کتاب و کتاب خوانی

«کتاب و کتاب خوانی»

مقدمه

مهارت در خواندن یکی از مهمترین نیازهای یادگیری دانش آموزان در زندگی امروز است. توانایی درک مطلب، تفسیر و استنتاج از متون درسی و غیر درسی، دانش آموزان را با افکار و اطلاعات جدیدی آشکار می سازد تا راه بهتر اندیشیدن و بهتر زیستن را بیاموزند.

به عبارت دیگر، سواد خواندن به معنای علمی و جامع آن، وسیله ای است که می توان از طریق آن به ذخایر بی انتهای تجربه بشری دست یافت. خواندن یک مهارت کلان زبانی است و تسلط بر آن مستلزم آگاهی و استفاده از راهکارها و استراتژی های کارآمد خواندن است. خواندن کتاب باعث می شود روح آدمی را از هر گونه خطا و اشتباه جلا دهد.

خواندن یک کتاب هجی کردن کلمات آن است. کتاب خواندن، فهمیدن است. باید نور دانستن را احساس کنی. باید روحت تازه شود. باید پرده از ندانستنی ها کنار رود. باید حس کنی چیزی در تو جوشیده، چیزی بدست آورده ای و رازی را گشوده و کشف کرده ای باید کتاب را با وجودت حس کنی.

دانش آموز باید بداند با خواندن کتاب و مطالعه ی درست می تواند در همه ی امور تحصیل و زندگی موفق باشد. ما معلمین اگر می خواهیم در امر تدریس موفق و پیروز باشیم باید حتما بتوانیم دانش آموزان خود را با راهکارهای منطقی و درست ایجاد انگیزه کنیم و با تشویق صحیح و درست و به جا آنها را به مطالعه ی کتاب سوق دهیم.

بیان مسئله

الف: تعریف مفروضات

کتاب: نوشته، مکتوب، نوشتن، تحریر کردن، نویسندگی

خواندن: فرایندی پویا و تعاملی است که هم خواننده و هم محتوا در آنچه آموخته می شود سهیم می شود.

آواز خواندن، سرود خواندن

خواهد خواند، بخوان، خواننده، قرائت کردن، مطالعه کردن نوشته، کتاب، روزنامه و مجله.

اما خواندن صحیح مستلزم نقد و درک کردن مقصود و منظور نویسنده است.

کتابخوانی: کتاب خواننده، آن که کتاب را مطالعه می کند، آنکه برای پادشاه با بزرگی کتاب بخواند.

علاقمند: دوست داشتن، دوستی، ارتباط، محبت، دوستی قلبی.

ب: رابطه مفروضات مسئله با واقعیت ها

کسی که به خواندن کتاب اهمیت دهد باعث بالا رفتن اطلاعات (اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و…) می شود و می تواند به قوانین احترام بگذارد و از آنها پیروی کند. اگر ما در کلاس کتابخانه­ای داشته باشیم و به آن اهمیت بدهیم باعث گسترش دایره لغات دانش آموزان می شود و سطح سواد آنها را بالا می برد. خواندن کتاب و اهمیت آن باعث آرامش روح و روان هر فرد می شود.

اهداف: اهداف کلی

الف: مطالعه و بررسی علل بی توجهی به خواندن کتاب

ب: شناسایی و مطالعه ی راهبردهای برطرف کردن آن

ج: راهبردهای علاقمندی به خواندن کتاب

توصیف وضع موجود

مدرسه الغدیر واقع در نعمت آباد شهرک احمدیه میدان دردشت خیابان ابوذر دبستان ابتدایی الغدیر دختران قرار دارد که از طبقه اجتماعی متوسط هستند. مدرسه ی ما دو نوبته می باشد که دختران آن در نوبت صبح است و تعداد دانش آموزان کل مدرسه 440 نفر می باشد. دارای 14 کلاس می باشد که شامل دو کلاس پیش دبستانی، 3 کلاس اول، 3 کلاس دوم، 2 کلاس سوم، 2 کلاس چهارم و 2 کلاس پنجم می باشد.

مدرسه ما دارای یک اتاق تکنولوژی است که وسایل محدودی در آن قرار گرفته است. کتابخانه مدرسه ما دارای چندین جلد کتاب، یک اتاق چند منظوره که انواع وسایل بازی برای پرورش ذهن و خلاقیت بود که در آن قرار گرفته است. دارای وسایل ورزشی محدودی نیز می باشد.

1. مهری سیاوش وهابی دارای 18 سال سابقه تدریس و مدرک فوق دیپلم رشته آموزش ابتدایی می باشم که تاکنون دو تالیف انجام داده ام که یکی زندگی و باورهای من و دومی انقلاب فجر که از اداره م 19 امتیازی قائل شدند.

جمع آوری اطلاعات شواهد (1)

اهمیت خواندن

خواندن فرایندی پویا و تعاملی است که هم خواننده و هم محتوا در آنچه آموخته می شود سهیم می باشد. خواندن از جمله وسایل مهم فهمیدن در دنیای کنونی است. فرد می تواند نتیجه­ی تحقیقات و مطالعات دیگران را که مدت ها به درازا کشیده شده است از طریق خواندن در مدت زمان کوتاهی فرا بگیرد. خوب خواندن ار عوامل مهم پیشرفت و سرگرمی و لذت بردن و رفع خستگی است. امروزه باید به کودکان خود بیاموزم تا فردا بتوانند بخوانند و یاد بگیرند.

پژوهش های مختلف ثابت کرده است که یکی از عوامل مهم در ایجاد نابسامانی های اجتماعی مانند: بیکاری، ترک تحصیل، بزهکاری و حتی جرم و جنایت، ناتوانی در خواندن است. بنابراین نکته ی مهم در امر خواندن توجه و تاکید برای فهمیدن می باشد نه صرفا خواندنی که به صورت عادی درآمده است.

مراحل یادگیری مهارت خواندن

از آنجا که ارتباط چهار مهارت زبانی یعنی گوش دادن، سخن گفتن، خواندن و نوشتن امری مسلم است و توجه کافی به رشد و مهارت شفاهی زبان (گفتن و شنیدن) به تقویت برنامه های آموزش خواندن و نوشتن به کودکان کمک شایانی خواهد کرد. لزوم توجه به پرورش مهارت سخن گفتن آشکار می شود.

آمادگی

در مرحله آمادگي، پيش از آنكه كودك بخواهد يا بتواند از متن آموزشي يا درسي چيزي ياد بگيرد، بايد اطلاعاتي را كسب كند كه عبارتند از: دانستني‌هايي بسيار كلي درباره زبان، دانستن نام حروف الفبا و اين كه واژه ملفوظ يعني هر لفظي كه بر زبان جاري مي‌شود، از چند صداي متفاوت تشكيل شده است، اين‌كه هر يك از حروف الفبا داراي صدايي خاص هستند و… در مرحله آمادگي خواندن بايد به اين موارد توجه داشت.

در همين مرحله است كه پدر و مادر مي‌توانند،‌ با انجام كارها و فعاليت هايي، ‌اين روند را سرعت بخشند. فعاليت هايي مثل خواندن مطلبي براي كودك و آشنا كردن او با شكل نوشتاري زبان، از طريق نشان دادن كلمات و حروف به او، تا در نهايت كودك درك كند عبارات و نوشته‌هايي كه مي‌بيند، دارند داستاني را بازگو مي‌كنند و يا دانش تازه‌اي را به او ياد مي‌دهند.

خواندن مطالعه وار

آیا تابحال اتفاق افتاده که تکلیف درسی خود را به پایان برسانید و برای انجام آن به خود تبریک بگویید! آیا تابحال چنان خسته شده اید که تصور کنید هرگز نمی توانید تکلیف خود را به اتمام برسانید؟ آیا تاکنون علیرغم حداکثر تلاش خود برای اتمام مطالعه ی فصل مورد نظر به خواب رفته اید؟

این تجارب برای همه تا حد زیادی خسته و نومید کننده است در عین حال مطالعه مجدد تمام فصل بسیار وقت گیر خواهد بود. از سوی دیگر ممکن است فصلی از کتاب خود را مطالعه کنیم و فکر کنیم تمام مطلب را یاد گرفته ایم و می دانیم که بحث در مورد چیست اما وقتی در امتحان حضور پیدا کنیم نتوانیم از کسی که کمتر مطالعه کرده نمره ی بهتری بیاریم.

در اینجا باید روش موثری را برای خواندن در پیش بگیریم که به آن خوانـــدن مطالعه وار می­گویند. روش خواندن مطالعه وار فرایندی برای خواندن و مطالعه کتاب ها یا متون درسی است که دارای سه بخش می باشد.

1. مرور اجمالی 2. خواندن و علامت گذاری 3. مرور و حفظ کردن مطالب

این سیستم از دو منبع سرچشمه می گیرد یکی فرضیه ها یا تئوری های یادگیری مطرح شده از سوی کارشناسان در زمینه مهارت های مطالعه و دیگری عادات مطالعه دانش آموزان و دانشجویان موفق.

از طریق خواندن مطالعه وار می توانیم به جای اینکه خواننده منفعل باشیم به خواننده ای فعال تغییر یابیم. خوانندگان فعال از روش یادگیری حسی استفاده می کنند یعنی در زمان مطالعه از حواس مختلف خود مانند: دیدن، شنیدن، لمس کردن و غیره استفاده می کنند تا اطلاعات را بهتر درک کنند و به خاطر بیاورند.

آنها در مورد آنچه می خوانند به تفکر می پردازند و تلاش دارند تا ایده ها و مفاهیم را برای خود معنادار کنند.

خوانندگان فعال از طریق مطالعه در جهت درک معانی و مفاهیم زمان مطالعه ی خود را با ارزش تر می کنند در حالی که خوانندگان منفعل اغلب بدون دریافت معانی، فقط و فقط حرکات یک خواننده را تقلید می کنند و کلمه ها، صرفاً از پیش چشم آنها به سرعت می گذرند.

روش خواندن مطالعه وار با کمی تلاش و تمرین عادت جدیدی را به شما می آموزد که یادگیری را آسان تر و لذت بخش تر می کند. بنابراین از وقت خود بهتر استفاده می برید و نتایج کیفی تری می گیرید. این نتایج شامل درک بهتر از مطالب و به احتمال قریب به یقین، نمره های بالاتر می شود.

استفاده از روش خواندن مطالعه وار به شما این احساس را می دهد که انگار در حراج شرکت کرده اید یعنی مطالعه عمیق و مفهومی انجام می دهید و در عین حال، دستورالعمل های مطالعه خود را ابداع می کنید و پرورش می دهید. وقتی به این نظام مسلط می شوید به نحو ساده تر و اثر بخش تری آماده شرکت در کلاس و امتحان خواهید شد.

كتابخوانی اجباری، كتابخوانی آزاد

شكی نیست كه آمار و ارقام كتابهای چاپ شده در سال های اخیر و مقایسه آن با سال های گذشته حكایت از افزایش تعداد عناوین كتابهای منتشر شده در سال های اخیر دارد، اما دو نكته اساسی در این زمینه وجود دارد كه نباید نسبت به آن بی توجه بود:

نكته اول این است كه باید توجه داشته باشیم كه بسیاری از كتابهای منتشر شده كتابهای درسی دانش آموزان یا دانشجویان است و چاپ و نشر و خرید آنها حكایت از علاقه مندی مردم به مطالعه كتاب نمی كند.

نكته دوم میزان مطالعه آزاد است كه شواهد گوناگون حاكی از كم علاقگی به مطالعه كتاب آزاد در كشور است. امروز مردم ما نه تنها نسبت به خواندن كتاب به صورت آزاد خیلی بی توجه هستند، بلكه میزان رغبت به مطالعه روزنامه هم در كشور ما پایین است.

در كشور ما جمع تیراژ همه روزنامه های منتشر شده از 5/2 میلیون روزنامه تجاوز نمی كند در صورتی كه تیراژ فقط یكی از روزنامه های ژاپن (آساهی) حدود 20 میلیون نسخه است.

از گذشته دور كتاب به عنوان یكی از ابزارهای آموزشی مورد توجه بوده است و اولیای دین نیز به پدید‌آوردن آثار علمی و فرهنگ مكتوب توصیه‌های مهمی داشته‌اند. امروزه نیز حاصل از تفكر و تجربه‌های اهل اندیشه و معرفت بوسیله كتاب در دسترس همگان قرا رمی‌گیرد و كتاب خانه‌ها، كانون‌ها و همایش صاحب‌نظران و گلستان پرطراوت صاحبان معرفت است.

درحال حاضر كتاب و كتابخوانی چه موقعیتی در كشور ما ایران دارد؟

این سؤالی است كه همه آنهایی كه دغدغه توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و در یك كلام آرزوی رشد و كمال این كشور را در دل دارند، باید پاسخی اساسی برای آن پیدا كنند. تجربه جهانی نشان می دهد كه رشد و توسعه تمدنها، ریشه در رشد فكری و فرهنگی هر جامعه دارد و بدون رشد فرهنگ كتابخوانی در جوامع، نمی توان به رشد هیچ تمدنی دل خوش كرد. باید تأكید كرد كه علیرغم رشد رسانه های گوناگون جمعی تاكنون هیچ رسانه ای نتوانسته است نقشی را كه كتاب در رشد تمدنها داشته است، ایفا نماید.

گرچه كشورهای درحال توسعه نزدیك به 80 درصد جمعیت جهان را تشكیل می دهند، اما كمتر از 30درصد كتابهای مصرفی جهان را تولید می كنند و كمتر از این نسبت نیز به كتابخوانی مشغول هستند، این در شرایطی است كه كشورهای پیشرفته یا توسعه یافته كه حدود 20درصد جمعیت جهان را تشكیل می دهند، 70درصد كتابهای مصرفی جهان را تولید می كنند. تاوان این تفاوت و فاصله را آیا جز كشورهای درحال توسعه باید بپردازند؟

تبعیض جهانی در كتابخوانی

كشورهای اروپایی حدود 15درصد جمعیت جهان را در خود جای داده اند، اما در سال 1990 بیشتر از نصف كتابهای مصرفی جهان را تولید كرده اند، آیا معنای این، نیازمندی جهان به اروپا در تولید و انتشار كتاب نیست؟

اروپا در سال 1991 به ازای هر یك میلیون نفر جمعیت خود، 802 عنوان كتاب منتشر كرده است، اما در قاره آسیا در همین سال به ازای هر یك میلیون نفر آسیایی 70عنوان و در قاره آفریقا به ازای هر یك میلیون نفر آفریقایی فقط 20عنوان كتاب منتشر شده است.

مشكل كتاب در جهان سوم، تنها به كمبود تولید و نشر كتاب محدود نمی شود، مشكل اساسی این است كه حتی اگر كتاب های زیادی هم در این كشورها منتشر شود، میزان افراد استفاده كننده از این كتابها (كتابخوانها) بسیار پایین است.

تجزیه و تحلیل اطلاعات

پس از بررسی پرسش نامه ها و مطالعه ی کتاب های گوناگون و نظریه های صاحب نظران همکاران گرامی و اولیای دانش آموزان در زمینه ی کتاب و کتابخوانی داشتند و تغییراتی که باید در این زمینه صورت گیرد مشخص و معین شده. خلاصه یافته های تجزیه و تحلیل به شرح زیر است:

راه حل های پیشنهادی

الف: راه حل های موقت

1. تذکرات پی در پی و مکرر به دانش آموزان
2. دادن قول جایزه به بچه های کتابخوان
3. کشیدن نقاشی کتابخوانی
4. درست کردن کاروتی

ارزیابی

پس از اجرای این راه حل در مدت یک ماه به نتیجه مطلوب نرسیدیم لذا بر آن شدیم که با مشورت با همکاران، اساتید و استاد راهنما و کارشناسان مجرب در صدد اصلاح راه حل ها برآمدیم.

چگونگی اجرای راه حل پیشنهادی

مسئله مورد نظر ما این بود که در توصیف وضع موجود گفته شد که بچه ها نسبت به خواندن کتاب اهمیت نمی دادند و با توجه به این که کتاب و خواندن آن بسیار مهم است و در حین تدریس در دروس مختلف متوجه شدیم که بچه ها علاقه چندانی به خواندن کتاب نشان نمی­دهند.

الف) اولین کاری که انجام دادیم برپایی کتابخانه کلاسی بود و کار دیگر این بود که معلم در همان کلاس کتاب را می خواند و بعد در رابطه با موضوع همان کتاب نقاشی می کشیدند و یا آن را خلاصه می کردند. اوایل بعضی بچه ها خوب استقبال نمی کردند ولی وقتی که دیدند دیگر گروه ها کار انجام می دادند آنها هم به این کار راغب شدند.

در کتاب خانه ی کلاسی بچه ها هر هفته کتاب را از مسئول کتابخانه کلاسی که از خود دانش آموزان بود تحویل می گرفتند و مطالعه می کردند و در زمان معلوم آن را تحویل می دادند چون مجبور بودند کتاب را بخوانند و خلاصه آن را ارائه بدهند سپس این امر در علاقمندی بچه ها به کتابخوانی موثر بود.

جمع آوری اطلاعات (شواهد)

با استفاده از کتاب «فرهنگ کتاب و کتابخوانی در نگاه رهبر معظم انقلاب اسلامی (آثار ماندگار)

رسم کتابخوانی را در بین مردم باب کنیم کاری که اروپاییها در خانه می کنند. مادر برای بچه­اش هنگام خواب کتاب می خواند. این رسم را ما اصلا نداریم البته در بعضی خانواده ها مرسوم است.

کتاب قرآن مجید سوره قلم آیه «1» و آیه 37 به خط عثمان طه که جملات زیبایی از کتاب بیان شده است.

قسم به قلم و آنچه می نویسد.

کتاب معجزه تقویت مهارتهای یادگیری نوشته «رجینا هیلر» «کارل رابینسون» «فیلیپ شروود»

که با استفاده از این کتاب خواندن مطالعه وار سه بخش دارد:

مرور اجمالی، خواندن و علامت گذاری، مرور و به خاطر سپردن به عنوان عوامل اصلی این سیستم محسوب می شوند.

با استفاده از کتاب آموزش خواندن (روش های مطالعه) و خلاصه ای از برگزاری آزمون پرلز آقای دکتر محمدرضا سنگری و خانم فاطمه علیزاده مطالعه کتاب به طور حتم از خانه آغاز می­شود اما ادامه و پیشرفت این فرایند در مدرسه اتفاق می افتد و اولین کاری که در خانه می تواند انجام شود این اهمیت دادن به خواندن کتاب برای تمام اعضای خانواده است.

سرکار خانم جهانیان مدیریت دبستان الغدیر 1 که در این امور ما را یاری رساندند ایشان معتقد بودند که با استفاده بازار هفتگی در دبستان می توان بچه ها را به خواندن کتاب علاقمند کرد.

و همچنین دعوت از نویسندگان کتابهای کودک و نوجوان و آشنایی دانش آموزان با نویسندگی و کتابخوانی.

مستندسازی و اعتبار بخشیدن به راه حل های جمع آوری شده

با توجه به شواهد: با استفاده از فرهنگ کتاب و کتابخوانی در نگاه رهبر معظم انقلاب کتابخانه­­ی کلاسی و خواندن کتاب در کلاس برای اینکه بچه بدانند خواندن کتاب یکی از ضروریات هر فردی باشد و یک جوان بداند که تمام وقت خود را صرف خواندن کتاب و تحقیق و پژوهش کند.

فهرست مطالب

مقدمه 1

فصل اول
مشخص کردن مسئله 4
عنوان مسئله 4
بیان مسئله 4
اهداف: اهداف کلی 6
توصیف وضع موجود 6
جمع آوری اطلاعات شواهد (1) 8
پیشینه تحقیق 49
تجزیه و تحلیل اطلاعات 50
راه حل های پیشنهادی 52

فصل دوم
چگونگی اجرای راه حل پیشنهادی 54
چگونگی نظارت بر اجرای راه حل ها 57

فصل سوم
جمع آوری اطلاعات (شواهد) 60
مستندسازی و اعتبار بخشیدن به راه حل های جمع آوری شده 61
نتایج کلی پژوهش 62
توصیه و پیشنهادات 62
منابع و مآخذ 64

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، فهرست مطالب (فصل بندی شده) و 64 صفحه متن (در قالب و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Nazanin(15) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 8600 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات آموزش و پرورش

نوشته شده در ۱۹ شهریور ۱۴۰۱

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂