش علمی متمرکز شده روی پدیده های طبیعی نسبت به این پرسش که دانش را چطور می توان استفاده کرد، خنثی و ساکت است. تنها وقتی که دانش علمی در پیوند با کارهایی که در زندگی انجام می­دهیم به خدمت گرفته می شود که دانش دارد قلمروی تکنولوژی می گردد.

تاثیر علم و تکنولوژی

یکی از ویژگی های اصلی پیشرفت تاریخی سرمایه داری صنعتی به عنوان یک نظام اقتصادی، لزوم افزایش کارایی نیروی کار بوده است. همین که سرمایه داری به نهایت توسعه و تشکیلات اولیه اش رسید ـ نمی توانست با افزایش ساعت کار یا روزهای کاری یا بهره گیری از نیروی کار زنان و کودکان با دستمزد کم و کارایی و بهره وری را افزایش دهد.

در اینجا افزایش بهره وری باید از راه کاربرد علم و تکنولوژی بدست می آمد در این حال مراحل مکانیزه شده و تولید انبوه با دستگاه های پیچیده و کامپیوترهایی به پیش می برد که قادر به تولید کالا، کنترل میزان تولید، تبادل اطلاعات، هماهنگ ساختن جریان های مختلف تولیدات پیچیده و نیاز مختصر به عامل انسانی صنایع خودکار به کارگر کمتری نیاز دارند، زیرا بیشتر دستگاه ها خودکارند. نیاز این صنایع کارگرانی است که می توانند کامپیوتر را برنامه ریزی کنند و به مراحل مختلف پیشرفت کارها نظارت داشته باشند، آنها بیشتر به کارمندان و مهندسین نیاز دارند تا مسئولیت بالاتری را بگیرند.

شگفت انگیزترین پیشرفت دهه 1970 اختراع و تولید چیپس سیلیکون است. این پردازشگر ریز الکترونیکی تاکنون تحولی در تنظیم شونده های خودکار ایجاد کرده و امکان هدایت، کنترل و انجام پیچیده ترین مراحل تولید و مونتاژ از طریق دستگاه ها و ربوتها (آدم مصنوعی) فوق العاده دقیق که توسط کامپیوترهای بسیار پیشرفته کنترل می شود فراهم کرده است. هم اکنون در ژاپن و آمریکا تعداد فزاینده ای از شرکت ها از پردازشگرهای ریز الکترونیکی برای خودکار کردن صنایع خود استفاده می کنند.

نقش تکنولوژی در دگرگونی های اجتماعی

انقلاب تکنولوژی جریانی است که از دو قرن پیش تاکنون دگرگونی های عمیقی در دنیا بوجود آورده است. جریان صنعتی شدن، رشد شهرنشینی، افزایش تولید، گسترش وسایل ارتباطی و … تنها جلوه خارجی یا پدیده های ظاهری انقلاب صنعتی محسوب می شود.

زندگی خانوادگی، زندگی مذهبی، ادبیات، هنر، ایستارهای سیاسی و غیره همه و همه عمیقاً و سریعا در مدت زمان بسیار کوتاهی دستخوش دگرگونی قرار گرفته اند و هنوز نیز هم انقلاب تکنولوژیک ادامه دارد؛ جامعه روستایی را دگرگون می سازد، فرهنگ سنتی کهن را از هم پاشید و راه توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را برای کشورهای می گشاید. از طرف دیگر وسایل ارتباط جمعی بر زندگی خصوصی و کانون های ما مسلط و چیره گشته است و اکنون سیستمی قوی از ماهواره ها کره خاکی را احاطه نموده که در قالب شبکه ای وسیع ارتباط راه دور نه فقط به ما امکان تماس فوری با سایر نقاط زمین را می دهد.

بلکه اطلاعات مختلفی را هم می تواند در اختیار ما بگذارد. بنابراین انقلاب تکنولوژی به این زودی پایان نخواهد گرفت و ادامه آن اجتناب ناپذیر است. هانری جان جامعه شناس بلژیکی، پیشرفتهای تکنیکی جامعه انسانی را در پنج مرحله مورد مطالعه و بررسی قرار داده و برای هر یک از مراحل خصوصیاتی را قائل شده به شرح اندکی از آن می پردازیم:

عواقب اجتماعی تغییر تکنولوژی

تکنولوژی، مهمترین عامل در تغییر تجربه انسان است. اثر آن به زندگی گونه های روزانه ساختار اجتماعی اقتصادی، سیستم سیاسی و اشتغال ما، درک کامل آثار آن و طراحی و توسعه مدل های پیش بینی کننده مطمئن را ضروری می سازد. صنعت باید تعیین کند که ساختارهای پشتیبانی ـ اجتماعی درون سازمان ها، به ویژه سازمان های دارای تکنولوژی پیشرفته، وجود دارد یا باید وجود داشته باشد تا به گروه های زیر در هماهنگ کردن با تقاضای تکنولوژی های جدید یا در حال تغییر کمک کند.

• زن و شوهرها، سرپرست های واحد یا افراد دارای خانواده گسترده ای که در حال کار کردند.
• کارگران و حرفه ای هایی که به انجام مشاغل در حال تغییر مشغول اند یا شغلی جدید را شروع کرده اند.
• کارگران و حرفه ای هایی که به خاطر تکنولوژی بیکار شده اند (1).

تاثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال

امروزه فناوری اطلاعات به سرعت در حال رشد و گسترش است که نه تنها باعث از دست رفتن مشاغل نمی شود بلکه مشاغل متعددی را در همه بخشهای صنعتی، کشاورزی و خدماتی ایجـاد می کند. که البته اشتغال در آنها نیاز به داشتن تخصص لازم در زمینه فناوری است.

‌فناوری اطلاعات، افزایش یا کاهش اشتغال

اشتغال مستقیم

یکی از عمده‌ترین شرایط توسعه در فناوری اطلاعات وجود نیروهای متخصص و کارآمد می‌باشد، کمبود این نیروها عامل اصلی در عدم توسعه فناوری می‌باشد. همچنانکه می‌دانیم در چند سال اخیر کشورهای پیشرفته و توسعه یافته بطور مستمر به دنبال جذب نیروهای مرتبط با فناوری از سایر کشورهای جهان هستند.

جهان در حال حاضر در گذر و تحول از وضع موجود به وضعیت مطلوب می‌باشد. لذا می‌توان انتظار داشت فرصتهای شغلی متعددی در حوزه فناوری اطلاعات ایجاد شود.

کشورها برای توسعه اشتغال خود حتما به نیروهای متخصص فناوری نیاز مبرم دارند و این مقوله جز با برقراری دوره‌های آموزشی برای افراد تحصیلکرده که بتوانند در عصر دیجیتال مهارت و توانایی کافی داشته باشند برقرار نخواهد شد.
می‌توان از این موارد نتیجه گرفت که افزایش فرصت‌های شغلی در زمینه فناوری اطلاعات به عوامل زیر بستگی دارد:

تاثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال

در خصوص تاثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال دو نگرش وجود دارد.

نگرش اول) به ایجاد مشاغل جدید در عرصه فناوری اطلاعات توجه دارد و ایجاد مشاغل در این حوزه را نوید بخش رشد اشتغال می‌داند. براساس این دیدگاه فناوری اطلاعات زمینه‌ساز ایجاد فرصتهای شغلی جدیدی خواهد بود که بر نرخ اشتغال می‌افزاید.
نگرش دوم) که ارتقای نقش ماشین‌ها و سیستم‌های کامپیوتری در کسب وکار را مطرح می‌کند معتقد است که چنین حرکتی حذف تدریجی جایگاه انسان در مشاغل موجود و نتیجتا کاهش فرصتهای شغلی را به دنبال دارد.

فناوری اطلاعات و مدیریت زمان

زمان ارزشمندترین سرمایه هر فرد، گروه و سازمان می‌باشد که برگشت ناپذیر، غیر قابل خریداری، غیر قابل بازیافت و غیر قابل ارزش‌گذاری است.

 سیستم‌های عملیات از راه دور

در عصر اطلاعات، اجزای عملیات فیزیکی از راه دور که تحت عنوان دور عملیات (Tele Operation)  نامیده می‌شود امری ضروری و اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.
انجام چنین فعل و انفعالاتی از طریق شبکه‌های کامپیوتری مثل اینترنت و تجهیزات دیگر همچون روبات‌ها امکان پذیر می‌گردد. به طور کلی سیستمهای دور عملیات تعمیمی از حواس انسان و توانایی انجام کار با بازوی مکانیکی از یک موقعیت دور است.

روشهای مختلفی برای طبقه‌بندی سیستمهای دور عملیات وجود دارد. به عنوان مثال می‌توانیم به طبقه بندی ورتوث (Jean Vertut) اشاره کرد که براساس حجم کار، فاصله سیستم تا محل کار، مکانیک بازوی مصنوعی، روش کنترل و نوع مدارهای واسط می‌باشد.

از کاربرد این گونه سیستمها شامل: تولید از راه دور، باغبانی از راه دور، رصد ستارگان از راه دور، جراحی از راه دور، آزمایشگاه از راه دور و کنترل ادوات خانگی از راه دور می‌باشد.
دورکاری می تواند مزایا و معایبی برای کارفرمایان و کارکنان و جامعه به دنبال آورد که در این قسمت به برخی از آنها اشاره می کنیم.

نقش دولت در توسعه فناوری اطلاعات

دولتها می‌توانند به عنوان متولیان اصلی اقتصاد، نقش بسزایی در سرمایه گذاری در حوزه فناوری اطلاعات و نقش آن بر اشتغال کشور داشته باشند.

همچنین با تصحیح نظام آموزش و ورود مباحث فناوری اطلاعات در مدارس و تاثیرگذاری در برنامه های آموزش و پرورش می‌تواند موثر باشد. همچنین می‌تواند با ایجاد کار گروهای تحقیقاتی و آشنا کردن نقاط محروم و دور افتاده به توسعه فناوری که منجر به اشتغال زایی می‌شود، فناوری را به بخش‌های مختلف جامعه گسترش دهند.

 نتیجه‌گیری و راهکارهای پیشنهادی:

ـ پیشرفت تکنولوژی اطلاعات در جهان امروزه زمینه‌های کاری فراوانی را فراهم آورده است. با توجه به اینکه تکنولوژی اطلاعات باعث انعطاف‌پذیری کارها می‌شود و کارکنان می‌خواهند وقت زیادی را خارج از اداره کار کنند و کارها تخصصی‌تر می‌شود، پس نیاز به آموزش در سطح بیشتری احساس می‌شود.
ـ لذا چنانچه هدف ایجاد اشتغال در کشور باشد یکی از راهکارها می‌تواند افزایش تعداد دانشجویان در حوزه فناوری اطلاعات و ارتقاء کیفی سطح دانشگاه‌ها باشد تا بتوان نیروی آماده ورود به بازار کار را با تکنولوژی‌های جدید آموزش داد.

واقعیت تکنولوژی امروز

تحولات تکنولوژیکی گسترده در دهه 80 به دنیا نظم نوینی بخشیده است. امروزه تکنولوژی ها حوزه های انفورماتیک، اتوماسیون کارخانه، تکنولوژی هاثی زیست محیطی، مواد پیشرفته و بیوتکنولوژی، اسباب و عوامل اصلی توسعه در کشورهای صنعتی و تازه صنعتی به شمار می روند (مارتون و سینگ، پول). اما این تکنولوژی ها هنوز هم کشورهای توسعه یافته و اساساً خلق و استفاده می شوند.

فهرست مطالب

مقدمه 1
تعریف تکنولوژی 2
دانش (علم) و تکنولوژی 2
تکنولوژی و کسب و کار 3
طبقه بندی تکنولوژیک 4
مدیریت تکنولوژی 4
تکنولوژی و خلاقیت 5
ارتباط بین علم و تکنولوژی 6
تاثیر علم و تکنولوژی 7
نقش تکنولوژی در دگرگونی های اجتماعی 9
عواقب اجتماعی تغییر تکنولوژی 10
تاثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال 11
فناوری اطلاعات، افزایش یا کاهش اشتغال 11
تاثیر فناوری اطلاعات بر اشتغال 13
فناوری اطلاعات و مدیریت زمان 14
سیستم‌های عملیات از راه دور 15
نقش دولت در توسعه فناوری اطلاعات 17
واقعیت تکنولوژی امروز 19
کاربرد تکنولوژی در تعلیم و تربیت 20
منابع 22

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب  و 22 صفحه متن (در قالب و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Nazanin(15) و برای تیترهای داخل مقاله B Titrمی باشند.

قیمت این مقاله 2000 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات علمی

نوشته شده در 7 اردیبهشت 1401

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂