یادگیری از راه بازی و سرگرمی

«یادگیری از راه بازی و سرگرمی»

مقدمه

بازي يك امر طبيعي و همانند نفس كشيدن براي كودك ضرورت دارد. در سال هاي بيش از دبستان بزرگترين سرگرمي و مشغلة كودك بازي است. بعد از آن تدريجاً رو به نقصان مي رود و كارهاي اساسي تر جاي آن را مي گيرد. كودك براي بازي كردن دليل ندارد اما به هر حال نمي تواند بازي نكند. كودك يك موجود زنده است و هر موجود زنده اي بايد فعال باشد، بازي هم براي كودك يكم نوع فعاليت و كار مي باشد، بازي نكردن كودك علامت بيماري و ناتواني اوست. اسلام نيز به نياز طبيعي كودك توجه داشته دستور مي دهد او را آزاد بگذاريد تا بازي كند.

اهميت بازي

كودك بدون بازي و بازيچه مانند ماهي بدون آب است. از نظر حيات شناسي، بازي وسيله سلامت جسم و پرورش حواس است، زيست شناسي نيز بازي را باري رشد و تكامل موجود زنده لازم مي شمارد، جامعه شناسان بازي را براي رشد اجتماعي كودكان ضروري مي دانند و به نظر روان شناسان بازي فعاليت منحصر به فرد موجود آدمي است.

عده اي مي گويند در بازي رضايت خاطر حاصل مي شود و لذت بازي كننده در خود بازي نهفته است در صورتي كه كار فعاليتي است كه به اميد نتيجه گرفتن در آينده انجام مي شود. اين مطلب، قطعي به نظر نمي رسد، زيرا در پاره اي از بازي ها ديده مي شود كه عده اي از بازي كنان با چنان حرارت و جديتي به كار مي پردازند كه كمتر نظير آن حتي در كارهاي جدي ديده مي شود و دسته ديگر جستجوي موفقيت راوجه مشترك بازي و كار مي دانند.

كودك خردسال در هنگام بازي قيافه جدي به خود مي گيرد، حواس خود را متمركز مي سازد و توجه خاص نسبت به عمل خود دارد. با وجود اين كودك در عالمي بدون مسئوليت زندگي مي كند طبق تمايل فطري خود به حركت و فعاليت مي پردازد بدون اينكه عمل سودمند را از غير سودمند تشخيص دهد.

بازي چيست؟

بچه ها احتياج به فرصت هايي براي بازي هاي گروهي دارند. آنها از بازي در اتاق نهار خوري، مراقبت از نوزادان، رانندگي، اسب سواري، پرواز هواپيما و غيره لذت مي برند. بازي بچه ها با هم، در مورد يكي از اين چيزهاي مورد علاقة شان، طبيعي ترين فرصت ها براي رشد دوستي و احترام به حقوق يكديگر را، در اختيارشان قرار مي دهد. بچه ها نياز دارند كه با اسباب بازي هاي دل خواهشان بازي كنند و برنامه هايي براي بازي با آنها بريزند، با موم مجسمه بسازند، نقاشي كنند و از مداد رنگي استفاده كنند و بر روي چوب، ميخ بكوبند.

از كتاب هاي مصوّر لذت مي برند و كم كم ياد مي گيرند كه از كتاب مواظبت كنند و به خصوص به تصاوير و داستان هايي كه مربوط به فعاليت هاي روزمرة زندگي خودشان باشد علاقمند مي شوند.

بچه ها و همبازي هايش

امروزه در بسياري از خانه ها، بچه ها فرصت كمي براي وقت گذراني با بچه هاي هم سن و سال خود دارند. در چنين خانه هايي مادر بارها مي شنود كه بچه اش مي گويد: «مامان، من مي خواهم با كسي بازي كنم.» اما وقتي بچه اي مي آيد، نمي داند چگونه اسباب بازي هايش را با او تقسيم كند و خيلي زود كارشان به دعوا مي كشد.

مواد و وسايل لازم براي بازي

بچه اي كه در يك محلة شلوغ زندگي مي كند، پياده رو و كوچه و خيابان تنها نقاطي هستند كه او در آنها بازي مي كند، ممكن است پس از ورود به كودكستان، استفاده از وسايل بازي را خيلي راحت انجام دهد. بازي با الا كلنگ، تاب و بالا رفتن از در و ديوار، نيازهاي كودكانة او را ارضا كرده و در عين حال، عضلاتش را رشد مي دهند. او ياد مي گيرد كه تعادلش را حفظ كند و فواصل را تشخيص دهد. تعجبي ندارد اگر بعضي از بچه ها به هنگام بالا رفتن از نردبان سرسره، آسيب جدي ببينند.

فوايد بازي

بازي براي طفل نقش حياتي دارد، كودك آن چنان بدان علاقمند است كه حتي پس از كارهاي طولاني و خسته و كننده به آن پناه مي برد و خستگي خود را با خستگي هاي ناشي از آن رفع و جبران مي كند.

بازي براي شناخت كودك

از طريق بازي با كودك مي توان دريافت كه او فردي تواناست يا ضعيف، نقطه هاي قدرت او كدام است و نقطه هاي ضعف او كدام؟ آيا فرمانده است يا فرمانبر؟ تابع است يا متبوع؟ آرام است يا شلوغ؟ حالت تهاجم دارد يا تسليم؟

ما از طريق بازي كودك است كه مي توانيم، طرز مواجهه با اسباب بازي ها و همچنين احساسات خصمانه و يا دوستانة كودك را دريابيم. مي توانيم معلوم داريم كه چه افسردگي و ناراحتي او را رنج مي دهد، از چه كسي گله مند است، از چه چيزي رنچ مي برد، چه تمناهائي دارد كه بر آورده شده نيستند و…

بازي براي آموزش راه زندگي

بسياري از بازي ها براي كودك آموزنده اند. طفل در ضمن آن ياد مي گيرد كه چگونه در بين جمع زندگي كند، چه ضوابطي را براي زندگي در نظر داشته باشد، در درگيري ها، در معركه زندگي چه موضعي و چه راه و روشي را در پيش گيرد.

نظريه هاي مختلف دربارة بازي

نظرية ديگر دربارة بازي، نظرية «انرژي اضافي» است. شيلر و هربرت اسپنسر بازي را به منزلة كوشش مي دانند كه موجبات آزاد شدن نيروي اضافي كودك را فراهم مي سازد. بر اساس نظرية مذكور، نيروهاي زائد در كودك مي بايد به وسيلة فعاليت هايي كه هدف واقعي نداردـ يعني در بازي ـ به مصرف برسد.

به بيان ديگر در انسان نيرويي وجود دارد كه از آنچه براي بقاء زندگي لازم است، بيشتر است و نيروي محرك بازي نيز از همين نيروي اضافي مشتق مي شود[1].  بر اساس فرضية مربوط به آزاد شدن نيروي اضافي از راه بازي، فرضية ديگري به نام «كاتارزيس يا پاك ساختن عواطف» توجه كارشناسان را به خود معطوف ساخت.

مطابق اين نظرية اسنان گرفتار خواست ها و سرشت هايي مانند ستيزه جويي، ناسازگاري و نافرماني اس و بازي به او امكان مي دهد كه آنها را به طور بي ضرر و بي خطر ارضاء كند. ارسطو بر اين جنبه از بازي نيز تأكيد داشته و معتقد است كه در بازي، نيرويي نهفته شده كه روان آدمي را از خواست هاي ناسودمند و احساسات و اميال چركين پاك مي سازد و عواطف آدمي بخشي از خواص خطرناك و نا خوشايند خود را به هنگام بازي از دست مي دهد و پاك مي شود[2].

بازي راه تربيت فرزند

يكي از ميدان هايي كه در حيات اجتماعي هر انساني نيز به انتخاب راه و روش دارد و در اين زمينه فرهنگ و تمدن جامعه مي تواند ياري رسان باشد. راه تربيت و پرورش دادن فرزندان، توسط خانواده و ساير افراد مسئول و آگاه در امر تعليم و تربيت مي باشد. پاره اي از افراد با بينش، درك و شناخت صحيح پيرامون نظريه ها و ديدگاه هاي فرهنگي و تاريخي جامعه خود به صورت مسلط و كنترل شده اي فرزندان خود را به شيوه مناسبي مورد تعليم و تربيت قرار مي دهند.

تعليم و تربيتي كه در راستاي اهداف آن جامعه و نيازهاي فرهنگي، تاريخي و تمدن همان قلمرو اجتماعي مي باشد. ولي هميشه چنين حالتي بر حيات بشر حاكم نيست. چرا كه در بسياري موارد گروه هاي اجتماعي و خانواده هايي يافت مي شوند كه به علت عدم آگاهي از فرهنگ و جامعه خود و يا بي اعتنايي به مفاهيم و ارزش هاي فرهنگ خوشان روش و شيوه اي را در تعليم و تربيت انتخاب مي كنند و در جهت آن حركت مي كنندكه سرانجام به ناهماهنگ و نا همسو شدن شخصيت كودكان با هنجارهاي آن جامعه منتهي مي گردد.

بنابراين يكي از ضروري ترين نيازهاي تربيتي هر خانواده اي و هر مربي و پرورش دهنده اي اين مي باشد كه از ساختارهاي فرهنگي و بومي جامعه خود آگاهي و اطلاع يابند، تا بدين وسيله بتوانند تعليم و تربيت موفق تري را عملي سازند.

يادگيري اجتماعي و تربيت در بازي عروسكي

هر پدر يا مادري مانند مربي و معلم آموزشي كودك مي بايست فرآيند يادگيري اجتماعي را در نظر گرفته و در اين راه فرزند خود را براي زيستن و رشد، در جامعه آماده كنند.

حركت و يادگيري

آموزشگران به وقت نقصان منابع مالي، بايد تصميمات مهمي اتخاذ كنند. آيا براي حركات موزون، تئاتر و تربيت بدني، بودجه اي در نظر گرفته شده است؟

ذهن و بدن

بسيار خوب است كه در مورد مسائلي چون آموزش دربارة مواد مخدر، آموزش زبان دوم، آموزش به دانش آموزان متفاوت از نظر فرهنگي، هوش چندگانه، ارتقاي نمره هاي خواندن، كاهش ترك تحصيل، تشويق دختران به رياضي و علوم، آموزش موضوعي و آموزش دربارة بيماري ايدز صحبت كنيم. اما براي فراهم كردن زمان براي آموزش اين موضوع ها، چه چيزهايي رابايد حذف كنيم؟ هر چيزي كه فعاليتي حاشيه اي به نظر رسد، اول حذف مي شود. اين فعاليت غير ضروري، براي برخي دست اندر كاران كوته نظر، همان تربيت بدني است. تحقيقات جديد در مورد مغز، نشان مي دهند كه اين تصور اشتباه است.

رشد حركتي و يادگيري

در واقع، تحقيقات كلاسي، باليني و زيست شناختي بنياديني وجود دارند كه از اين نتيجه حمايت مي كنند.

تربيت بدني و يادگيري

باعث شگفتي شما خواهد بود اگر مطلع شويد 64 درصد دانش آموزان امريكايي از پيش دبستاني تا سال آخر دبيرستان، در برنامة تربيت بدني روزانه شركت نمي كنند

هنرهاي حركتي

سه كشوري كه در رده هاي نخست امتياز بندي رياضي و علوم قرار دارند (ژاپن، مجارستان  و هلند) همگي آموزش فشردة هنر و موسيقي را در برنامة درسي دورة ابتدايي جاي داده اند. در ژاپن، هر كودكي بايد يك آلت موسيقي بنوازد يا در گروه كُر، مجسمه سازي يا طراحي شركت كند.

پيشنهادهاي عملي

تحقيقات امروزي دربارة مغز، ذهن و بدن، ارتباطات شاخصي را ميان حركت و يادگيري نشان مي دهند. آموزشگران براي تلفيق فعاليت هاي حركتي در يادگيري، بايد به طور هدفمند عمل كنند. اين تلفيق چيزي بيش از فعاليت هاي عملي را در بر مي گيرد؛

تعين هدف در حال حركت

در ابتداي كلاس، دانش آموزان را به گروه هاي دو نفري تقسيم كنيد. آنها بدين ترتيب مي توانند هدف خود را با شكلك در آوردن يا پانتوميم براي دوستان خود بيان كنند يا با هم قدم بزنند و ضمن آن، هدف هاي خود را تعيين كنند. سه سؤال برايشان مطرح كنيد كه حواسشان را جمع كنند و از آنها بخواهيد به اين سؤال ها پاسخ دهند؛ مانند:

نمايش، تئاتر و نقش بازي كردن

دانش آموزان را عادت دهيد كه هر روز يا حداقل هفته اي يكبار نقش بازي كنند. آنان را وادار كنيد تا براي مرور ايده هاي اصلي، آنها را با شكلك اجرا كنند. آنان مي توانند براي به نمايش در آوردن يك نقش كليدي في البداهه، پانتوميم بازي كنند. براي نشان دادن موضوعي كه مي خواهيد درس دهيد يا مرور موضوعات گذشته مانند آگهي تجاري يك دقيقه اي تلويزيوني عمل كنيد.

فعاليت هاي انرژي بخش

براي اندازه گيري اشياي داخل اتاق، از اعضاي بدن استفاده كنيد و نتايج را به كلاس گزارش دهيد. براي مثال،  «اين كمد، 99 بند انگشت طول دارد» يك بازي انجام دهيد كه بتوانيد محتواي درس را با آن همراه كنيد؛ براي مثال: «سايمون مي گه به جنوب اشاره كن. اون مي گه به پنج منبع اطلاعات در اين اتاق اشاره كن.» با نقشه هاي ذهني بزرگ و به اندازه پوستر، بازيه اي گروهي حل پازل ترتيب دهيد.

در اتاق قدم بزنيد، هفت چيز را به ترتيب لمس كنيد و بدين شكل، هفت رنگ را نشان دهيد. حركتي را براي استفاده از واژه هاي راهنماي حافظه آموزش دهيد؛ براي مثال «در مكاني از اتاق بايستيد كه اولين بار دربارة اين مطلب چيزي آموختيد.»

…

نقش بازي در يادگيري کودک

بازي فعاليتي غير جدي و تفريح و فرار از تنهايي است كه كودك يا حتي نوجوان از خود نشان مي دهد بازي مختص يك دوره از زندگي نمي باشد بازي براي سنين مختلف فرد ممكن است معني و مفهوم و ارزش و اهميت خاص  مهمي داشته باشد. با توجه به معني و مفهوم آلپورت يعني فرد سالم كسي است كه بتواند فعالانه كار كند، بازي كند و دوست بدارد. آيا اين فعاليت ها در هر شرايطي به وجود مي آيد با بررسي چند مود از شرايط بازي به اين پرسش پاسخ خواهيم داد.

طبيعت بازي

طبيعت بازي شامل مكان  اشياء غير جانداري است كه كودكان خود را با آنها مشغول مي كنند در حيوانات به جزء انسان ها بازي به معني حركت شديد جسمي مانند اين سود آن سود و بدن به دنبال هم دويدن و درگير شدن با يكديگر است.

در حيوانات به ندرت پيش مي آيد كه خود را با اشياء غير جاندار مشغول كنند اما در انسان ها بر عكس بازي به صورت استفاده از اشياء فيزيكي انجام مي شود و كودك و نوجوان با رشد جسمي و فكري خود از اين اشياء به طور نمادين و الگو استفاده مي كنند و سعي مي كنند مانند آنها عمل كنند به چيزهايي از خود به آنها ياد بدهند مانند پيروي كردن از عروسك ها و روبات هايي كه مطابق انسان حرف مي زنند و حركت مي كنند و كارهايي انجام مي دهند.

 

از نظر اجتماعي در كودكي بازي به صورت انفرادي، در سه سالگي به بازي موازي يعني بچه ها در كنار هم به تقليد از يكديگر به بازي مي پردازند (مانند محيط مهد كودك) سپس در چهار و پنج ستلگي به بازي واقعاً اجتماعي مي انجامد.

طبقه بندي هاي بازي

كوشش هاي بسياري به عمل آمده تا بازي كودكان را بر حسب مضمون و محتواي آن طبقه بندي كنند اما يكي از راه هاي شناخت آنها به 4 مقوله ي اصلي مي باشد يعني كاركردي، تخيلي، پذيرا و سازنده.

بازي كاركردي به معني مهارتي كه معمولاً  تا حدي خام و ناپرورده است مانند پاكوفتن يا كف زدن يا خنديدن مي باشد. بازي تخيلي معمولاً در دومين سال زندگي آغاز مي شود و مستلزم خيال پردازي و رفتار خيالي است كهكودكان به خود يا اشياعي كه با آنها بازي مي كنند نقش ويژه اي مي دهند مثلاً با يك عروسك به عنوان يك كودك واقعي رفتار مي كنند كمي پس از آن بازي پذارا كه در اين دوره به گوش كردن به داستان ها يا كارتون ها رغبت نشان مي دهند

در پايان سال دوم زندگي بازي سازنده آغاز مي شود كه كودك در اين دوره به چيدن مكعبات و خانه سازي  مانند اين ها مشغول مي شوندو يا به نقاشي و بازي با گل، آب و شن و ماسه و عوامل طبيعي ديگر كشش پيدا مي كنند به اين 4 مقوله، مقوله ي پنجمي مي توان افزود كه به آن بازي همراه با مقررات است كه در محيط كودكستان بيشتر رخ مي دهد.

فهرست مطالب

مقدمه 1
اهميت بازي 3
بازي چيست؟ 5
بچه ها و همبازي هايش 6
مواد و وسايل لازم براي بازي 6
فوايد بازي 7
بازي براي شناخت كودك 8
بازي براي آموزش راه زندگي 9
نظريه هاي مختلف دربارة بازي 10
بازي راه تربيت فرزند 14
يادگيري اجتماعي و تربيت در بازي عروسكي 14
حركت و يادگيري 16
ذهن و بدن 16
رشد حركتي و يادگيري 20
تربيت بدني و يادگيري 22
هنرهاي حركتي 25
پيشنهادهاي عملي 27
تعين هدف در حال حركت 28
نمايش، تئاتر و نقش بازي كردن 29
فعاليت هاي انرژي بخش 29
نرمش هاي تبادلي دست و پا 30
كش و قوس رفتن 30
نقش بازي در يادگيري کودک 32
منابع 37

مقاله فوق دارای صفحه مشخصات، پاورقی، فهرست مطالب و 37 صفحه متن (در قالب word و ) با رعایت کامل صفحه بندی می باشد. همچنین فونت های کار شده برای متن مقاله  B Nazanin(15) و برای تیترهای داخل مقاله B Titr می باشند.

قیمت این مقاله 4100 تومان می باشد، جهت دریافت کامل متن مقاله (قابل ویرایش) بالای صفحه روی پرداخت و دریافت کلیک کنید

مشاهده فهرست مقالات آموزش و پرورش

نوشته شده در 9 دی ۱۴۰۰

لطفا پس از بهره مندی از مطالب فوق با نظر گرمت به من انرژی مثبت تزریق کن 🙂