چگونه توانستم ضعف دانش آموزان پنجم ابتدایی در درس املا را برطرف کنم؟

«چگونه توانستم ضعف دانش آموزان پنجم ابتدایی در درس املا را برطرف کنم؟»

مقدمه

مقطع ابتدایی زیر بنای مقاطع دیگر تحصیلی می باشد و در مقطع ابتدایی نیز پایه اول اساس پایه های دیگر می باشد و هر چقدر دانش آموزان در این پایه بهتر آموزش ببینند در پایه های دیگر راحت تر هستند و بالعکس؛ در پایه اول دو درس ریاضی و فارسی (قرائت فارسی و املای فارسی) کلیدی هستند و بیشترین ساعات به این دو درس اختصاص می یابد و از بین دو درس ذکر شده درس فارسی از اهمیت دو چندانی برخوردار می باشد. طوری که بدون یادگیری درس فارسی، یادگیری دروس دیگر تقریباً غیر ممکن می باشد.

مقطع ابتدایی زیر بنای مقاطع دیگر تحصیلی می باشد و در مقطع ابتدایی نیز پایه اول اساس پایه های دیگر می باشد و هر چقدر دانش آموزان در این پایه بهتر آموزش ببینند در پایه های دیگر راحت تر هستند و بالع(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)ی و فارسی (قرائت فارسی و املای فارسی) کلیدی هستند و بیشترین ساعات به این دو درس اختصاص می یابد و از بین دو درس ذکر شده درس فارسی از اهمیت دو چندانی برخوردار می باشد. طوری که بدون یادگیری درس فارسی، یادگیری دروس دیگر تقریباً غیر ممکن می باشد.

اصول و مبانی املا

مراحل آموزش نوشتن به پنج مرحله زیر تقسیم می شود:

1- آموزش نوشتن غیر فعال (رونوسی)

2- آموزش نوشتن نیمه فعال (املا)

3- آموزش نوشتن فعال پایه یک  (کلمه سازی)

4- آموزش نوشتن فعال پایه دو   (حمله سازی)

5- آموزش نوشتن فعال (خلاق)  انشا و انواع آن

با توجه به مشکل دانش آموزان در مرحله آموزش نوشتن نیمه فعال (املا) است به آموزش املا می پردازیم. مهارت املا نویسی به معنی توانایی جانشین کردن صحیح صورت نوشتاری حروف، کلمات و جمله ها به جای صورت آوایی آنهاست. دانش آموزان بـایـد به این مهارت دست یابند تا بتوانند بخوبی بین صورت تلفظی کلمه ها و حروف سازنـده آن ها پیـونـد مناسبی بـرقـرار کنند بدین ترتیب زمینه لازم برای پیشرفت آنان در درس های جمله(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)طور کلی مهارت نوشتن بهتر فراهم می شود، دانش آموزان هنگام نوشتن املا باید نکاتی را در باره صداهایی که بوسیله معلم در قالب کلمات و جمله ها بر زبان جاری می شود رعایت نمایند:

چگونگی اجرای راه جدید

با دعوت از اولیای دانش آموزان مورد نظر قرار شد که بصورت خصوصی در یک محل روزانه یک ساعت در ساعت مقرر در املا به آنان (دانش آموزان) تدریس شود. در مرحله اول حروف الفبای فارسی تدریس شد و در هر روز تعدادی از حروفاتی که دانش آموزان در آن اشکال داشتند تدریس می شد و آنان به کلمه سازی با آن حروف می پرداختند. استفاده از جدول الفبا کتاب فارسی اول و کارت های تنـد خوانی، ترکیب صامت با مصوت کمک موثری در یاد گیری دانش آموزان می کرد.

پس از یک هفته از کتاب فارسی دوم استفاده کردیم. در ابتدا قسمتی از درس (یک پاراگراف) قرائت می شد و دانش آموزان با دقت به کتاب خود نگاه می کردند، بعد آنها قسمت گفته شده را می خواندند و غلط(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)د در یک دفتری یادداشت می گردید و دفعات بعدی ابتدا غلط ها تکرار و تمرین می شد (خواندن و نوشتن). وقتی که دانش آموزان در خواندن درس جدید مهارت کافی بدست می آوردند. مرحله نوشتن آغاز می گردید. سعی  می شد هنگام نوشتن متنی، متن ها خوانده شده بعد نوشته شود. ین کار ادامه داشت و روز به روز پیشرفتی در وضعیت دانش آموزان مشاهده می گردید. طوری که ت(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)ا آنان، آنان در کلاس خویش زنگ املا بیش از سه چهار کلمه نمی توانستند بنویسند و به جرات می توان گفت نمی دانستند چگونه بنویسند و چی بنویسند و بخش و صدا کشی برای آنان نا مفهوم بود. اما بعد از تدریس خصوصی به مرور توانستند متن املای دوم را همانند سایر دانش آموزان بنویسند و نمرات بالاتری بگیرند.

برخي علل غلط نويسي دراملا

1-  آسيب هاي زيستي يا ژنتيكي:مانند آينه نويسي ووارونه نويسي

2- ناتواني جسمي:گوش، چشم و توان دست(بد خطي از ناتواني جسمي ناشي مي شود)

3- نبود هماهنگي بين مغزوچشم ودست

4- نبود هماهنگي كامل درگوش دادن، صحبت كردن، خواندن و نوشتن

5- وجود تفاو(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)مادري و زبان نوشتاري

6- آموزش ناكافي، نا صحيح و غير روشمند

7- نداشتن دقّت و تمركز دانش آموز در نوشتن و يادگيري مفهوم كلمات

8- نوشتن در حفظ (املا) كه عملي تركيبي است و بسيار دشوار. (برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)دايي هنوز به

مرحله اي از رشد نرسيده اند كه چند كار پيچيده راكامل انجام دهند. درچنين حالتي، گوش، دست، حافظه، وضعيت جسمي، اراده ي نوشتن و… بايدباهم هماهنگ باشند.

راهكارهايي براي افزايش مهارت نوشتن يا درست نويسي

1-  رونويسي دا(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!) كه به آنها علاقه دارند.

2-  خواندن برنامه اي وهدفدار

3- بازنويسي با ايجاد تغييرات جزيي

4- نوشتن اگاهانه ازروي حافظه

5- نوشتن خودبه خودي وبدون (برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)مرين هر چه مي خواهي بنويس)

راهبردهايي براي تقويت درست نويسي(هدف املا)

1-  انجام تمرينات تقويت شنيداري(حافظه ي صوتي)

2- انجام تمرينات ديداري(حافظه ي بصري)

3- بهره گيري ازروش چند حسي(ديدن. شنيدن. لامسه. فهم كلمه. اداي كلمه وتصوير كلمه). انگشت نويسي درفضا. كارت هاي مخصوص نوشتن. گروه نويسي. ببين وبنويس. لغت نامه ي دانش آموز. نوشتن نفربه نفر. 

روش آموزش وافزايش مهارت درست نويسي(فرنالد)

1-  دادن اطمينان به دانش آموزان دراين باره كه اين روش موفقيتش راتضمين مي كند(اثررواني مثبت)

2- انتخاب كلمه اي توسط دانش آموز(براساس علاقه ي دانش آموز)

3- نوشتن كلمه توسط معلم روي كارتي10در15سانتي متري مقابل چشم دانش آموزوتلفظ كلمه توسط معلّم.

4- ردگيري انگشتي توسط دانش آموزان. تلفظ كلمه ونوشتن آن توسط دانش آموزان روي كاغذبه صورت فردي.

انواع املاهاي قابل اجرا دركلاس رابراي پربارتركردن اين درس. وايجادرقابت وانگيزه ي سالم دردانش آموزان.

1- كارتي:

معلم دانش آموزان راگروه بندي ميكندوبه هرگروه يك كارت كلمه مي دهد. دراين كارت كلمات زيادي نوشته شده اند كه ارزش املايي دارند. پس از مدت زمان مشخص. معلم كارتهاراجمع مي كند. سپس از گروه هامي خواهد. هرچه رادرذهن دارند داخل(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)سند. درپايان يك نفر به نمايند گي ازگروه. كلمات نوشته شده دردفتررابلندمي خواند.

2- رقابتي:

فراگيران رابه چند گروه تقسيم مي كنيم وازآنهامي خواهيم درهرگروه اشكالات املايي خودرادرنظربگيرند. سپس با آن كلمات يك متن املا تهيه كنند. هر گروهي كه زودترمتن راآماده سازد نماينده اي تعيين مي كند تا متن را براي تمام دانش آموزان بگويد.

آموزش املابه شيوه ي بازي و مسابقه دركلاس درس

آموزش از طريق بازي، فرايندياددهي ويادگيري را سريع وآسان مي كند. پس بهتراست، همكارن گرامي درامرتدريس ازاين شيوه ي موثر استفاده نمايند. چند نمونه ازبازي هايي راكه دربرطرف كردن ضعف املايي دانش آموزان كمك مي(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)ررسي مي كنيم:

روش كار: دركلاس يا حياط مدرسه جدول حروف الفبا رابه شكل هاي دلخواه نقاشي مي كنيم. مثلابه شكل دايره يا مارپيچ ويا به شكل جدول معمولي.

1-  فراگيرنده راتشويق مي كنيم تاحرفي را كه روي تخته كلاس يا روي دايره ي رسم شده درحياط مي بيند، مثلاحرف(ص)پيدا كند وروي آن بايستد (تقويت حافظه ي ديداري)

2- معلم اسم حرفي يا حروفي ازالفباراتلفظ مي كند. فراگيرنده ضمن پيداكردن آن حرف در جدول، روي آن مي ايستد(تقويت حساسيت شنوايي)

3- فراگيرنده چندحرف ازحروف الفبا راپشت سرهم مي شنود. سپس بايدبه ترتيبي كه شنيده است، روي آن حروف حركت كند. (تقويت حافظه ي شنوايي وتوالي شنوايي)

4- يكي ازفراگيران آرام آرام روي حروف راه مي رود. دانش آموزان ديگر، اسم آن حروف را تكرار مي كنند (شناخت حروف ازطريق حافظه ي بصري)

5- كلمات مشكل درس براي دانش آموزان ديكته مي شود. مثلادرموردكلمه ي (مخصوص) فراگيرن(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)آن به ترتيب حركت مي كند وساير دانش آموزان صحت آنرا تاييد مي كنند. (استفاده از الگوي قضاوت عملكرد روي شاگرداني كه تاييد مي كنند ونوشتن املاي كلمات باراي فراگيرنده اي كه روي حروف كلمه حركت مي كند. )

6- معني ومفهوم كلمات مشكل درس گفته مي شودوفراگيرنده شكل صحيح كلمه را مي نويسد. مثلا املاومعني كلمه ي وسيع راروي دايره يا جدول مشخص كنيد(معني و املاي لغات)

عمده ترین مشکل املایی دانش آموزان

1- نارسانویسی:

نارسا نویسی به وضعیتی اطلاق می گرددکه دانش آموزان قواعد نگارشی در هنگام نوشتن رعایت نمی کند، تمام کلمه یا بخشی از حروف آن را نتواندهم اندازه و هم شکل طبق قواعد نگارشی بنویسد، همچنین ن(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)ش در مورد استثناها و قواعد نگارشی جزو این دسته از مشکلات است.

علل ضعف حافظه ی دیداری:

– نقص آموزش معلم

– عدم تمرین وتکرارحروف هم صداتوسط دانش آموز

– دانش آموز قادر نیست تصویر کلمه را در ذهن خود تجسم کند (تجسم ذهنی کلمه)

– نشناختن حروف

– ناتوانی در ترکیب حروف

3- ضعف در تمیز دیداری:

در این نوع مشکل املایی، دانش آموز جزييات کلمه را رعایت نمی کند مثل از سه دندانه (س) یکی را نمی نویسد، یا از نقطه ها کم و زیاد می کند مثال:

کلمه آش آس

همچنین ناتوانی در تمیزوتشخیص تفاوت یک چیز از (برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)تشخیص حروفی که دارای تصویر فضایی مشابهی هستند مانند ج بجای چ – د بجای ذ- ک بجای گ و بالعکس. بر اساس تحقیقات انجام شده 25 در صد از مشکلات املایی دانش آموزان مربوط به ضعف در تمیز دیداری است

برای رفع این مشکل می توان تمریناتی از قبیل مشابهت ها، تفاوت ها انجام داد.

4- حساسیت شنوایی

برخی ازمشکلات املایی از ضعف شنوایی ناشی می شود در این نوع اختلال املایی دانش آموز به علت ضعف شنوایی برخی از صداها را نمی شنود یا اینکه آن را اشتباه می شنود. پایین بودن حساسیت شنوایی عامل اصلی این اختلال است نمونه ی این نوع اختلال:

نوشتن مسواک به صورت مسباک

نوشتن زنبور به صورت زمبور

علاوه بر اشتباه در نوشتن کلمات گاهی جا انداختن برخی از حروف وکلمات نیز از ضعف شنوایی است.

شیوه ی تلفظ معلم نقش اساسی دارد با تلفظ شمرده ورسابودن صدای معلم عمده ی این مشکل حل خواهد شد.

5- عدم دقت و توجه

برخی از مشکلات املایی نیز مربوط به بی دقتی دانش آموز در دندانه و نقطه، تشدید و جایگزینی نا درست آنها

واشتباهاتی در سرکش، تشدید، می باشد

علل اشتبا(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)دانه. :

1- نا آشنایی با شکل کلی دندانه و حروف دندانه دار

2- نا آشنایی با نوشتن شکل دندانه در کلمه

3- اشتباه در شمارش دندانه های حروف دندانه دار مثل کلمه نیستند.

اشتباه در نوشتن شکل حروف دندانه دار در خط تحریری.

راه کار عملی برای شناسایی و برنامه ریزی مشکلات املایی دانش آموزان

یکی از مشکلاتی که دانش آموزان با آن مواجه می باشند ضعف املا است. اولین گام برای بر طرف کردن هر ضعفی شناخت آن می باشد. اگر معلم و مربی به موقع و دقیق مشکلات دانش آموزان را تشخیص دهد می تواند سریع راه حل مناسب ومنطقی ر(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!)خاب، و در جهت بهبود وضعیت آموزشی دانش آموزان اقدام نماید.

مشکلات درس املا مانند سایر دروس نیاز به راه حل های مختلف و کلید مخصوص خود دارد. چه بسا تلاش های معلم و دانش آموزان به علت این که ضعف درسی و راه حل مناسب انتخاب نشده بی نتیجه می ماند.

نتیجه گیری

اگر معلمان درس املا را همان طور که جدی می گیرند روش تدریس آن را نیز مطابق با(برای دریافت کل مقاله، آنرا بخرید!) مراکز تربیت معلم تدریس کنند

فهرست مطالب

مقدمه 1
تجزیه و تحلیل اطلاعات 2
خلاصه یافته های اولیه 2
اصول و مبانی املا 2
روش تدریس املا 4
معیارهای ارزشیابی 4
چگونگی اجرای راه جدید 7
گرد آوری اطلاعات 8
برخي علل غلط نويسي دراملا 9
آموزش املابه شيوه ي بازي و مسابقه دركلاس درس 14
عمده ترین مشکل املایی دانش آموزان 16
راه کار عملی برای شناسایی و برنامه ریزی مشکلات املایی دانش آموزان 21
نتیجه گیری 23
منابع 24

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب و 24 صفحه متن (در قالب و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Nazanin(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 5300 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات آموزش و پرورش

مشاهده مقالات دیگر اینجا

نوشته شده در 2 اسفند ۱۴۰۱

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂