بررسی رابطه بین هیجان خواهی و ارتکاب به جرم نوجوانان بزهکار 18-13 ساله (معتاد و سارق)

«نوجوانان بزهکار»

مقدمه

     آنچه در اين پژوهش در مورد آن به بحث و تفحص مي پردازيم، عبارت است از بررسي رابطه ي هيجان خواهي بي بزهكاري.

     در دوره هاي اخير گروهي از روانشناسان به اين نتيجه رسيدند كه نظريه هاي شخصيتي جامع نظر فرويد، يونگ و ديگران كه كوشيده اند به همه ي سؤال هاي مربوطه به آدمي پاسخ بگويند، در اين پاسخگويي ناتوان و عاجز مانده اند، زيرا پيچيدگي انسان و علل و عوامل متعدد رفتاري او بيش از آن است كه نظريه هر قدر هم جامع بتواند به همه ي مسائل انساني پاسخ دهد. اينان معتقدند كه به جاي توجه به ساختن نظريه هاي جامع، بهتر است نظريه هايي وضع شوند كه تنها يكي دو جنبه از شخصيت انسان را، اما به طور كامل تر مورد مطالعه و بررسي قرار دهند. (كريمي، 1370، ص 160).

بيان مسئله

     از آغاز زندگي بشر تاكنون در هر جامعه و جمعيتي، كوچك يا بزرگ، پيشرفته يا عقب مانده، شهري يا روستايي، به هر حال و به هر صورت چون آثار حيات و زندگي در آن جامعه به چشم خورده است متعاقب آن هنجارها و رفتاري نابات خلاف شئون آن اجتماع از بعضي از افراد ظاهر گرديده كه موجبات سلب آسايش ديگران را فراهم آورده

موضوع پژوهش

     بررسي رابطه ي بين هيجان خواهي و ارتكاب به جرم بين نوجوانان 13 تا 18 ساله بزهكار (معتاد و سارق).

ضرورت و اهميت پژوهش

     آمار سال 1988 در امريكا نشان مي دهد كه در هر 21 ثانيه يك جرم جنايي در اين كشور گزارش مي شود (ستوده، ميرزايي و پازند، 1376، ص 131).

هدف پژوهش

     با توجه به توضيحاتي كه ارائه شد هدف ما در پژوهش جاري اين است كه ارتكاب به جرم را با هيجان خواهي مؤلفه هاي ويژگي هيجان خواهي نوجوانان پسر بزهكار (معتادين و سارقين)‌13 تا 18 ساله را در كانون اصلاح و تربيت بررسي كرده و متعاقب نتايج كسب شده پيشنهادهاي پژوهشي و درماني متناسب را ارائه نمائيم.

تعاريف عملياتي متغيرها

     اصطلاحات اصلي كه در موضوع و فرضيه هاي تحقيق مورد استفاده قرار گرفته اند را به دو صورت نظري و عملياتي تعريف مي كنيم.

1. هيجان خواهي

     الف)‌ تعريف نظري: دومين ويژگي شخصيت است كه بر اساس خلق و خو، انگيختگي و سطح بهينه ي تحريك قرار دارد. طبق نظر زاكرمن هيجان خواهي، صفتي است كه ويژگي آن نيزا به هيجان و تجربه هاي متنوع، جديد و پيچيده و ميل به اقدام خطرهاي جسماني و بدني به خاطر خود اين تجربه هاست. (مارشال ريو،‌ ترجمه ي سيد مهدي، 1380، ص 235)

     ب) تعريف عملياتي: در اين پژوهش منظور از هيجان خواهي نمره آزمودني در شكل پنجم مقياس هيجان خواهي ماروين زاكرمن در نظر گرفته شده است.

2. هيجان زدگي و ماجراجويي

     الف) تعريف نظري: تمايل پرداختن به فعاليت هاي جسماني و ماجراجويي است. اين فعاليت ها شامل فعاليت هاي بيروني و غير رقابتي است كه خطر، چالش شخصي، و خطر پذيري در آن است، مثل پرواز كردن، پرش چتر، موتور سواري، رانندگي با سرعت زياد و كوهنوردي (مارشال ريو،‌ ترجمه ي سيد مهدي، 1380، ص 236)

پيشينه ي پژوهش

     بزهكاري ويژه يك جامعه يا يك فرهنگ نيست و همه جوامع بشري و تمام فرهنگ ها در دام آن گرفتارند. معنا و مفهوم (بزه)‌ در تمام جوامع بشري، يعني انجام برخي اعمال عليه قانون، كه اين اعمال مي توانند داراي ماهيت هاي گوناگوني باشند.

هيجان خواهي

     دومين ويژگي شخصيت است كه بر اساس خلق و خو، انگيختگي و سطح بهينه ي تحريك قرار دارد. طبق نظر ماروين زاكرمن (1978ـ 1979)، ساختار هيجان خواهي به مقدار انگيختگي كه دستگاه عصبي مركزي شخصي (مغز و نخاع شوكي) از منابع بيروني تحريك نياز دارد، مربوط است (مارشال ريو، ترجمه ي سيد مهدي،‌ 1380، ص 235). زاكرمن يك پرسش نامه ي نوشتاري 40 ماده اي ساخت كه آن را مقياس هيجان خواهي (SSS) ناميد. او براي ساختن اين آزمون آن را در مورد افراد بسياري كه رفتارشان به تعريف هيجان خواهي او مطابقت داشتند اجرا كرد.

اين ها افرادي را شامل مي شدند كه داوطلب شركت در آزمايش هاي روان شناختي بودند كه آن ها را با تجربه هاي جديد مواجه مي كردند،‌ اشخاصي كه كارشان خطر جسماني را در برداشت (مثل افسران پليس، رانندگان مسابقات اتومبيل راني) و افرادي كه به تجربه كردن مواد مخدر و انواع تجربه هاي جنسي اعتراف كرده بودند. نمره هاي (SSS) آن ها با نمره هاي افرادي كه ترجيح مي دادند از اين گونه فعاليت هاي پرمخاطره و جديد اجتناب كنند مقايسه شد.

آن هايي كه عمدتاً فعاليت هاي غير عادي را جستجو مي كردند نمره ي بالايي در (SSS) گرفتند و آن هايي كه فعاليت هاي كم مخاطره را ترجيح مي دادند نمره كلي كسب كردند (شولتز و شولتز،‌ 1994، ترجمه ي سيد مهدي، 1381، ص 525)

ويژگي هاي افراد هيجان خواه

     زاكرمن و همكاران وي دريافتند كه هيجان خواهي در نتيجه ي سن تغيير مي كند. افراد جوان تر بيشتر از افراد مسن تر به جستجوي حادثه، ريسك و تجربيات جديد گرايش دارند نمره هاي آزمودني هاي نوجوان تا 60 سال نشان دادند كه هيجان خواهي با افزايش سن كاهش مي يابد و حدود 20 سالگي آغاز مي شود.

ماهيت هيجان خواهي

     زاكرمن معتقد است كه هيجان خواهي والدين در درجه ي اول يك صفت ارثي است ولي در عين حال تحت عوامل موقعيتي يا محيطي نيز قرار دارد.

هيجان خواهي و برونگرايي و درون گرايي

     كساني كه هيجان خواهي زيادي دارند، از نظر خود محوري بيشتر برون گرا، خودمختار، جسور، ناهمرنگ يا ناپيرو، و در ابراز هيجان هاي خود هستند بي پروا هستند.

تعريف نوجواني

     اين دوره حدود سني 12 تا 18 سالگي را در برگرفته و مرحله ي انتقال از دوران طفوليت به دوره ي جواني است. اين دوره توأم با تحول جسمي و رواني فرد بوده و رشد سريع اعضا سبب هوس ها و احساسات و روياهاي گوناگون گشته و با شروع دوره ي بلوغ احساساتي مهم و تازه، اميال شديد و نامعلوم در نوجوان پيدا شده

بزهكاري

     در اكثر كشورهاي جهان كلمه ي بزهكار به فرد 13 الي 18 ساله اي اطلاق مي شود كه مرتكب عمل خلاف قانون شده باشد. از آنجا كه واژه ي بزهكاري يك اصطلاح حقوقي و قانوني است تا يك مفهوم روان شناختي، عملي كه در يك زمان، مكان و فرهنگ خاص بزه تلقي مي شود

مفهوم طفل بزهكار در ايران

     در ايران طفل بزهكار به كسي گفته مي شود كه مرتكب عملي گردد كه قانون و يا شرع ارتكاب آن را وضع كرده است و يا ترك عملي كه انجام آن را واجب و لازم دانسته است چنين كسي كه در اسلام گنهكار و بزهكار شناخته مي شود و اگر توبه نكند بايد مجازات شود چه براي جرمش حد و حكمي مشخص تعيين شده و يا نشده باشد در صورت دوام به دستور حاكم شرع و مجتهد جامع الشرايط و مرجع صلاحيت دار تأديب و تعزيز مي شود. (شامبياتي، 1380، ص 23)

علل و انگيزه هاي سرقت (تبيين زيست شناختي)

     در بررسي علل و  انگيزه هاي سرقت مي توان از عوامل متعددي نام برد كه چند نمونه ي آن به اختصار بدين شرح است:

1ـ عوامل ذهني:

مانند هوش كم يا زياد، استعدادهاي فردي و نظاير آن

علل و انگيزه هاي رواني ـ عاطفي سرقت (تبيين روان شناختي)

1.فقر عاطفي:

     فقر عاطفي از عوامل فردي سرقت است كودكاني كه از اختلالات عاطفي شديد رنج مي برند. معمولاً در خانواده هايي رشد يافته اند كه در اثر طلاق از هم پاشيده شده اند يا والدين تربيت مناسبي را براي فرزندان در نظر نگرفته اند. مرگ يكي از والدين و تبعيض بين فرزندان حالت هايي چون انزوا طلبي، افسردگي و اختلالات رفتاري در كودكان به وجود مي آورد و اين عومل به نوبه ي خود ارتكاب جرم را تسهيل مي كند.

2. ناكامي:

     ناكامي يا محروميت اصطلاحي است كه در زمينه ي شكست در ار ضاي تمايلات به كار مي رود و مراد از آن عدم امكان نيل به هدف است. وقتي انسان ميل دارد به هدف برسد، ولي به علت برخورد با مانع يا موانع چند به آن هدف دست نمي يابد، مي گوئيم در او ناكامي ايجاد شده است.

عوامل اعتياد در بين نوجوانان

1.فشار گروه همسالان:

     همسالان در سوق دادن نوجوانان به مصرف مواد نقش مؤثري دارند. يكي از مهم ترين عوامل در پيش بيني اينكه يك نوجوان در آينده به چه ماده اي معتاد خواهد شد، اين است كه بدانيم رفقاي او (به ويژه بهترين و نزديك ترين دوستش) چه نوع ماده ي اعتياد آوري را مصرف مي كنند. وقتي نوجوانان مصرف برخي از مواد مخدر را تأكيد نكنند، همسالان آن ها نيز به مصرف چنين موادي كمتر گرايش نشان مي دهند.

2. روابط خانوادگي:

     يكي از عوامل مؤثر در ايجاد اعتياد، نوع رابطه ي نوجوانان با والدين اوست در خانواده هاي مقتدر و اطمينان بخش كه والدين به تدريج به فرزندان خود استقلال اعطا مي كنند، گرايش به مواد مخدر كمتر است برعكس در خانواده هاي مستبد، متخاصم و سهل انگار، موارد اعتياد افزايش مي يابد. برخي از نوجوانان مصرف مواد را به عنوان راهي براي عصيان يا جلب توجه والدين انتخاب مي كنند.

مقدمه

     با توجه به اينكه هر پژوهشي مبتني بر مقاصد و روش هاي است هدف و روش هاي انجام هر تحقيق نيز به ماهيت موضوع، امكانات زماني، مكاني، اقتصادي، ملاحظات اخلاقي و توانايي محقق در كنترل شرايطي كه به نوعي در ظهور متغير وابسته مؤثر واقع مي شوند، بستگي تام دارد. بنابراين تحقيق حاضر يك تحقيق كاربردي تلقي مي شود. زيرا هدف آن آزمون مفاهيم نظري در موقعيت هاي مسائل واقعي است. (بست، 1983، ترجمه ي شريفي، طالقاني، 1371، ص 40)

روش تحقيق

     روش تحقيق حاضر روش علّي ـ مقايسه اي است. علت نام گذاي مذكور اين است كه در اين روش علت هاي احتمالي يك الگوي رفتاري جستجو مي شود. براي اين منظور، آزمودني هايي كه داراي رفتار مورد مطالعه هستند با آزمودني هايي كه اين رفتار در آن ها مشاهده نمي شود، مقايسه مي شوند اين روش را غالباً پژوهش «پس رويدادي» مي نامند زيرا اشاره به مواردي دارد كه در آن ها علت از پيش رخ داده است و مطالعه ي آن در حال حاضر از طريق اثري كه بر متغير ديگر ـ كه معلول خوانده مي شود ـ گذارده برجا مانده است امكان دارد. (دلاور، 1376، ص 392)

ابزار تحقيق

     در اين پژوهش از پرسش نامه ي 40 ماده اي هيجان خواهي زاكرمن كه نام اختصاري SSS را به خود دارد استفاده شده است كه اين پرسش نامه شامل 4 مؤلفه ي به هم پيوسته است و هر يك از مواد پرسش نامه SSS‌ دو موقعيت يا دو فعاليت را به آزمودني پيشنهاد مي كند تا از بين آن ها يكي را كه ترجيح مي دهد برگزيده و علامت بزند كه مورد اولي فعاليتي پرتحرك است (مورد A) در حالي كه مورد دومي فعاليتي كم تحرك است (مورد B)‌. (مارشال ريو، ترجمه ي سيد مهدي، 1380، ص 235)

فنون پردازش داده ها

     براي تجزيه و تحليل داده و ها و اطلاعات تحقيق از روش هاي آمار توصيفي و استنباطي استفاده شد كه شامل موارد زير مي باشد:

1.آمار توصيفي: ميانگين،‌ انحراف معيار و نمودار.

2. آمار استنباطي: آزمون مقايسه اي دو ميانگين + مستقل.

نتيجه گيري

     گسترش مفهوم تهيج طلبي به عنوان يك متغير خلقي داراي پايه ي زيستي، زمينه را براي طرح تفاوت هاي فردي در سطح بهينه ي برپايي فراهم ساخت. اگر آنچنان كه زاكرمن (1979) مي گويد، سطح بهينه ي برپايي در افراد متفاوت باشد، «زود انگيختگي» هيجان در افراد مختلف را مي توان بر حسب اين سطح بهينه متفاوت در نظر گرفت. به سخن ديگر مي توان انتظار داشت،

     نكته ديگري كه در نتايج جلب نظر مي كند، مربوط به متغير «ملال پذيري» است يافته هاي پژوهش حاضر بيانگر آن است كه ميانگين متغير ملال پذيري در دو گروه سارقان و معتادان، با يكديگر تفاوت معنادار وجود دارند و گروه سارقان بالاترين سطح ميانگين ها را در اين متغير داشته اند.

محدوديت هاي تحقيق

1. كمبود زمان كافي براي انجام كار جامع تر.
2. نداشتن سواد و فهم كافي از سوي برخي آزمودني ها براي پاسخگويي به سؤالات.
3. عدم همكاري آزمودني ها مشكل ديگري بود كه در اين تحقيق با آن مواجه بوديم.

پيشنهادات

1. كوشش در شناخت بهتر ريشه هاي بزهكاري و شناساندن آن به جامعه.
2. يافتن رهكارهايي جهت پيشگيري از بروز بزهكاري و جلوگيري از ارتكاب مجدد جرم.
3. ايجاد مشاغل مختلف در جامعه جهت از بين رفتن معضل بيكاري در جامعه.
4. ايجاد مراكز تفريحي سالم در سطح شهر براي سرگرمي نوجوانان و جوانان.

منابع و مآخذ

1. احدي، حسن، و محسني، نيكچهر (1370). روانشناسي رشد: مفاهيم بنيادي در روانشناسي نوجواني و جواني. تهران:‌ پرديس.
2. احدي، حسن، و جمهري، (1380). روانشانسي رشد:‌نوجواني، جواني، ميانسالي،‌ پيري. تهران: پرديس.
3. بست، جان، (1371). روش هاي تحقيق در علوم تربيت و رفتاري (ترجمه ي حسن پاشا شريفي و نرگس طالقاني). تهران: انتشارات رشد.
4. دلاور، علي (1376). مباني نظري و عملي پژوهش در علوم انساني و اجتماعي، تهران: انتشارات رشد.
5. دلاور، علي (1376). احتمالات و آمار كاربردي در روان شناسي و علوم تربيتي، تهران: انتشارات رشد.
6. دانش، تاج زمان (1372). اطفال و نوجوانان بزهكار، تهران:‌مؤسسه ي تهران تايمز.

فهرست مطالب

فصل اول
مقدمه 2
بيان مسئله 3
موضوع پژوهش 3
ضرورت و اهميت پژوهش 3
هدف پژوهش 4
فرضيه هاي پژوهش 5
تعاريف عملياتي متغيرها 5

فصل دوم
پيشينه ي پژوهش 8
هيجان خواهي 8
ويژگي هاي افراد هيجان خواه 9
ماهيت هيجان خواهي 9
هيجان خواهي و برونگرايي و درون گرايي 10
تعريف نوجواني 10
بزهكاري 11
مفهوم طفل بزهكار در ايران 11
علل و انگيزه هاي سرقت (تبيين زيست شناختي) 11
علل و انگيزه هاي رواني ـ عاطفي سرقت (تبيين روان شناختي) 12
اعتياد 13
عوامل اعتياد در بين نوجوانان 14

فصل سوم
مقدمه 17
روش تحقيق 17
جامعه ي آماري 17
نمونه و روش نمونه برداري 18
ابزار تحقيق 18
فنون پردازش داده ها 18

فصل چهارم
مقدمه 20
نتيجه گيري 20
محدوديت هاي تحقيق 21
پيشنهادات 22
منابع و مآخذ 23

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب (فصل بندی شده) و 24 صفحه متن (در قالب word ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B zar(14) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 2400 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات اجتماعی، سیاسی و حقوقی

نوشته شده در 18 مهر ۱۴۰۰

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂