بررسی رابطه مطالعه کتابهای غیر درسی بر بهداشت روانی دانش آموزان پایه پنجم دبستان

«بررسی رابطه مطالعه کتابهای غیر درسی بر بهداشت روانی دانش آموزان پایه  پنجم دبستان»

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه مطالعه کتابهای غیر درسی بر بهداشت روانی دانش آموزان دختر پایه پنجم دبستان، نوع پژوهش از نظر کاربردی، از نظر اندازه گیری تعداد کتاب کمی گسسته و بهداشت روانی کمی پیوسته، از نظر دستکاری متغیرها، فعال و از نظر کنترل متغیرها غیر آزمایشی ـ همبستگی است.

جامعه آماری شامل تعداد 400 دانش آموزان در دبستان، 50 نفر آنها که در کلاس پنجم در سال تحصیلی 88-87 مشغول به تحصیل می باشند که 50 نفر دانش آموز پایه پنجم به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش نمونه گیری غیر تصادفی ـ اتفاقی با ابزار تیت بهداشت روانی پرامود کومار اجرا گردید در ضمن تعداد کتابهای مطالعه شده توسط افراد گروه نمونه از دفتر کتابخانه مورد بررسی قرار گرفت.

مقدمه

حضرت علی (ع) می فرماید: «هر آن که کس که با کتاب آرامش یابد راحتی و آسایش از او سلب نمی گردد». انسان موجودی کمال گرا است و با سکون و سکوت سازگاری ندارد. او همیشه بدنبال راهی است که یک قدم پیش گذارد و گره هایی از مشکلات خود بگشاید. بنابراین او برای پیشرفت در عرصه های زندگی احتیاج به شناخت نسبتا کاملی از خود و جامعه دارد و باید با گذشته و آینده ارتباط بر قرار کند. آیین مقدس اسلام، فراگیری علم و دانش را عاملی برای رشد و پویایی و تعالی جامعه بر شمرده است.

از پیامبر عظیم اسلام نیز روایت شده است: «هرکس در جستجوی دنیاست، باید دانش فراگیرد و هرکس به آخرت وابسته است باید از علم بهره گیرد و هرکس دنیا و آخرت هردو را می خواهد باز هم گریزی از دانش آموزی ندارد». و در جای دیگر می فرماید: «اگر روزی بر من بگذرد که در آن روز به علم و دانش من افزوده نشود آن روز، روز مبارکی نیست.»

بیان مساله

سرعت کشف و پیدایش علوم و فنون جدید به حدی است که انتقال دستاوردهای نوین علمی و فنی از طریق کتب درسی و آموزش کلاسیک مدرسه ای به دانش آموزان و دانشجویان امکان پذیر نیست و باید چاره ای دیگر اندیشد.

صاحب نظران تعلیم و تربیت معتقدند در آموزش و پرورش جدید باید بر روش آموختن بیش از انتقال معلومات و اطلاعات موجود به دانش آموزان نه امکان پذیر است و نه چاره ساز. نسل جدید باید روش آموختن برای زیستن را بیاموزد تا بتواند در آینده زندگی کند. بنابراین لازم است نگرش دانش آموز محوری و خود خوانی و فرهنگ تحقیق و مطالعه و خود آموزی را در بین آنان گسترش داد.

ضرورت پژوهش

این تحقیق به دلایل زیر حائز اهمیت است:

یکی از شاخص های مهم توسعه یافتگی سطح سواد و میزان دانش افزایی در جامعه مطالعه کتاب است. کتاب در واقع یک وسیله جهت پرورش استعداد ها و افزایش توانایی و در یک کلام، سازنده انسان های آگاه و روشنگر است. وقتی در خبرها می خوانیم که سهم هر ایرانی از مطالعه کتاب غیر درسی تنها یک دقیقه در شبانه روز است و هنگامی که این رقم را با کشورهای توسعه یافته مقایسه می کنیم این سوال مطرح می شود که علت چیست؟

روش های خواندن متن (مطالعه)

امروزه خواندن و مطالعه منحصر به مشاغل خاصی نیست. تنها دانشمندان استادان و معلمان نیستند که باید مطالعه کنند. بلکه ضرورت های منعبث از فلسفه تعلیم و تربیت جدید باعث شده است که خواندن کتاب های غیر درسی و اختصاصی وقت به مطالعه از لوازم اساسی و اجتناب ناپذیر زندگی همه انسان ها به شمار آید. طبیعی است برای گسترش امر خواندن در جامعه باید از دوران دبستان طریقه صحیح خواندن و روش های مطالعه را به دانش آموزان بیاموزیم و عادت مطالعه را در آنان تقویت نمایم.

انواع روش های خواندن که در دبستان کاربرد دارند عبارتند از

1- خواندن با صدا

الف- خواندن خطابی

ب) همخوانی

2- صامت خوانی (خواندن مستقل)

الف- خواندن اجمالی

ب -مطالعه سریع (تند خوانی)

ج- گروه خوانی (عبارت خوانی)

– خواندن خطابی: در این نوع خواندن معمولا معلم با یک دانش آموز خطاب به دیگران متنی را می خواند و آنان ضمن گوش کردن به متن نگاه می کنند. معمولا در کلاس های اول تا سوم معلمان برای ارائه درس جدید از این نوع خواندن استفاده می کنند، معلمان باید هنگامی که دانش آموزان با صدای بلند و به صورت خطابی متنی را می خواند به طرز خواندن وی دقت کنند و اشکالات و اشتباهاتش را یادداشت نموده، سپس از پایان خواندن به وی گوشزد کنند.

(زندی، 1378: 142- 141)

– همخوانی:

در این نوع خواندن معلم یا یک دانش آموز متن را می خواند و دانش آموزان دیگر با صدای بلند آن را تکرار می کنند. این نوع خواندن بیشتر در کلاس اول کاربرد دارد و می تواند دانش آموزانی را که از خواندن خطابی انفرادی خجالت می کشند به خواندن انفرادی تشویق و ترغیب نماید. ولی معلمان باید توجه کنند که در استفاده از آن اعتدال رعایت شود، چون خواندن یک مهارت فردی می باشد و بهتر است دانش آموزان را به صورت انفرادی به خواندن متن تشویق کنیم. (همان منبع)

خواندن اجمالی:

در این روش مطالعه، در جستجوی نکات کلیدی درباره مواد و ساختمان مطالب و نظر و سبک مولف باشید. همچنین، برای افزایش میزان علاقه خود نسبت به مطالب به طرح سوالات در مورد مطالب خواندنی بپردازید. (سیف،1384: 116).

هدف از مطالعه اجمالی:

هدف از این نوع مطالعه دستیابی به نکته ها، مطالب مهم متن یا کتاب و کشف ساختار و مضمون کلی آن است. با خواندن اجمالی، دانش آموز محتوای متن یا کتاب را به طوری مجمل ادراک می کند و با ساختار کتاب از قبیل واحد های پیش از متن (صفحه عنوان، صفحه شناسنامه پیشگفتار، فهرست عناوین، جداول و…) متن اصلی کتاب و همچنین واحد های پس از متن (خلاصه مطالب، پرشمار، فهرست منابع و …) آشنا می شود. سرعت تقریبی این نوع خواندن در حدود هزار تا چهار هزار کلمه در دقیقه است.

– مطالعه اجمالی باعث می شود خواننده به توانایی هایی دست یابد:

الف- تعیین میزان اهمیت مطالب و طرح ریزی روش مناسب مطالعه متن یا کتاب؛

ب- تخمین زدن مقدار مطالب و میزان دشورای آن برای زمان بندی مطالعه؛

ج- کسب نظر گاه کلی از مطالب، پیش از خواندن جزئیات، برای افزایش میزان؛

درک مطالب و انباشت و نگهداری آن ها در حافظه

د- افزایش میزان دقت و تمرکز حواس از طریق افزایش میزان علاقه به مطلب.

باید به دانش آموزان آموخت که در خواندن اجمالی، باید جزئیات صرف نظر کنند و در جستجوی نکات کلیدی، ارزیابی ساختار و ترقیب مطلب و سبک نگارش متن؛ رابطه پارگراف ها، جمله ها و فصل های کتاب با هم؛ عناوین اصلی و فرعی متن و نمودار ها و تصاویر باشند.

معلمان باید به دانش آموزان خود بیاموزند که در آغاز مطالعه هر کتاب، مجله و یا متن دیگر، نخست مرحله مطالعه اجمالی آن را انجام دهند.

– مطالعه سریع (تند خوانی):

هدف از این نوع مطالعه کسب آشنایی کلی با مطالب متن یا کتاب از طریق مرور آن ها با سرعت فوق العاده زیاد است. سرعت تقریبی در مطالعه سریع 1500 تا 20000 کلمه در دقیقه است. به نظر می رسد دانش آموزان پایه های اول تا سوم توانایی لازم برای این نوع خواندن را ندارند، ولی از کلاس چهارم به بعد باید سعی شود این شیوه مطالعه را بیاموزند. تند خوانی مستلزم حرکت منظم و همراه با آهنگ مناسب چشم با سرعت زیاد بر روی صفحات و هماهنگی ذهن با این حرکات است و دانش آموزان باید با تمرین زیاد با این نوع خواندن آشنا شوند. (زندی، 1378: 143- 142).

– فواید تند خواندن عبارتند از:

الف- کامل کردن روش خواندن اجمالی و افزودن به ارزش آن.

ب- مرور کردن مطالبی که قبلا خوانده اید.

پ- جانشین کردن این روش با روش مطالعه دقیق و کامل هنگامی که درک کمتری از مطالب مورد نیاز است و وقت کمی موجود است.

ت- افزودن بر انعطاف پذیری و گسترش دامنه سرعت های مطالعه.

روش تند خواندن بر فن دید زدن مبتنی است. دید زدن مستلزم یک حرکت منظم همراه با ریتم چشم بر روی صفحات است. در حالی که روش خواندن اجمالی مبتنی بر یک روش انتخابی و نمونه گیری از مطالب و عبارات اساسی و کلیدی است. فن دید زدن امکان مرور کردن مطالب را به طرز سریع میسر می سازد. نتیجه کار یک آگاهی خیلی وسیع، ولی نه خیلی دقیق از محتوای کتاب یا مطلب خوانی است (سیف،1384: 126- 125).

شیوه صحیح مطالعه چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد

1- زمان مطالعه را کاهش می دهد.

2- میزان یادگیری را افزایش می دهد.

3- مدت نگهداری مطالب در حافظه را طولانی تر می کند.

4- به خاطر سپاری اطلاعات را آسانتر می سازد.

برای داشتن مطالعه ای فعال و پویا نوشتن نکات مهم در حین خواندن ضروری است تا برای مرور مطالب، دوباره کتاب را نخوانده و در زمانی کوتاه از روی یادداشت های خود مطالب را مرورکرد. یاداشت برداری، بخشی مهم و حساس از مطالعه است که باید به آن توجهی خاص داشت. چون موفقیت شما را تا حدودی زیاد تضمین خواهد کرد و مدت زمان لازم برای یادگیری را کاهش خواهد داد. خواندن بدون یادداشت برداری یک علت مهم فراموشی است.

نقش ادبیات در رشد فکری و زبانی دانش آموزان دوره دبستان

کودکان دبستانی در سنی هستند که رشد زبان آن ها بی نهایت سریع است. محیط زبانی غنی در خانواده و مدرسه باعث می شود مهارت های زبانی دانش آموزان توسعه بیشتری یابد.

بدیهی است ادبیات اعم از قصه، داستانک، داستان کوتاه و شعر نیز در این زمینه می تواند نقش ارزنده ای داشته باشد. علاوه بر رشد زبان، ادبیات به رشد فکری و غنای شخصیت دانش آموزان نیز یاری می رساند.

آثار ادبی می توانند ارزش های اسلامی جامعه ایرانی ـ اسلامی و فرهنگ غنی این جامعه را به کودکان منتقل کنند. عرضه قالب های ادبی گوناگون به کودکان کمک می کند تا شناخت و دیدگاه های جدیدی نسبت به مسائل جامعه پیدا نمایند و به نوعی به تجربه ذهنی مسائلی بپردازند که توسط دیگران در عمل تجربه شده اند.

معلمان دوره دبستان علاوه بر تدریس اشعار و متون ادبی مندرج در کتاب های فارسی ابتدایی باید دانش آموزان را ترغیب نمایند تا کتاب های قصه و داستان و مجلات ویژه کودک و نوجوان را مطالعه کنند. با ترغیب دانش آموزان به مطالعه کتاب های غیر درسی در واقع به طور غیر مستقیم به رشد و توسعه مهارت های زبانی به خصوص مهارت خواندن آنان یاری می رسانیم.

بدیهی است دانش آموزانی که قدرت خواندن بیشتری دارند در همه دروس از جمله درس های فارسی، املا و انشاء از درجه موفقیت بیشتری برخوردار می شوند.

در این قسمت به موارد زیر می پردازیم:

– تدریس شعر به دانش آموزان دوره دبستان

– ترغیب دانش آموزان با استفاده از کتاب ها و مجلات کودکان و نوجوانان.

انواع قصه ها و شیوه های قصه گویی در دبستان

انواع قصه هـــای کودک و نوجوان از نظر سبک ادبی به قصه های واقعی و غیر واقعی تقسیم می شوند.

الف– قصه های واقعی: نوعی قصه است که مجموعه حوادث آن در جهان واقعی رخ داده و یا در آینده احتمال وقوع آن وجود داشته باشد.

ب- قصه های غیر واقعی: قصه ها شامل حوادثی هستند که امکان وقوع آن ها در جهان واقعی وجود ندارد.

انواع قصه ها از نظر محتوا

دراین نوع دسته بندی قصه های کودک و نوجوان را به قصه های ارزشی، خنثی و ضد ارزش تقسیم می کنند.

ترغیب دانش آموزان به استفاده از کتاب ها و مجلات کودکان و نوجوانان

خوشبختانه در جامعه امروزی ما تعداد زیادی کتاب و مجلات ویژه کودکان و نوجوانان منتشر می شوند. این کتاب ها و مجلات دارای موضوعات متنوعی مانند مسائل آموزشی تربیتی، سرگرم کننده و اطلاع رسانی هستند. اغلب این آثار در قالب های زبان ادبی و به صورت شعر، قصه  وداستان کوتاه نوشته می شوند.

بی تردید در کنار تقویت مهارت های زبانی دانش آموزان با مطالعه کتاب ها و مجلات ویژه خود افقی دید وسیعتری نسبت به مسائل جامعه پیدا می کنند که این امر باعث می شود آنان در درک مطالب درسی بویژه درس های علوم تجربی، علوم اجتماعی، تعلیمات دینی از درجه موفقیت بیشتری برخوردار شوند.

با توجه به مطلب فوق، از معلمان آگاه دوره ابتدایی انتظار می رود با معرفی کتاب ها و مجلات مناسب برای هر گروه سنی، دانش آموزان را از همان دوره دبستان با مطالعه مطبوعات ویژه خود آشنا سازند و بدین ترتیب نه تنها به تقویت مهارت های زبانی و دانش های اجتماعی آن ها بپردازند بلکه با عادت دادن آنان به مطالعه مطبوعات زمینه را برای حفظ عادت خواندن روزنامه و مجلات در سنین بالا نیز فراهم نمایند. (زندی 1385: 250 – 246).

احتیاجات اساسی انسانی

توجه به امنیت خاطر مادی و معنوی، عاطفی و اخلاقی، احتیاج به تعلق داشتن به گروه هم نوع، نیاز به محبت دیدن و محبت کردن، همراه با احتیاج به سرگرمی و تغییر محیط و لذت بردن از زیبایی از اساسی ترین نیازها در هر سنی بعد از نیازهای فیزیولوژیک خواهد بود و برای رفع این نیازها فقط تلاش در زندگی روزمره کافی نیست بلکه به وسایل دیگر که مهمترین آن می تواند در ادبیات و فرهنگ مطالعه خلاصه شود نیز احتیاج است تا بتوان به درجات بالاتر ارزش های انسانی راه پیدا نمود.

(فرهنگ آموزش، فصل نامه آموزش و پژوهش، تحلیل، خبری و اطلاع رسانی پیش شماره سوم تابستان 85: 46).

ویژگی های رشد دانش آموزان در این دوره 12- 11 سالگی    

معلمان و مربیان، این دوره را دوره آموزش مقدماتی و یادگیری اصول و مبادی علم و دانش نام گذاری می کنند. همچنین از دیدگاه آنان در این دوره کودک باید مهارت های فوق برنامه پیش بینی شده را در متن فعالیت های آ.پ است فرا بگیرد.

این دوره از نظر روانشناسان، سنین گرایش به دسته و گروه است و این دوره را سن همانند سازی نام گذاری کرده اند.

مهمترین مراحل رشد در این دوره عبارتند از:

1- یادگیری مهارت جسمانی لازم برای بازی های معمولی

2- ایجاد یک نگرش سالم و مفید در کودک به عنوان یک انسان زنده و در حال رشد.

3- یادگیری رفتار با همسالان .

4- شروع رشد نقش های مناسب جسمی و اجتماعی مردانه و زنانه.

5- رشد و جدان، اخلاقی و معیارهای ارزشی.

6- رشد نگرش ها نسبت به گروه ها و نمادهای اجتماعی.

7- نیل به استقلال شخصی

بیشتر شواهد گواه آن است که دختران در این دوره نیز از پختگی بیشتری بهره مندند.

– رشد جسمی:

این دوره از نظر رشد جسمی، آرام و نسبتا یکنواخت است. این آرامش و یکنواختی تا زمانی که تغییرات بلوغ شروع شود، یعنی تقریباً 2 سال قبل از آن که کودک به بلوغ جنسی برسد ادامه دارد.

(سیف و همکاری،1385: 237 – 235)

در مرحله آخر رشد ذهنی نوجوانان به تدریج تفکر برحسب امور انتزاعی را کسب می کند و بر قوانین منطق صوری مسلط می شود. لذا این مرحله را مرحله عملیات صوری نامیده اند. اندیشه های نوجوانان علاوه بر اشیاء محسوس، موارد احتمالی و فرضی را نیز شامل می شود و می توانند به طرح فرضیه بپردازند و بدون مراجعه به اشیاء محسوس به وارسی فرضیه خود اقدام کنند. اما نوجوانان در این مرحله در دنیای فرضیات و امکانات آینده سیر می کند.

برخلاف کودکان که واقع گرا و سازگار بودند. آرمانگرا و غالبا نا سازگارهستند. (سادات و همکاران،1383: 17)

– پیشوایان اسلام نیز احادیث مختلفی ویژگی های اخلاقی و تربیتی مشخص را برای کودکان در هفت تا 14 سالگی تعیین فرموده اند:

1- سن اطاعت و فرمانبری، رسول اکرم (ص) در حدیثی، ویژگی کودک را در این دوره «عبد» دانسته که به معنای اطاعت است. در حدیث دیگری حضرت علی (ع) خصوصیت کودک را در این دوره «خادم» عنوان کرده اند.

2- سن تعلیم و تربیت. رسول اکرم (ص) در حدیثی، این دوره را سال های تأدیب و تربیت نامگذاری فرموده اند. (سیف و همکاران، 1385: 265- 263)

– رشد اجتماعی: از ویژگی های رشد در این دوره اجتماعی شدن کودک است. (سیف و همکاران، 1385: 273)

یافته های پژوهشی

اخیرا یکی از روانشناسان به نام آلبرت بندوار نظریه جالبی بنام یادگیری اجتماعی را ارائه داده است وی بر اساس آن معتقد است که نه تنها مهارت ها وکفایت ها اجتماعی را می آموزیم بلکه کفایت های اجتماعی را می آموزیم کفایت های اجتماعی ما در مقابل عواطف و بخصوص رفتارهای اضطراب زا آموختنی است و انسان در اثر پیروی از مدل ها و الگوی های اجتماعی است که دچار انواع اضطراب ترس، نگرانی و سایر واکنش های شدید عاطفی می گردد. (علی پور و محمد بیگی 1375 به نقل از بند 1983: 29)

جامعه آماری

جامعه آماری این پژوهش در دبستان 400 دانش آموز وجود دارند که 50 نفر آن ها در کلاس پنجم در سال تحصیلی 88- 87 مشغول به تحصیل هستند.

نمونه

با توجه به تعداد کم دانش آموزان پایه پنجم که از کتابخانه استفاده کرده اند و تعداد آن ها 50 نفر است مورد بررسی قرار گرفتند.

حجم نمونه

اغلب گفته می شود نمونه هایی در حدود 30 یا بیشتر جزو نمونه های بزرگ و کمتر از آن در زمره نمونه های کوچک به شمار می روند. تقریبا در این حجم نمونه (30 تایی) است که بزرگی اندازه: T استودنت در نمونه های کوچک به Z جدول احتمالات طبیعی در نمونه های بزرگ نزدیک می شود.

روایی ابزار اندازه گیری

مولف از 5 معلم روانشناس در خواست کرد کلیه نشانه هایی را که نشان دهنده بهداشت روانی ضعیف است بر طبق درک و نظر خودشان لیست کننده. بدین ترتیب یک لیست 21 موردی از چنین نشانه هایی تهیه شد.

نتیجه گیری

طبق یافته های پژوهشی در فصل 4 بین مطالعه و بهداشت روانی رابطه وجود دارد و این رابطه نشان دهنده هم بستگی مثبت بین این دو متغیر است و نشان می دهد آرامش روانی و جسمانی به مطالعه کمک می کند همچنین میزان مطالعه موثر بر بهداشت روان است بر طبق یافته پژوهشی بدست آمده. از سایت پزشکان بدون مرز 2009 مبنی بر این که احتمال ابتلا به اختلال حافظه در افراد خوش معاشرت و آرام به مراتب کمتر از افراد منزوی و سرشار از استرس است.

در این پژوهش نیز افراد گروه نمونه بر طبق جدول 2-4 از سلامت روان بالایی و همچنین جدول و نمودار 3-4 از سلامت جسمانی بالا و جدول و نمودار 4-4 در فصل 4 از بهداشت روانی (کل) بالا برخوردار بودند شاید دلیل رد شدن فرضیه ها در رابطه تعداد کتاب های غیر درسی با سلامت روان و تعداد کتاب های غیر درسی با سلامت جسمانی و تعداد کتاب های غیر درسی با بهداشت روانی طبق ضریب هم بستگی پیرسون

فهرست منابع

1. امینیان، فاطمه و همکاران (بدون ذکر تاریخ) بهداشت روانی اشاره 14 ویژه آموزش خانواده شهر تهران (بی نام)
2. ابراهیمی، غلام حسین. (1381). بهداشت روانی. پایان نامه تحصیلی کارشناسی (چاپ نشده). مرکز تربیت مفتح شهر ری.
3. …

فهرست مطالب

فصل اول
مقدمه 10
بیان مساله 12
ضرورت پژوهش 14
هدف کلی 17
فرضیه ها 17
واژه ها و اصطلاحات 18

فصل دوم
روش های خواندن متن (مطالعه) 21
انواع روش های خواندن که در دبستان کاربرد دارند عبارتند از 21
درک مطالب و انباشت و نگهداری آن ها در حافظه 23
شیوه صحیح مطالعه چهار مزیت عمده زیر را به دنبال دارد 27
نقش ادبیات در رشد فکری و زبانی دانش آموزان دوره دبستان 28
انواع قصه ها و شیوه های قصه گویی در دبستان 29
انواع قصه ها از نظر محتوا 29

ترغیب دانش آموزان به استفاده از کتاب ها و مجلات کودکان و نوجوانان 30
احتیاجات اساسی انسانی 31
ویژگی های رشد دانش آموزان در این دوره 12- 11 سالگی 31
تعریف بهداشت روانی 33
اهداف بهداشت روانی در خانواده 33
ویژگی های فردی که بهداشت روانی دارد 34
بهداشت روانی در مطالعه و یادگیری 35
اصول اساسی بهداشت روانی 36
عوامل موثر در بهداشت روانی 37
راه های تقویت بهداشت روانی فرزندان 38
یافته های پژوهشی 39

فصل سوم
مقدمه 44
جامعه آماری 44
نمونه 44
حجم نمونه 44
روش نمونه گیری 44
ابزار اندازه گیری 45
نوع آمار 45
پایایی ابزار اندازه گیری 45
روایی ابزار اندازه گیری 46

فصل چهارم
مقدمه 48

فصل پنجم
مقدمه 59
نتیجه گیری 61
محدودیت ها 61
پیشنهادات 62
پیشنهادات به پژوهش گران بعدی 62
فهرست منابع 63
پیوست ها 65

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، نمودار، جدول، فهرست مطالب (فصل بندی شده) و 60 صفحه متن (در قالب و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Nazanin(15) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 16700 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات آموزش و پرورش

نوشته شده در 29 شهریور ۱۴۰۱ توسط بهنام پروندی

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂