«زندگینامه سیمین دانشور»
مقدمه
در میان ملتهای مختلف قدیم جهان، کمتر ملتی مانند ایران، دارای سابقه ادبی و آثار زیبا و گویا به زبانهای مختلف بومی و با لهجه و شیرین وجود دارد.
اندک ملتی مانند ایران دارای سابقه کاوش در مسایل علمی وادبی و آثار مختلف جامع و هنری فرهنگی وجود دارد که از قدیمی ترین آثار تا جدیدترین آنها نشانه های روح بخش و دل انگیز ادبی علمی و عرفانی را در همه جا پرتو اندیشه های ناب از آن به خوبی هویدا است.
متاسفانه در دورانهای مختلف رویدادهای تلخی تاریخ این سرزمین کهن را تحت الشعاع قرار داده است به طوری که ریشه تمدن و فرهنگ ایران زمین را درنوردیدند و زمانی چنان مردم را مایوس و ناامید ساختند که تا مدتی تمدن خود را به فراموشی سپردند.
در این اثنا افرادی طغیان ادبی کرده اند و با ذوق و هنر و فرهنگ تمدن ایران زمین را به مردم یادآور شده اند که خود قابل ستودن می باشد.
بدون اغراق و تردید باید اعتراف کرد که هنوز بعد از گذشت چند قرن به طور کلی آثار کامل این افراد و همچنین شرح زندگانی آنان در اختیار مردم ایران قرار نگرفته و فاصله زیادی بین مردم و این مفاخر ملی، ادبی و تاریخی به وجود آمده است. در این میان که فرهنگهای بیگانه کشور ما را مورد تاخت و تاز ادبی قرار دادند، افراد میهن پرست از لاک بی تفاوتی سر برآورده و عزم خود را جهت زنده نگه داشتن فرهنگ ملی ایران جزم کردند. چنانکه حکیم فردوسی می گوید:
بسی رنج بردم در این سال سی عجم زنده کردم بدین پارسی
در سال 1340 مجموعه داستانی شهری چون بهشت را منتشر کرد که در آن جهان و مسائل زنان ایرانی انعکاس یافته است. اوج کار خانم دانشور را باید رمان شیرین و پرخواننده سووشون دانست.
آثار دانشور
یکی از آثار دانشور به نام شهری چون بهشت است که توجه نویسنده به کودکان است و داستان ما مستقیم و غیرمستقیم به نحوی به کودکان می پردازد، خانواده هایی که فرزندان بسیار دارند و خانواده هایی که در حسرت یک بچه اند و رفتار پدر و مادرها بر کودکان که در رشد و پرورش آنها اثر می گذارد.
دانشور دو مجموعه دیگر از داستانهای کوتاهش را با عنوان به کی سلام کنم و از پرنده های مهاجر بپرس، هر یک شامل ده داستان، به ترتیب در سالهای 1359 و 1371 منتشر کرد، اما بی تردید شهرت خود را هم در ایران و هم در خارج از کشور عمدتاً مدیون نخستین رمانش یعنی سووشون است. این رمان که نخستین بار در سال 1348 منتشر شد تا آذر ماه سال 1356 مجموعاً 7 بار تجدید چاپ گردید؛ به عبارت دیگر سووشون طی هشت سال هشت بار تجدید چاپ شد.
تکنیک های داستان نویسی دانشور
- دور باطل: از دیرباز فرض بر این بوده است که بین ادبیات و واقعیت فاصله ای وجود دارد به عبارتی، هر داستانی استعاره ای است برای توصیف جهان واقع و نه خود آن جهان.
- ویژگیهای فراداستانی: بنا به تعریف پیر یسناء، رمانی را فراداستانی می نامیم که نویسنده در آن خودآگاهی خویشتن را درباره داستانویسی به نمایش گذاشته باشد. به عبارت دیگر در رمان فراداستانی تنش بین تلاش برای ایجاد پندار واقعیت و آشکار کردن ماهیت غیر واقعی آن پندار وجود دارد. نویسنده از یک سو دنیایی داستانی (شبیه واقعیت) برمی سازد و از سوی دیگر تصنعی بودن این دنیای داستانی (غیرواقعی بودن) آنرا نشان می دهد. به این منشور موضوعاتی از قبیل ماهیت ادبیات (این گونه ادبیات چیست یا چه متنی را می توان ادبی محسوب کرد) در چنین رمانهایی توسط راوی یا شخصیت ها مورد بحث قرار می گیرد. این دقیقاً همان کاری است که دانشور در جزیره سرگردانی و ساربان سرگردان انجام می دهد (کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 63، ص 79).
نمای کلی شخصیتها
در بیشتر داستانهای دانشور زنان نقش اصلی را بر عهده دارند. در هفده داستان او شخصیت اصلی زنند. از این عده سه نفر معلم، سه نفر خانه دار، سه نفر بدکاره و رقاصه، دو نفر کلفت، دو تن کارمند غیر معلم، دو نفر نوازنده ویولون و یک نفر دانشجو می باشد.
مردان اصلی داستانها که شخصیت اول یا دومند دوازده نفرند. از این میان سه تن مالک و زمیندار، دو نفر استاد دانشگاه، دو نفر بازیگر، دو نفر پزشک، یک نوازنده ویویلون، یک کارمند و یک نفر کارگر کارهای متفرقه اند. در دو داستان، کودکان پنج و حدوداً ده ساله شخصیت اصلی شمرده می شوند. در دو داستان دیگر کودکان حدوداً دو ساله و محصل نقش فعال دارند.
نام
در داستانهای اولیه اش دانشور نامها را واقعی فرض می کند و برای همین آنرا حذف می کند یا حرف اول القاب را می نویسد. این کار را نویسندگان معمولاً برای واقع نمایی بیشتر می کنند. از اینکه اگر نام جعلی را بگذارند واقع نمایی آن بیشتر خواهد بود و اصولاً خواننده فرصت و حوصله آنرا ندارد که در واقعیت های فردی با همین نام و مشخصات بگردند.
مضمون و محتوی آثار دانشور
بیشترین دغدغه فکری دانشور را زن و مشکلات زنان به خود اختصاص داده است. دانشور به عنوان یک نویسنده زن سعی داشته است ظلم ها، گرفتاریها، جهل و خرافاتی که در ایران بر زنان رفته و می رود را نشان دهد. بیشتر شخصیتها و آثارش را زنان تشکیل می دهند.
دانشور اگر به مردان بپردازد به آنها بیشتر از دریچه چشم زنان می نگرد. مردان در آثار او در ارتباط با زنان معنی پیدا می کنند. زنان خانه دار، کلفتها، معلمان مدارس و دانشگاه و … زنهای داستانهای دانشور را تشکیل می دهند. بیشتر زنان داستانهای دانشور با وجود تحصیلات دانشگاهی دغدغه های عادی زنان خانه دار را دارند. سووشون معروفترین داستان دانشور است که مایه سیاسی و مبارزاتی دارد و در دوران جنگ جهانی اول و اشغال شیراز جریان دارد.
داستان از دریچه چشم زن خانه داری نقل می شود که شوهرش یوسف، جان خود را در مبارزه از دست می دهد. زری از یک سو از فعالیت سیاسی شوهر خود خرسند است و از سوی دیگر از بهم ریختن آرامش زندگی خود و از دست دادن شوهرش می ترسد.
مضمون عمده داستانهای دانشور نیازهای طبیعی مثل عشق، ثروت و آرامش خانوادگی است.
تفاوت خاصی بین مضامین داستانهای او و نویسندگان مرد و حتی دیگر نویسندگان زن دیده می شود.
دانشور زنی است که زندگی را با مشکلات و دشواریهای آن پذیرفته است. بنابراین در پشت داستانهایش آرامش و اطمینان خاطر دیده می شود (عبداللهیان، 1379، ص 73).
دانشور در داستانهای معاصر خود از فنون جدید داستانی که مختص قرن بیستم است استفاده نمی کند. داستانهای او بیشتر تاثیر پذیرفته از سبک و قیاس نویسندگان قرن نوزدهم فرانسه است. پیچیدگی خاصی داستان را از نقطه ای آغاز و به نقطه دیگر ختم می کند. اوج و فرود داستانهایش یکنواخت و قابل پیش بینی است. در مجموعه اول خو هشت داستان را به تقلید از داستانهای نویسنده آمریکایی اُ ـ هنری نوشته است که در مراتب بازنویسی داستانهای نویسنده آمریکایی است. در این بازنویسیها دانشور طرح را حفظ کرد ولی فضا و شخصیت ها و گفتار داستانهای را متناسب با جامعه ایران ساخته است و این داستانها به دلیل اتکاء به داستانهای «اُ ـ هنری» از چارچوب بسیار محکم و قدرتمندی برخوردارند. در داستانهای آخر خود، دانشور نوعی زاویه دید تازه را می آزماید به این معنی که گر چه داستان با شیوه دانای کل است اما دانای کل از دریچه چشم شخصیت اصلی داستان می نگرد.
نقدهای داستانویسی دانشور
سیمین دانشور فاصله بین نویسنده ای تازه و ضعیف را تا نویسنده ای توانا در مدتی طولانی طی کرد. در داستانهای اولیه اش ضعفهای متعدد به چشم می خورد در حدی که می توان مجموعه نخست او را داستان ندانست، بلکه انواع دیگر ادبی مثل مقاله یا نثر ادبی به شمار آورد.
دانشور در جایی تصریح کرده است که در هنگام نوشتن نخستین داستــــانهایش هنوز نویسنده های سرشناس ایرانی را نمی شناخته است. داستانهای دو مجموعه نخستین دانشور پر از احساسات و زیاده رویهای رمانتیک است. در داستان «اشک ها» نویسنده به خود حق می دهد که در داستان داخل شود و بیش از دو صفحه درباره توجه ایرانیان به استادان دانشگاه بنویسد.
نگاهی کوتاه به رمان سووشون
«دلال گفت: فرمودند به آقا عرض کن از خر شیطان بیایند پایین. چه فایده گندمها را میان رعیت تقسیم کنند؟ رعیت که فکر فردایش را نمیکند؛ می رود گندم را در بازار سیاه به چند برابر قیمت می فروشد. آقا خندید و فرمود: برو به زینگر بگو، بگذار به جای اینکه تو و امثال تو روز به روز چاق و چله تر بشوید، رعیت پولدار بشود، دلال گفت: سرجن زینگر فرمودند:
متن، بخشی است از یک صحنه رمان که به کشته شدن یوسف می انجامد. متن، با گفتگویی آغاز می شود که دلال سر جان زینگر ـ جاسوس، مامور و تاجر انگلیسی در دوران جنگ جهانی دوم در جنوب با یوسف بر سر مخالفتهایی که او با عوامل خارجی داشته، و می کوشد او را از این کار بازدارد. گزارش کننده، یکی از خدمتگزاران خانه یوسف و همسر اوست. موضوع مرکزی متن در کل، تهدید و تطمیع عناصر خارجی و واکنش یک مالک میهن پرست نسبت به آن است. البته این موضوع که زمینه محتوی درگیری متن است، در قسمتهای پیشین رمان زمینه سازی شده است و تجسم مشخص آن به آشنایی با فصلهای قبلی رمان بستگی دارد؛ اما با این همه صحنه ای کامل و مستقل است و در آن یکی از بحرانهای ساختاری رمان گره خورده است.
یکی از ویژگیهای شیوه روایت در این رمان ـ که متن ما نیز نمونه ای از ان است ـ این است که نویسنده کوشیده است تا نشان دهد که آنچه را روایت می کند، عینیت خارجی دارد و او تنها به گزارش ادبی آن پرداخته است. این خصلت گزارشی به خوبی در متن بارز است. این خصلت گزارشی تا بدانجا تاکید شده است که دلال از زبان زینگر با عبارت: «فرمودند» و خدمتگزار یوسف با عبارت: «آقا فرمود» صحبت می کنند. در هیچ جای کلام نشانی از دخالت نویسنده دیده نمی شود. یوسف وقتی از مردم سخن می گوید، اغلب زبان گفتاری به کار می برد؛ اما وقتی به زینگر و مطالب او پاسخ می دهد، از کلام رسمی استفاده می کند. به همین گونه گزارش دهنده (خدمتگزار) نیز زبان محاوره ای دارد، ولی گفتار دلال را به زبان رسمی بازگو می کند.
یکی بود یکی نبود
«هیچ جای دنیا تر و خشک را مثل ایران با هم نمی سوزانند. پس از پنج سال دربه دری و خون جگری هنوز هم چشمم از لابلای صفحه کشتی به خاک پاک ایران نیافتاده بود که آواز گیلکی کرجی بانهای انزلی به گوشم رسید که «بالام جان، بالام جان»
متن سرآغاز نخستین داستان مجموعه «یکی بود یکی نبود» است. با آنکه موضوع اصلی که نویسنده به آن توجه داشته، یعنی سرنوشت فارسی گویی در آن هنوز طرح نشده، با این همه معرف سبک سخن جمالزاده است. موضوع مرکزی متن، ناهنجاری در اداره کارهاست که برای کسانی که با سلوک فرنگیها خو گرفته اند، شگفت انگیز می نماید. متن با واکنش احساسی این گونه افراد آغاز می شود که تاب رویارویی بردبارانه با انچه که قبلاً جزیی از واقعیت فرهنگی ـ اجتماعیشان بوده از دست داده اند. از همین رو نیز متن با واکنش به امری که نامنتظر و ناعادی می نماید آغاز می شود.
آثار سیمین دانشور
- کمدی انسانی پیک مرگ و زندگی، نویسنده ویلیام سارایان، مترجم سیمین دانشور.
- باغ آلبالو، نویسنده آنتوان چخوف، مترجم سیمین دانشور
- داغ ننگ، نویسنده ناتانیل هاثورن، مترجم سیمین دانشور
- بنال وطن، نویسنده آلن پیتون، مترجم سیمین دانشور
- دشمنان، نویسنده آنتوان چخوف، مترجم سیمین دانشور
- سووشون، نویسنده سیمین دانشور
- شهری چون بهشت، نویسنده سیمین دانشور
- چهل طوطی، نویسنده جلال آل احمد، نویسنده همکار سیمین دانشور
- آتش خاموش (1327): مجموعه 16 داستان کوتاه، پدیدآورنده سیمین دانشور
- شهری چون بهشت (1340): مجموعه ده داستان کوتاه، پدیدآورنده سیمین دانشور
- سووشون (1348): رمان، پدیدآورنده سیمین دانشور
- به کی سلام کنم (1357): مجموعه داستان کوتاه، پدیدآورنده سیمین دانشور
- جزیره سرگردانی (1373): رمان، پدیدآورنده سیمین دانشور
- از مرغ مهاجر بپرش (1376)، پدیدآورنده سیمین دانشور
علاوه بر این آثاری نیز ترجمه کرده است که عبارتند از:
- بنال وطن، آلن پیتون
- ماه عسل آفتابی، مجموعه داستان.
نتیجه گیری
آنچه از این مقاله می توان نتیجه گرفت این است که در این مقاله ما با سیمین دانشور به عنوان یک نویسنده موفق آشنا شدیم که…
منابع و مآخذ
- کتاب ماه ادبیات و فلسفه، شماره 63
- دانشور، سیمین (27)، آتش خاموش، انتشارات تهران، چاپ اول
- و …
فهرست مطالب
مقدمه 1
آثار دانشور 4
تکنیک های داستان نویسی دانشور 4
نمای کلی شخصیتها 6
نام 6
مضمون و محتوی آثار دانشور 8
نقدهای داستانویسی دانشور 10
نگاهی کوتاه به رمان سووشون 11
یکی بود یکی نبود 14
آثار سیمین دانشور 18
نتیجه گیری 19
منابع و مآخذ 20
مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 20 صفحه متن (در قالب word 
و 
) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله B Nazanin(15) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.
قیمت این مقاله 1900 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید
مشاهده فهرست مقالات مشاهیر 
نوشته شده در 20 دی ۱۴۰۰
لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂
دیدگاهها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.