بررسی ارتباط بین سرمایه انسانی و میزان بازده مالی در بانک ملت

«سرمایه انسانی»

چکیده

سرمایة فکری مجموعه‌‏‏ای از دارایی‌‏‏های دانش‌محور است که به یک سازمان اختصاص دارد و در زمره ویژگی‌‏‏های سازمان محسوب‌‏‏ می‌شود و از طریق افزودن ارزش به ذی‌نفعان کلیدی سازمان، به‌طور قابل ملاحظه‌ای به بهبود وضعیت رقابتی سازمان منجر‌‏‏ می‌‏‏‌شود.

1-1-­ مقدمه

سرمایه یکی از محدود ترین منابع اقتصادی کشورها محسوب می شود و به همین دلیل اقتصاددانان و متخصصین امور مالی همواره در پی راه‌های استفاده مطلوب از آن برای در اختیار گذاشتن سرمایه گذاران هستند. امروزه با گذار از دوران اقتصاد صنعتی و ورود به عصر اقتصاد دانش محور اشکال نامشهودی از سرمایه که اغلب سرمایه فکری نامیده می‌شود در کنار دیگر عوامل تولید نقش فزاینده‌ای را در عملکرد شرکت‌ها ایفا می­نماید.

در سال‌های اخیر به دلیل اهمیت سرمایه فکری در خلق و افزایش ارزش در سازمان‌ها، تحقیقات زیادی در زمینه تأثیر آن روی شاخص‌های مختلف عملکرد مالی، اقتصادی، بازار سهام و… انجام شده که نتایج عمده آنها به نقش مثبت و فزاینده‌ی سرمایه فکری در عملکرد شرکت‌ها اذعان ‌دارد.

1-2-مساله مبتنی بر تحقيق

سرمایه انسانی با کارائی و تخصص مناسب از جمله مهمترین ارکان یک سازمان می باشد، که با دانش و تخصص خود می تواند در روند رو به رشد و ارائه خدمات سازمان یا موسسه تاثیر به سزایی داشته باشد.بانک ها در جهت ارائه خدمات نوین بانکی در راستای بانکداری اسلامی، با استفاده از نیروهای متخصص و باتجربه گامی نو برداشته و در حال حاضربا بکارگیری دانش و فن آوری روز آماده ارائه انواع خدمات بانکی در جهت رفاه مشتریان و رشد اقتصادی این کشور می باشد.

سرمایه مناسب و کافی، یکی از شرایط لازم برای حفظ سلامت نظام بانکی است و هریک از بانک ها و مؤسسات اعتباری برای تضمین ثبات و پایداری فعالیت های خود، باید همواره نسبت مناسبی را میان سرمایه و ریسک موجود در دارایی های خود برقرار نمایند. کارکرد اصلی این نسبت حمایت بانک در برابر زیان های غیرمنتظره و نیز حمایت از سپرده گذاران و اعتباردهندگان است. مطالعات قبلی درباره ارتباط بین نسبت های مالی و کفایت سرمایه، نتایج متفاوتی را نشان می دهند.

1-3-سابقه و اهمیت انجام تحقيق

دنیای کنونی، عصردانایی است. مواهب، دارایی های طبیعی و مشهود کلید کامیابی جوامع و سازمان ها نیستند، بلکه برخورداری و مدیریت سرمایه های نامشهود موجود در عرصه محیط پرتلاطم و چالش برانگیز سازمان ها، رمز موفقیت آنها محسوب می شوند. سازمان هایی که بتوانند این دارایی های نامشهود را به خوبی تشخیص دهند و آنها را مدیریت کنند، نسبت به رقبایشان از عملکرد بهتری برخوردار خواهند بود.

جهت مدیریت این دارایی ها لازم است سازمان ها از وضعیت کنونی آنها مطلع شده و برای رفع نقص و کمبودهای آنان اقدامات لازمه را به عمل آورند. امروزه دانش به عنوان مهم‌ترين سرمايه، جايگزين سرمايه‌هاي مادي به ويژه در محيط رقابتي و فناوری ‌‌شده ‌است. لذا مفهوم سرمايه انسانی كاربردي مهم و گسترده یافته ‌است. سرمايه فكري در مشتريان، فرايندها، اطلاعات، علامت تجاري، منابع انساني و سيستم‌هاي سازمان متجلي مي‌شود و نقش فزاينده‌اي در خلق مزيت‌هاي رقابتي پايدار ايفا مي‌كند.

1-4- نوع آوری و کاربردهای تحقیق

با توجه به اینکه این پژوهش، از نوع پژوهشهای کاربردي می باشد لذا نتایج حاصل ازآن بایستی مورد استفاده اشخاص فعال در جامعه قرار گیرند زیرا در غیر اینصورت هیچ توجیهی جهت اجرای آن وجود نخواهد داشت. در همین راستا این تحقیق می تواند مورد استفاده تمامی کاربران صورتهاي مالی بانک ملت قرار گیرد.

از جمله این استفاده کنندگان: تحلیل گران بانکی، سازمان بورس، سرمایه گذاران و ورود سرمایه، سازمان دولتی، اعتباردهندگان بخش بانکی و سایر موسسات مالی و همچنین مراکز تحقیقاتی و دانشگاهیان می باشد.

دانشگاهیان و محققین مراکز علمی پژوهشی: دانشگاهها به عنوان تولیدکنندگان علم همواره بایستی از آخرین یافته هاي علم آگاه باشند. آنها می توانند یافته هاي تحقیقات دیگران را به کار بسته و تحقیقات جدیدي را در پیش گرفته و از این طریق تولید علم جدید بنمایند.  لذا با انجام این تحقیق انتظار می­رود که نتایج آن بتوانند در افزایش بازده مالی بانک ها موثر باشد.

نتایج این تحقیق برای تمامی بانکها و موسسات به خصوص بانک ملت قابل کاربرد میباشد. همچنین تمامی دانشجویان و مراکز علمی میتوانند از نتایج تحقیق جهت انجام پژوهش های بعدی خود بهره ببرند.

سایر استفاده کنندگان از نتایج تحقیق شامل :

1- دانشجویان و دانشگاهیان زمینه را برای انجام تحقیقات بیشتر در این زمینه

2- تحلیل گران بانک مرکزی و همه بانک های تجاری و تخصصی

3- سرمایه گذاران و واردکنندگان سرمایه و وام گیرندگان

4- مدیران شرکتها کارخانه هاو تولید کنندگان و… که با بانک ملت ارتباط دارند

با توجه به بررسی هایی که محقق این پژوهش در کتابخانه ملی، اینترنت، سایتهای ایران داک، سیویلیکا، سکا انجام داده است، تاکنون پژوهشی در رابطه با عنوان پژوهش ما در ایران صورت در برهه زمانی پیشنهادی مشاهده نشده است و از این جهت پژوهش نو و بدیع می باشد و برای اولین بار توسط محقق این پژوهش انجام خواهد گرفت.

از این رو طبق تحقیقات گسترده ای که در راستای انجام پژوهش انجام شد هر چند با مطالعات مشابهی برخورد کردیم که هر یک از منظری به موضوع مورد پژوهش پرداخته بودند اما  هیچ یک از مطالعات به بررسی جامع بررسی ارتباط بین سرمایه انسانی و میزان  بازده مالی  در بانک ملت تهران نپرداخته بودند لذا تحقیق حاضر به لحاظ موضوعی و از حیث اهداف دارای نوآوری می­باشد.

1-5-روش انجام تحقيق

الف)مطالعه همبستگی دو متغیری؛ ب)تحلیل رگرسیون؛ ج)تحلیل ماتریس همبستگی یا کواریانس.

الف-نوع تحقیق (بنیادی، توسعه ای، کاربردی):

روش تحقیق، مجموعه­ای از قواعد، ابزارها و راههای معتبر و نظام­یافته برای بررسی واقعیت­ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه­حل مشکلات است. می­توان تحقیق حاضر را از نوع کاربردی دانست چرا که نتایج آن مستقیما در حوزه های مربوطه کاربرد دارد. پژوهش‌های کاربردی، پژوهش‌هایی هستند که با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روش‌ها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام می‌شود.

1-6-تعریف واژه ها واصطلاحات فنی

سرمایه انسانی

بسياري از سيستم‌هاي حسابداري فعلي از نقش و اهميت فزاينده حق مالكيت معنوي و دانش در سازمان‌‌هایي عصر نوين غافل بوده و از توان سنجش ارزش واقعي دارايي‌ها در محاسباتشان ناتوانند. به عبارت دیگر، صورت‌هاي مالي در تشريح ارزش واقعي شركت‌ها از محدوديت‌هاي بسياري برخوردار هستند. در جوامع دانش‌محور كنوني، بازده سرمايه انسانی بكار گرفته‌‌شده بسيار بيشتر از بازده سرمايه‌هاي مالي به كار گرفته‌‌شده، ‌اهميت يافته است.

2-1- مقدمه

بدون شک افزایش بهره وری یکی از مهمترین هدفهای بانک ملت است. هر چند مدیران و کارشناسان امور منابع انسانی این بانک نمی توانند بر عوامل سرمایه و مواد که در بهره وری اثر دارند به طور مستقیم نفوذ بسیار داشته باشند ولی می توانند در بهره گیری از نیروی کار، بینش مدیریت ارشد درباره منابع انسانی و شیوه کار منابع انسانی در سازمان ( که در بهره وری اثری بسزا دارند ) به گونه ای خاص نفوذ کنند‌.

2-3-سیر تاریخی سرمایه فکری

سرمایه فکری اوین بار در سال 1962 توسط فریتز مچلاپ مطرح شد پس از آن در سال 1969 جان کنت گالبرایت اصطلاح سرمایه فکری را به کار برد در اوايل دهه 1980 ایده عمومی ارزش ناملموس (که اغلب ”سرقفلی“ نامیده می شد) را ایتامی مطرح کرد.

در اواسط دهه 1980 انقلاب اطلاعات شكل گرفت و شكاف بين ارزش دفتري و ارزش بازار به طور چشمگيري براي بسياري از شركتها افزايش یافت. درهمين حين، كتابي پيرامون استخراج ارزش از نوآوري توسط آقاي تيس انتشاريافت.

در اواخر دهه 1980آغاز نخستين تلاشها براي نوشتن و تدوين صورت حسا ب هايي كه سرمايه هاي فكري را انداز ه گيري مي كنند (اسويبي، 1988 ) شکل گرفت و در این رابطه کتاب « ارتباط گم شده و سقوط مديريت حسابدار ي » توسط آ قايان جانسون و كاپلان انتشار  یافت. همچنين كتاب «مديريت داراييهاي دانشي» (قرن 21) توسط آقاي آميدن منتشر شد.

2-6-تصمیمات سرمایه گذاری

سرمایه گذاری را می توان یکی از ارکان اساسی اقتصاد کشورها دانست. تردیدی نیست افزایش تولید که یکی از نخستین گام های فرآیند توسعه محسوب می گردد، مستلزم افزایش سرمایه گذاری خواهد بود. به همین دلیل، نظریه هایی در علم اقتصاد مطرح است که به علت توسعه نیافتگی برخی از کشورها را کمبود سرمایه و سرمایه گذاری پنداشته اند(نخجوانی، 1382).

سرمایه گذاری، فعالیتی در قالب به کارگیری وجوهی است که بتواند یک جریان سودآور آتی ایجاد نماید. طبق این تعریف، هر یک از موارد تعهد وجوه دارایی های مالی، دارایی های جنسی و فعالیت های تولیدی معنای سرمایه گذاری پیدا می کند. دارایی های مالی، شامل سپرده گذاری بانکی، خرید اوراق قرضه ملی و اوراق قرضه شرکت ها، خرید سهام و… است. دارایی های جنسی، شامل فلزات قیمتی، زمین، ساختمان و هر نوع کالای بادوام دیگری است که به منظور کسب سود، خریداری شده باشند.

در قالب تعریف رسمی، هر سه دسته فعالیتهای مذکور، جنبه مخارج سرمایه ای(اصطلاح معادل سرمایه گذاری) دارد و بودجه بندی سرمایه ناظر به این گروه است و سرمایه گذاری در دو گروه دیگر در سر فصل مدیریت پورتفوی قرار می گیرد(خورشیدی، 1375).

2-7-مفاهیم و تعاریف سرمایه فکری

به راستی سرمایه فکری چیست و علت توجه و تمرکز سازمانها برای شناسایی و اندازه گیری آن به چه علت است ؟

آیا ترازنامه می تواند ارزش واقعی یک شرکت یا سازمان را مشخص نماید ؟ آیا جایگاهی در ادبیات گزارشات مالی در خصوص حلقه اصلی خلق ارزش یعنی منابع انسانی وجود دارد ؟

یکی از عوامل مهم در الگوی رقابتی شرکتها استفاده و تربیت نیروهای متخصص، استفاده از دانش و تگنولوژی روز در صنعت می باشد، لذا عامل تبدیل منابع به حداکثر ارزش همان حلقه ارزش آفرین در سازمانهاست.

…

5) حسابداري براي آينده:

روش حسابداري براي آينده، توسط ناش تدوین شد و يكي از مدل هاي حسابداري موشكافانه ای است كه در آن دارایي ها برحسب ارزش فعلی جریان های نقدی مورد انتظار تعريف مي شوند. در اين روش نيازي به تفكيك دارایي هاي مشهود از دارایي هاي نامشهود نمي باشد. در حقيقت روش حسابداري براي آينده همانند روش ايجاد ارزش جامع، سيستمي برنامه ریزی شده براي جريانهاي نقدي كاهش يافته است.

اساساً مقدار حسابداري براي آينده، ارزش فعلی تمام  جريان هاي نقدي مورد انتظار آتی در هزينه بازاري سرمايه مي باشد. هزينه بازاري سرمايه نرخ بازدهي است كه سهامداران پيش از خريد سهام شركت انتظار دارند به آن برسند. اختلاف ما بين ارزش حسابداري براي آينده در پايان و ابتداي دوره برنامه ريزي (افزايش در هزينه سرمايه) در حقيقت همان ارزش افزوده دوره مي باشد. ناش در اين روش سرفصل هاي سنتي دارایي ها ….

3-5-الگوی ضریب ارزش افزوده فکری

الگوی ضریب ارزش افزوده فکری مبتنی بر چند مرحله است. در ابتدا الگو با محاسبه توانایی شرکت در خلق ارزش افزوده VA شروع می‌شود. VA تفاوت  بین ارزش خروجی‌ها وورودی‌های شرکت است که در معادله زیر نشان داده می‌شود:

3-6-روش و ابزار گردآوري اطلاعات

مرحله گردآوری اطلاعات آغاز فرآیندی است که طی آن محقق یافته­های میدانی وکتابخانه­ای را جمع­آوری می­کند و به روش استقرایی به طبقه بندی و سپس تجزیه تحلیل آن ها پرداخته و فرضیه های تدوین شده خود را مورد ارزیابی قرار می­دهد و در نهایت حکم صادر می کند و پاسخ  مسئله خود را به اتکای آنها می یابد، به عبارتی اتکای اطلاعات گردآوری شده واقعیت و حقیقت را آن طور که هست کشف می نماید،

بنابراین اعتبار اطلاعات اهمیت به سزایی دارد زیرا اطلاعات غیر معتبر مانع از کشف حقیقت و واقعیت شده و مسئله مورد نظر محقق به درستی معلوم نمی گردد.

برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری و پیشینه مطالعاتی متناسب با موضوع پژوهش از کتاب ها، مقالات داخلی و خارجی و پایگاه های اطلاعاتی استفاده می شود.

در این پژوهش برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه و صورت های مالی بانک استفاده خواهد شد.

لذا روش تجزیه و تحلیل آمار توصیفی و استنتاجی «تحلیل همبستگی و علّی» می باشد.( روش مدل سازي مبتني بر نرم افزارspss) خواهد بود. مراحل اجرایی طرح به شرح زیر است:

-تعاریف و مفاهیم پایه ای ساختار سرمایه انسانی و بانک ملت

-جنبه های نظری رشد سرمایه انسانی و بازده مالی

-بررسی تجربی اجزاء سرمایه انسانی و بازده مالی در بانک ملت

-تجزیه و تحلیل بازده مالی و سرمایه انسانی

-جمع بندی علل و عوامل رشد بانک ملت در سرمایه انسانی و ارایه راهکار

3-7-روش تحلیل

تعیین جامعه آماری در هر تحقیق ضروری است جامعه عبارت است از گروهی از افراد، اشیاء یا حوادث که حداقل دارای یک صفت یا ویژگی مشترک هستند. بنابراین تعریف: «جامعه عبارت است از همه اعضای واقعی یا فرضی که علاقمند هستیم یافته های پژوهش را به آن تعمیم دهیم» (دلاوری، 1378). جامعه تحقيق حاضر بانک ملت کشور خواهد بود. قلمرو زمانی انجام پژوهش از سال 1390 تا سال 1395 در نظر گرفته خواهد شد.

باید توجه داشت که تعریف صحیح  از جامعه دارای اهمیت زیادی است. به عبارتی تعریف جامعه باید چنان بیان شود که از نقطه نظر زمانی و مکانی همه واحدهای مورد مطالعه را در برگیرد و در ضمن با توجه به آن از شمول واحدهایی که نباید به مطالعه آنها پرداخته شود جلوگیری به عمل آید. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه کارکنان بانک ملت تهران می باشد

با توجه به تعداد زیاد شعب بانک ملت در تهران، شعب بانک  در منطقه 2 تهران را در تحقیق حاضر مورد  مطالعه قرار خواهیم داد. تعداد کارکنان  100 نفر در نظر گرفته شد که با استفاده از فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه استفاده شد.  در نتیجه با استفاده از فرمول بالا حجم نمونه برابر با 80 تعیین شد.

3-7-2- آمار استنباطی

در این پژوهش براي آزمون فرضيه­ها از مدل رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. روش آماری مورد استفاده در این پژوهش، روش داده­های ترکیبی می­باشد. در ادامه ابتدا روش   داده­های ترکیبی و آزمون­های مربوط به آن تشریح می­گردد. سپس آزمون­های مربوط به معنادار بودن کل مدل و معنادار بودن متغیرهای مستقل توضیح داده می­شود. در آخر نیز به تشریح آزمون­های مربوط به مفروضات رگرسیون کلاسیک پرداخته می­شود. لازم به ذکر است در این مطالعه برای تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزار لیزرل بهره گرفته شده است.

3-7-4- آزمون معنادار بودن متغیرهای پژوهش

برای بررسی معنادار بودن ضرایب متغیرهای مستقل در هر مدل از آماره t استفاده شده است. فرضیه صفر در آزمون t به­صورت زیر خواهد بود:

4-2- يافته ­هاي تحقيق

يافته­هاي تحقيق در قالب دو بخش (1) آمار توصيفي و (2) آمار استنباطي، در ادامه ارائه خواهند شد.

1-یکی از مهمترین معیارها برای بررسی بهینه بودن ساختار سرمایه استفاده از هزینه سرمایه میباشد. از همین روست که ساختار سرمایه بهینه را ترکیبی از منابع مالی می دانند که دارای کمترین میانگین موزون هزینه سرمایه باشد. این امر از طریق بدست آوردن ارزانترین منابع (کاهش هزینه های عملیاتی از قبیل سود، جایزه،.. ) حاصل می شود که این خود افزایش سود آوری بانک رادر پی دارد.

4-2-2-1- آزمون رگرسیونی

در هر مدل رگرسیونی، باید فرض­های خاصی برقرار باشد که در صورت نقض هر یک از آن­ها، خواص مطلوب برآوردهای عوامل رگرسیون یا آزمون فرضیه، با مشکل مواجه می­شود. برخي فرض­های اساسی رگرسیون عبارتند از:

منابع

1- آذر، عادل و منصور مومنی (1381): آمار و کاربرد آن در مدیریت، جلد دوم، انتشارات سمت، تهران.

2- احدیان­‌پور، دنیا (1390): رابطه شاخص­‌های ارزیابی عملکرد با ارزش ایجاد شده سهام­داران در شرکت­‌های رشدی و ارزشی، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، شماره دوازدهم، زمستان90.

3- اسدی، غلامحسین، اکبر عالم تبریز و شعیب رضایی (1392): تاثیر سرمایه فکری روی ارزش افزوده اقتصادی (EVA) شرکت­‌ها، فصلنامه تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 20، زمستان 92.

فهرست مطالب

فصل اول 1
1-1- مقدمه 2
1-2-مساله مبتنی بر تحقيق 2
1-3-سابقه و اهمیت انجام تحقيق 7
1-4- نوع آوری و کاربردهای تحقیق 10
1-5-روش انجام تحقيق 11
1-6-تعریف واژه ها واصطلاحات فنی 12
1-7- ساختار کلی تحقیق 15

فصل دوم 16
2-1- مقدمه 17
2-2-جایگاه بانک ملت 17
2-3-سیر تاریخی سرمایه فکری 23
2-4-مروری بر ادبیات تحقیق 24
2-5-سرمایه فکری 28
2-6-تصمیمات سرمایه گذاری 30
2-7-مفاهیم و تعاریف سرمایه فکری 32

2-8-پیشینه پژوهش 35
2-8-1-مطالعات داخلی 35
2-8-2-مطالعات خارجی 39

2-9-ویژگی های سرمایه فکری 41
2-9-1-عناصر تشکیل دهنده سرمایه فکری 41
2-9-2-فرایند سرمایه فکری 44
2-9-3-مسائل و مشکلات سنجش سرمایه های فکری 45
2-10- اندازه گیری سرمایه فکری 46
2-11-مدل مفهومی پژوهش 65

فصل سوم 67
3-1- مقدمه 68
3-2- روش تحقیق 68
3-3-آزمون‌های برازندگی مدل کلی 71
3-4- مدلها و متغیرهای تحقیق 71
3-5-الگوی ضریب ارزش افزوده فکری 73
3-6-روش و ابزار گردآوري اطلاعات 76

3-7-روش تحلیل 77
3-7-1- آمار توصیفی 78
3-7-2- آمار استنباطی 78
3-7-3- آزمون معنادار بودن مدل 78
3-7-4- آزمون معنادار بودن متغیرهای پژوهش 79
3-8- خلاصه فصل 80

فصل چهارم 81
4-1- مقدمه 82
4-2- يافتههاي تحقيق 82
4-2-1- آمار توصیفی 84

4-2-2- آمار استنباطی 85
4-2-2-1- آزمون رگرسیونی 85
4-2-2-2- آزمون متغیرهای وابسته 86
4-2-2-3- پایایی متغیرها 87
4-2-2-4- آزمون فرضیههای پژوهش 88
4-2-2-5- تخمین مدل سرمایه 88
4-2-2-6- آزمون فرضیههای اول و دوم 90
4-2-2-7- آزمون فرضیه سوم 92
4-3- خلاصه فصل 93

فصل پنجم 95
5-1- مقدمه 96
5-2- خلاصهای از ماهیت و تحلیلهای تحقیق 97
5-2-1- نتیجه آزمون فرضیه اول 98
5-2-2- نتیجه آزمون فرضیه دوم 99
5-2-3- نتیجه آزمون فرضیه سوم 99
5-2-4- جمعبندی، تفسیر و مقایسه نتایج 100

5-3- پیشنهادهای تحقیق 100
5-3-1- پیشنهادهای کاربردی 101
5-3-2- پیشنهادهایی برای تحقیق های آتی 103
5-4- محدودیتهای پژوهش 104
5-5- نوع آوری های پژوهش 104

منابع 106
الف) منابع فارسی 106
ب)منابع لاتین 109

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب (فصل بندی شده) و 111 صفحه متن (در قالب word ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Lotus(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Lotus می باشند.

قیمت این مقاله 13800 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

همچنین بببنید – مشاهده فهرست مقالات حسابداری

نوشته شده در 22 مهر ۱۴۰۰

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂